2] मेंडेलिव्हच्या आवर्तसरणीतील त्रुटी
लिहा.
Answers
मूलद्रव्यांचे वर्गीकरण करण्याचे मुख्य श्रेय रशियन रसायनशास्त्रज्ञ दमित्री इव्हानव्ह्यिच मेंडलेव्ह यांना जाते. रसायनशास्त्राला मान्य असलेल्या आवर्त सारणीच्या प्राथमिक विकासात त्यांचे योगदान महत्त्वाचे असल्याने त्यांना ‘आवर्त सारणीचे जनक’ असे म्हणतात.
आवर्त सिद्धांत : मेंडलेव्ह यांनी मूलद्रव्यांचे अणुवस्तुमान आणि त्यांचे भौतिक व रासायनिक गुणधर्म यांच्यातील संबंधाचा अभ्यास केला. त्यावेळी ६३ मूलद्रव्ये ज्ञात होती. या मूलद्रव्यांची मांडणी त्यांचे गुणधर्म, अणुवस्तुमान व त्यांच्या रासायनिक गुणधर्मांतील समानता यांच्या आधारावर केली गेली. रासायनिक गुणधर्मांत त्यांनी मूलद्रव्यांच्या हायड्रोजन व ऑक्सिजनच्या संयुगांवर लक्ष केंद्रित केले. मूलद्रव्यांची मांडणी त्यांच्या अणुवस्तुमानाच्या चढत्या क्रमाने केली असता ठराविक अंतराने गुणधर्मांची पुनरावृत्ती झालेली दिसते. यावरून मेंडलेव्हचा आवर्त सिद्धांत तयार झाला.
मूलद्रव्यांची मांडणी अणुवस्तुमानाच्या चढत्या क्रमाने उभ्या स्तंभात केली असता समान गुणधर्म असलेली मूलद्रव्ये एका खालोखाल येऊन गट (ग्रुप) तयार झाले. या मांडणीत उभ्या स्तंभांतील मूलद्रव्यांच्या भौतिक व रासायनिक गुणधर्मांत समानता दिसून येते.