2020 10th social science important question matric
Answers
इयत्ता दहावी इतिहास महत्त्वाचे प्रश्न :-
प्रकरण 1
संकल्पना स्पष्ट करा.
1 अॅनल्स प्रणाली
पुढील विधाने सकारण स्पष्ट करा.
1 स्त्रियांच्या आयुष्याशी निगडित विविध पैलूंवर विचार करणारे
संशोधन सुरू झाले.
2 अठराव्या शतकात इतिहासलेखनामध्ये वस्तुनिष्ठतेला महत्त्व येत
गेले.
पुढील प्रश्नांची सविस्तर उत्तरे लिहा.
1 आधुनिक इतिहास लेखन पद्धतीची चार वैशिष्ट्ये लिहा.
2 फ्रान्स येथील लुव्र संग्रहालयातील शिलालेख याविषयी माहिती लिहा.
प्रकरण 2
संकल्पना स्पष्ट करा.
1 राष्ट्रवादी इतिहासलेखन
2 मार्क्सवादी इतिहास
पुढील विधाने सकारण स्पष्ट करा.
1 बखर हा ऐतिहासिक साहित्यातील महत्त्वाचा प्रकार आहे.
2 इतिहासाचार्य वि. का. राजवाडे यांचे इतिहास लेखनात मोठे योगदान आहे.
पुढील प्रश्नांची सविस्तर उत्तरे लिहा.
1 मुघल सम्राट बाबर याच्या आत्मचरित्राविषयी माहिती लिहा.
2 मॅक्सम्युलर याचे कार्य लिहा.
3 सोहगौडा ताम्रपट (पृष्ठ क्र 7)
प्रकरण 3
संकल्पना स्पष्ट करा.
1 उपयोजित इतिहास (जनांसाठी इतिहास)
2 नैसर्गिक वारसा
पुढील विधाने सकारण स्पष्ट करा.
1 तंत्रज्ञानाचा इतिहास अभ्यासावा लागतो.
2 सांस्कृतिक स्थळांचे जतन करायला हवे.
पुढील प्रश्नांची सविस्तर उत्तरे लिहा.
1 नैसर्गिक आणि सांस्कृतिक वारसा जतन करण्याच्या प्रकल्पातून कोणत्या गोष्टी साध्य होतात.
2 इतिहासाच्या साधनांचे जतन करण्यासाठी तुम्ही काय कराल?
प्रकरण 4
संकल्पना स्पष्ट करा.
1 कला
2 उपयोजित कला
3 शिल्पकला
पुढील विधाने सकारण स्पष्ट करा.
1 कलेच्या इतिहासाचा अभ्यास असणाऱ्या तज्ज्ञांची आवश्यकता असते.
2 ताजमहाल ही जगप्रसिद्ध वास्तू जागतिक वारसास्थळ म्हणून युनेस्कोने जाहीर केली.
पुढील प्रश्नांची सविस्तर उत्तरे लिहा.
1 लोकचित्रकला शैलीविषयी सविस्तर माहिती लिहा.
2 कला क्षेत्रात व्यवसायाच्या कोणत्या संधी उपलब्ध आहेत हे स्पष्ट करा.
3 पुढील चित्राच्या आधारे चित्रकलेविषयी माहिती लिहा. (पृष्ठ 23 भित्तिचित्र : बोधिसत्त्व पद्मपाणि)
प्रकरण 5
संकल्पना स्पष्ट करा.
1 वर्तमानपत्रांचे स्वातंत्र्य संग्रामातील कार्य
2 वेब पत्रकारिता *
पुढील विधाने सकारण स्पष्ट करा.
1 वर्तमानपत्रांना इतिहास या विषयाची गरज पडते.
2 माहितीचा मुक्त प्रवाह समाजात पसरवण्यासाठी प्रसारमाध्यमांची आवश्यकता असते.
पुढील प्रश्नांची सविस्तर उत्तरे लिहा.
1 वर्तमानपत्र म्हणजे काय ते सांगून वर्तमानपत्राची कोणतीही चार उद्दिष्टे लिहा.
2 नियतकालिकाचा इतिहास स्पष्ट करा.
3 वर्तमानपत्रांच्या इतिहासाचा थोडक्यात आढावा घ्या (वर्तमानपत्रांचे पूर्वसूरी).
प्रकरण 6
संकल्पना स्पष्ट करा.
1 मनोरंजनाची आवश्यकता
2 दशावतारी नाटके **
3 फिल्मस् डिव्हिजन
पुढील विधाने सकारण स्पष्ट करा.
1 संत एकनाथांची भारुडे लोकप्रिय झाली.
2 भारतीय चित्रपटसृष्टीची जननी अशी महाराष्ट्राची ख्याती आहे.
पुढील प्रश्नांची सविस्तर उत्तरे लिहा.
1 कठपुतळ्यांच्या खेळाविषयी माहिती लिहा.
2 मराठी रंगभूमीविषयी माहिती लिहा.
3 तुम्हांला मनोरंजन क्षेत्रात काम करायला आवडेल का? सकारण
स्पष्ट करा.
प्रकरण 7
संकल्पना स्पष्ट करा.
1 खेळ व चित्रपट
2 हॉकीचे जादूगार
3 बैठे खेळ
पुढील विधाने सकारण स्पष्ट करा.
1 खेळण्यांद्वारे इतिहासावर प्रकाश पडतो. *
2 खेळांच्या समालोचकाला क्रीडा इतिहासाच्या अभ्यासाची गरज असते.
पुढील प्रश्नांची सविस्तर उत्तरे लिहा.
1 खेळ आणि इतिहास यांच्यातील परस्परसंबंध स्पष्ट करा.
2 मैदानी खेळांचे दैनंदिन जीवनातील महत्त्व स्पष्ट करा.
प्रकरण 8
संकल्पना स्पष्ट करा.
1 पुस्तकांचे गाव
2 मार्क पोलो
3 वारसा मुशाफिरी *
पुढील विधाने सकारण स्पष्ट करा.
1 आजच्या काळात परदेशात जाण्याचे प्रमाण वाढत आहे.
2 पर्यटनस्थळे ही लोकांच्या उपजीविकेची साधने ठरतात.
3 पर्यटन व देशाचा विकास यांचा निकटचा संबंध आहे.
पुढील प्रश्नांची सविस्तर उत्तरे लिहा.
1 पर्यटन म्हणजे काय ते सांगून पर्यटनाचे कोणतेही दोन प्रकार स्पष्ट करा.
2 पर्यटनाशी संबंधित व्यावसायिक क्षेत्रे स्पष्ट करा. *
प्रकरण 9
संकल्पना स्पष्ट करा.
1 कोश
2 विश्वकोश
3 नॅशनल म्युझियम
पुढील विधाने सकारण स्पष्ट करा.
1 अभिलेखागारे व ग्रंथालये नियतकालिके आणि इतर प्रकाशने प्रसिद्ध
करतात.
2 अभिलेखागारातील कागदपत्रे ऐतिहासिकदृष्ट्या विश्वासार्ह मानली जातात.
पुढील प्रश्नांची सविस्तर उत्तरे लिहा.
1 भारतातील कोणत्याही चार संग्रहालयाची नावे सांगून एका संग्रहालयाविषयी माहिती लिहा.
2 भौतिक साधने म्हणजे काय ते स्पष्ट करा.
3 तुमच्या मते इतिहास व कोश यांचा निकटचा संबंध कशा प्रकारे आहे?