Question

(अ) अधोलिखितशब्दानां समासविग्रहः कार्य:-

यथा-नीरज राजितम् - नीरजैः राजितम्।
(क) अलिमाल:
(ख) वाक्पटुता
(ग) चन्द्रोज्ज्वला:
(घ) अप्रतिहता
(ङ) वाग्भूषणम्

(आ) अधोलिखित-विग्रहपदानां समस्तपदानि रचयत-
यथा-कुलस्य व्रतं ............... कुलव्रतम्
(क) वनस्य अन्तरे
(ख) गुणानां लुब्धाः
(ग) प्रकृत्या सिद्धम्
(घ) उपकारस्य श्रेणिभिः
(ङ) आत्मनः श्रेयसि

Answer 1

अधोलिखितशब्दानां समासविग्रहः कार्य:-

यथा-नीरज राजितम् - नीरजैः राजितम्।

(क) अलिमाल: =  

उत्तरम्-> अलिमाल: = अलीनां माला यस्मिन् स: = (बहुब्रीहि)

(ख) वाक्पटुता  

उत्तरम्-> वाक्पटुता = वाचि पटुता = (सप्तमी तत्पुरुष)

(ग) चन्द्रोज्ज्वला:

उत्तरम्-> चन्द्रोज्ज्वला: = चन्द्र: इव उज्जवल: य:, ते = (बहुब्रीहि)

(घ) अप्रतिहता

उत्तरम्-> अप्रतिहता = न प्रतिहता = (अव्ययीभाव)

(ङ) वाग्भूषणम्

उत्तरम्-> वाग्भूषणम् = वाग् एव आभूषण = ‘(कर्मधारय)

(आ) अधोलिखित-विग्रहपदानां समस्तपदानि रचयत-

यथा-कुलस्य व्रतं ............... कुलव्रतम्

(क) वनस्य अन्तरे = वनान्तरे = (षष्ठी तत्पुरुष)

(ख) गुणानां लुब्धाः = गुणलुब्धा: = (षष्ठी तत्पुरुष)

(ग) प्रकृत्या सिद्धम् = प्रकृतिसिद्धम् = (तृतीया तत्पुरुष)

(घ) उपकारस्य श्रेणिभिः = उपकारश्रेणिभि: = (षष्ठी तत्पुरुष)

(ङ) आत्मनः श्रेयसि = आत्मश्रेयसि: = (सप्तमी तत्पुरुष)