(ब) पुढील प्रश्नांची थोडक्यात उत्तरे लिहा. (कोणतेही २)
(१) हेगेल यांची वंद्ववादी विचारसरणी स्पष्ट करा
Answers
Answer:
higal hey eka prakarbchey chalk. vakti hotay yanchya eka
उत्तर:
हेगेलचे राजकीय तत्त्वज्ञान मुख्यतः त्याच्या द्वंद्वात्मक पद्धतीवर अवलंबून आहे. हेगेलने आपली पद्धत सॉक्रेटिसकडून घेतली होती जो या पद्धतीचा पहिला कर्ता आहे.
स्पष्टीकरण:
हेगेलने स्वतः या पद्धतीचे ऋण सॉक्रेटिसकडे व्यक्त केले. द्वंद्वात्मक म्हणजे चर्चा करणे. सॉक्रेटिसचा असा विश्वास होता की सतत प्रश्न विचारूनच सत्यापर्यंत पोहोचता येते.
चर्चेच्या पद्धतीतून विरोधाभास उघड करण्याची ही प्रक्रिया होती. सॉक्रेटिस हेगेलकडून एक सुगावा घेतल्यावर असा युक्तिवाद केला की निरपेक्ष कल्पना किंवा आत्मा, आत्म-साक्षात्काराच्या शोधात अस्तित्वातून नसण्याकडे जाते.
सोप्या शब्दात सांगायचे झाले तर, एक कल्पना प्रबंधातून अँटिथिसिसकडे जाते जोपर्यंत दोघांचे संश्लेषण सापडत नाही. संश्लेषणामध्ये प्रबंधाचे घटक तसेच अँटिथिसिस असतात. कालांतराने, संश्लेषण स्वतःच प्रबंधाचा दर्जा प्राप्त करते आणि स्वतःच्या प्रतिरोधाला जन्म देते.
#SPJ2