বহলাই আলোচনা কৰা :মাতৃভাষাৰ বিকাশত সমাজ আৰু পৰিয়ালৰ ভূমিকা।
Answers
(১) দৈহিক বিকাশৰ গতিঃ
শিশুৰ দৈহিক বিকাশৰ গতিৰ লগত ভাষা বিকাশৰ নিকট সম্বন্ধ থকাৰ কথা বিশেষজ্ঞসকলে লক্ষ্য কৰিছে। যি শিশুৰ দৈহিক বিকাশৰ গতি স্বাভাৱিক শিশুতকৈ দ্ৰুততৰ তাৰ ভাষা আয়ত্বকৰণো অধিক খৰতকীয়া হয়। আনহাতে দৈহিক বিকাশত লেহেম গতিৰ শিশুৱে ভাষা বিকাশৰ বেলিকা স্বাভাৱিক শিশুৰ গতি ৰক্ষা কৰিব নোৱাৰে। বহুতো সময়ত দেখা যায় যে এনে শিশুৰ অস্বাভাৱিকভাৱে মন্থৰ গতিৰ ভাষা বিকাশ অভিভাৱকসকলৰ বাবে উৎকণ্ঠাৰ কাৰণ হৈ পৰে। অৱশ্যে এনে অৱস্থাত ধৈৰ্য ধৰি শিশুৰ অক্ষমতাখিনি বুজিবলৈ চেষ্টা কৰি সেই অনুক্ৰমে তাক প্ৰয়োজনীয় সহায় কৰিলে এটা সময়ত সি তাৰ পশ্চাদগতি দূৰ কৰি বিকাশৰ সমতা ৰক্ষা কৰিবগৈ পাৰে।
(২) বৌদ্ধিক ক্ষমতাঃ
শিশুৰ জন্মগত বৌদ্ধিক ক্ষমতাই তাৰ ভাষা বিকাশত এক নিশ্চিত প্ৰভাৱ পেলায়। বুদ্ধি-বৃত্তিত প্ৰখৰ হোৱা শিশুৱে তাৰ পৰিৱেশৰ লগত অতি শীঘ্ৰে পৰিচিত হৈ উঠি উন্নত আচৰণ প্ৰদৰ্শন কৰিব পাৰে। এনে শিশুৰ ভাষা বিকাশৰ গতি সেয়েহে স্বাভাৱিক শিশুতকৈ প্ৰায় চাৰিমাহ আগুৱাই যোৱাটো সম্ভৱপৰ। আনহাতে হীনবুদ্ধিৰ শিশুৱে তাৰ স্বাভাৱিক অক্ষমতাৰ হেতুকে নিজ পৰিৱেশৰ লগত খাপ খুৱাই ল’বলৈ যথেষ্ট সময়ৰ প্ৰয়োজন হয়। তাৰ প্ৰতিক্ৰিয়া আৰু ভাব-অনুভূতি আদিও হয় সীমাবদ্ধ। ফলত তাৰ ভাষা বিকাশৰ গতি স্বাভাৱিক শিশুতকৈ এবছৰৰো অধিক কাললৈ পিচুৱাই যাব পাৰে। বৌদ্ধিক ক্ষমতাসম্পন্ন শিশুৱে কেৱল ভাষাৰ ক্ষেত্ৰতে নহয়, মানসিক বিকাশৰ আন সকলো দিশতে স্বাভাৱিক শিশুক অতিক্ৰম কৰি যায়।
(৩) লিঙ্গ পাৰ্থক্যঃ
ভাষাজ্ঞান আয়ত্বকৰণৰ ক্ষেত্ৰত ল’ৰা আৰু ছোৱালীৰ মাজত থকা পাৰ্থক্যৰ কথাও বিবেচনাযোগ্য। ল’ৰাতকৈ ছোৱালীৰ আগেয়ে মাত ফুটে আৰু কথা ক’ব পৰা হয় বুলি আমাৰ এটা ধাৰণা আৰু বিশ্বাস আছে। এই ধাৰণা মতে ছোৱালীৰ মুখ পাতল আৰু সেয়ে সোনকালে কথা ক’ব পৰা হয়। অৱশ্যে এই মত কি পৰিমাণে নিৰ্ভৰযোগ্য তাক কোৱা টান। কিন্তু শৈশৱ অৱস্থাত ল’ৰাতকৈ ছোৱালীৰ ভাষা আয়ত্বকৰণৰ ক্ষমতা যে অধিক তাক বিশেষজ্ঞসকলেও ঠাৱৰ কৰিছে। ইয়াৰ উপৰি ল’ৰাৰ কথন ভংগীত স্বাভাৱিকতেই অস্পষ্টতা খোনাই খোনাই কোৱাৰ ভাব আৰু ঘেঁহাই ঘেঁহাই পঢ়াৰ লক্ষণ ছোৱালীতকৈ অধিকভাৱে পৰিলক্ষিত হয়। ছোৱালী এনেবোৰ অসুবিধাৰ পৰা ল’ৰাতকৈ আপেক্ষিকভাৱে মুক্ত। ইয়াৰ সাম্ভাৱ্য কাৰণস্বৰূপে ক’ব পাৰি যে ল’ৰাতকৈ ছোৱালীয়ে নতুন পৰিৱেশ আৰু পৰিস্থিতিত নিজকে সহজে খাপ খুৱাই ল’ব পাৰে। সেইবাবে নিজ অনুভূতি ভাষাৰ যোগেদি অবাধে আৰু আঁৰ নলগাকৈ প্ৰকাশো কৰিব পাৰে।
Answer:
শিশুৰ ভাষা বিকাশত নানাবিধ দেহ-মানসিক আৰু পৰিৱেশ-পৰিস্থিতি সম্বন্ধীয় প্ৰভাৱ পৰে। স্বাভাৱিক শিশুৰ বেলিকা সচৰাচৰ ভাষা বিকাশৰ এটি আদৰ্শ পৰ্যায়ক্ৰম অৱস্থাহে ওপৰত বৰ্ণনা কৰা হৈছে। কিন্তু এই স্বাভাৱিক বিকাশৰ ব্যতিক্ৰম হোৱা শিশুৰ সংখ্যাও নিচেই কম নহয়। তাৰোপৰি স্বাভাৱিক বিকাশত শিশুক সহায় কৰিবলৈকো এনেবোৰ সম্ভাৱ্য ব্যতিক্ৰমৰ ধৰণ আৰু ইয়াৰ কাৰণ সম্বন্ধে আমি জনাটো প্ৰয়োজন। তলত এই সম্বন্ধীয় কেতবোৰ দেহ-মানসিক আৰু সামাজিক প্ৰভাৱৰ উল্লেখ কৰা হৈছে।
(১) দৈহিক বিকাশৰ গতিঃ
শিশুৰ দৈহিক বিকাশৰ গতিৰ লগত ভাষা বিকাশৰ নিকট সম্বন্ধ থকাৰ কথা বিশেষজ্ঞসকলে লক্ষ্য কৰিছে। যি শিশুৰ দৈহিক বিকাশৰ গতি স্বাভাৱিক শিশুতকৈ দ্ৰুততৰ তাৰ ভাষা আয়ত্বকৰণো অধিক খৰতকীয়া হয়। আনহাতে দৈহিক বিকাশত লেহেম গতিৰ শিশুৱে ভাষা বিকাশৰ বেলিকা স্বাভাৱিক শিশুৰ গতি ৰক্ষা কৰিব নোৱাৰে। বহুতো সময়ত দেখা যায় যে এনে শিশুৰ অস্বাভাৱিকভাৱে মন্থৰ গতিৰ ভাষা বিকাশ অভিভাৱকসকলৰ বাবে উৎকণ্ঠাৰ কাৰণ হৈ পৰে। অৱশ্যে এনে অৱস্থাত ধৈৰ্য ধৰি শিশুৰ অক্ষমতাখিনি বুজিবলৈ চেষ্টা কৰি সেই অনুক্ৰমে তাক প্ৰয়োজনীয় সহায় কৰিলে এটা সময়ত সি তাৰ পশ্চাদগতি দূৰ কৰি বিকাশৰ সমতা ৰক্ষা কৰিবগৈ পাৰে।
(২) বৌদ্ধিক ক্ষমতাঃ
শিশুৰ জন্মগত বৌদ্ধিক ক্ষমতাই তাৰ ভাষা বিকাশত এক নিশ্চিত প্ৰভাৱ পেলায়। বুদ্ধি-বৃত্তিত প্ৰখৰ হোৱা শিশুৱে তাৰ পৰিৱেশৰ লগত অতি শীঘ্ৰে পৰিচিত হৈ উঠি উন্নত আচৰণ প্ৰদৰ্শন কৰিব পাৰে। এনে শিশুৰ ভাষা বিকাশৰ গতি সেয়েহে স্বাভাৱিক শিশুতকৈ প্ৰায় চাৰিমাহ আগুৱাই যোৱাটো সম্ভৱপৰ। আনহাতে হীনবুদ্ধিৰ শিশুৱে তাৰ স্বাভাৱিক অক্ষমতাৰ হেতুকে নিজ পৰিৱেশৰ লগত খাপ খুৱাই ল’বলৈ যথেষ্ট সময়ৰ প্ৰয়োজন হয়। তাৰ প্ৰতিক্ৰিয়া আৰু ভাব-অনুভূতি আদিও হয় সীমাবদ্ধ। ফলত তাৰ ভাষা বিকাশৰ গতি স্বাভাৱিক শিশুতকৈ এবছৰৰো অধিক কাললৈ পিচুৱাই যাব পাৰে। বৌদ্ধিক ক্ষমতাসম্পন্ন শিশুৱে কেৱল ভাষাৰ ক্ষেত্ৰতে নহয়, মানসিক বিকাশৰ আন সকলো দিশতে স্বাভাৱিক শিশুক অতিক্ৰম কৰি যায়।
(৩) লিঙ্গ পাৰ্থক্যঃ
ভাষাজ্ঞান আয়ত্বকৰণৰ ক্ষেত্ৰত ল’ৰা আৰু ছোৱালীৰ মাজত থকা পাৰ্থক্যৰ কথাও বিবেচনাযোগ্য। ল’ৰাতকৈ ছোৱালীৰ আগেয়ে মাত ফুটে আৰু কথা ক’ব পৰা হয় বুলি আমাৰ এটা ধাৰণা আৰু বিশ্বাস আছে। এই ধাৰণা মতে ছোৱালীৰ মুখ পাতল আৰু সেয়ে সোনকালে কথা ক’ব পৰা হয়। অৱশ্যে এই মত কি পৰিমাণে নিৰ্ভৰযোগ্য তাক কোৱা টান। কিন্তু শৈশৱ অৱস্থাত ল’ৰাতকৈ ছোৱালীৰ ভাষা আয়ত্বকৰণৰ ক্ষমতা যে অধিক তাক বিশেষজ্ঞসকলেও ঠাৱৰ কৰিছে। ইয়াৰ উপৰি ল’ৰাৰ কথন ভংগীত স্বাভাৱিকতেই অস্পষ্টতা খোনাই খোনাই কোৱাৰ ভাব আৰু ঘেঁহাই ঘেঁহাই পঢ়াৰ লক্ষণ ছোৱালীতকৈ অধিকভাৱে পৰিলক্ষিত হয়। ছোৱালী এনেবোৰ অসুবিধাৰ পৰা ল’ৰাতকৈ আপেক্ষিকভাৱে মুক্ত। ইয়াৰ সাম্ভাৱ্য কাৰণস্বৰূপে ক’ব পাৰি যে ল’ৰাতকৈ ছোৱালীয়ে নতুন পৰিৱেশ আৰু পৰিস্থিতিত নিজকে সহজে খাপ খুৱাই ল’ব পাৰে। সেইবাবে নিজ অনুভূতি ভাষাৰ যোগেদি অবাধে আৰু আঁৰ নলগাকৈ প্ৰকাশো কৰিব পাৰে।
Explanation: