6) જૈવ વિવિધતા એટલે શું ? જૈવ વિવિધતાના સંરક્ષણનો મુખ્ય ઉદેશ કયો છે ?
Answers
Answer:
જૈવવિવિધતા અને તેના સંરક્ષણનો મુખ્ય ઉદ્દેશ
Step-by-step explanation:
પરિચય : - જૈવવિવિધતા (જૈવવિવિધતા) એ સજીવની વચ્ચે જોવા મળતી વિવિધતા છે જેમાં પ્રજાતિઓ અને તેમના ઇકોસિસ્ટમ્સ વચ્ચેની જાતોની વિવિધતા શામેલ છે. જૈવવિવિધતા શબ્દનો ઉપયોગ સૌ પ્રથમ વ Walલ્ટર જી દ્વારા કરવામાં આવ્યો હતો. રસને 1985 માં કર્યું હતું. ત્યાં ત્રણ પ્રકારની જૈવવિવિધતા છે. (i) આનુવંશિક વિવિધતા, (ii) વંશીય વિવિધતા; અને (iii) ઇકોસિસ્ટમ વિવિધતા. જાતિઓમાં જોવા મળતી આનુવંશિક વિવિધતા આનુવંશિક વિવિધતા તરીકે ઓળખાય છે. આ આનુવંશિક વિવિધતા સજીવોના વિવિધ આવાસોમાં વિવિધ પ્રકારનાં અનુકૂલનનું પરિણામ છે. જાતિઓમાં જોવા મળતા વિવિધતાને પ્રજાતિની વિવિધતા તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. કોઈપણ વિશિષ્ટ સમુદાય અથવા ઇકોસિસ્ટમના યોગ્ય કાર્ય માટે, વંશીય વિવિધતા હોવી જરૂરી છે. ઇકોલોજીકલ વિવિધતા એ પૃથ્વી પર જોવા મળતી ઇકોસિસ્ટમ્સમાં વિવિધતા છે જેમાં પ્રજાતિઓ રહે છે. ઇકોલોજીકલ વિવિધતા વિવિધ બાયો-ભૌગોલિક પ્રદેશોમાં જેમ કે તળાવો, રણ, રસ્તો, વગેરેમાં પ્રતિબિંબિત થાય છે.
જૈવવિવિધતાનું મહત્વ - જૈવવિવિધતાનું માનવ જીવનમાં મહત્વનું સ્થાન છે. પૃથ્વી પર માનવ જીવન જૈવવિવિધતા વિના અશક્ય છે. જૈવવિવિધતાના વિવિધ ફાયદા નીચે મુજબ છે-
જૈવવિવિધતાનું સંરક્ષણ - જૈવવિવિધતાનું સંરક્ષણ જૈવિક સંસાધનોના સંચાલનનો સંદર્ભ આપે છે જેથી તેનો વ્યાપક ઉપયોગ તેમ જ તેમની ગુણવત્તા રહે. જૈવવિવિધતા એ માનવ સંસ્કૃતિના વિકાસનો આધારસ્તંભ હોવાથી, તેનું સંરક્ષણ ખૂબ મહત્વનું છે. આપણા ખોરાક, કાપડ, medicષધીય, બળતણ વગેરેની જરૂરિયાતોને પહોંચી વળવા પર્યાવરણીય સંરક્ષણમાં જૈવવિવિધતા મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. જૈવવિવિધતા ઇકોલોજીકલ સંતુલન જાળવવામાં મદદ કરે છે. આ ઉપરાંત તે પૂર, દુષ્કાળ વગેરે જેવી કુદરતી આફતોથી રાહત પૂરી પાડે છે. હકીકતમાં, જૈવવિવિધતા એ પ્રકૃતિની પ્રાકૃતિક મિલકત છે અને તેનો ક્ષય એ રીતે પ્રકૃતિનું નુકસાન છે. તેથી, પ્રકૃતિને વિનાશથી બચાવવા માટે, જૈવવિવિધતાને સુરક્ષા આપવી એ સમયની સૌથી મોટી જરૂરિયાત છે.