Question

भारताच्या अंतर्गत व बाह्य संरक्षण करणाऱ्या विविध विभागांची नावे लिह​

Answer 1

Answer:

• संरक्षण मंत्रालय (MoD) (IAST: Raksha Mantrālaya) कडे थेट राष्ट्रीय सुरक्षा आणि भारतीय सशस्त्र दलांशी संबंधित सर्व एजन्सी आणि सरकारच्या कार्यांचे समन्वय आणि पर्यवेक्षण करण्याची जबाबदारी आहे. भारताचे राष्ट्रपती हे देशाच्या सशस्त्र दलांचे औपचारिक कमांडर आहेत. भारताच्या प्रादेशिक अखंडतेची खात्री करण्यासाठी भारतीय सशस्त्र दल (भारतीय लष्कर, भारतीय वायुसेना आणि भारतीय नौदलासह) आणि संरक्षण मंत्रालयाच्या अंतर्गत भारतीय तटरक्षक दल प्रामुख्याने जबाबदार आहेत. Statista नुसार, 2.92 दशलक्ष नियोक्ते असलेले हे जगातील सर्वात मोठे नियोक्ते आहे.
• सध्या, लष्करी अधिकारी आणि संबंधित नागरी अधिकार्‍यांच्या प्रशिक्षणासाठी राष्ट्रीय संरक्षण विद्यापीठाच्या नवीन निर्मितीचे व्यवस्थापन आणि देखरेख मंत्रालयाद्वारे केली जाईल. मंत्रालयाचे भारतातील फेडरल विभागांमध्ये सर्वात मोठे बजेट आहे आणि सध्या जगातील देशांमध्ये लष्करी खर्चात तिसऱ्या क्रमांकावर आहे.

आंतर-संरक्षण संस्था:

1. ऑफिसर्स ट्रेनिंग अकादमी, चेन्नई आणि गया
2. इंडियन मिलिटरी अकादमी, डेहराडून
3. राष्ट्रीय संरक्षण प्रबोधिनी, पुणे
4. राष्ट्रीय भारतीय सैन्य महाविद्यालय (R.I.M.C.)
5. राष्ट्रीय सैनिकी शाळा (चैल, बेळगाव, बंगलोर, अजमेर, धोलपूर)
6. नॅशनल डिफेन्स कॉलेज, नवी दिल्ली
7. कॉलेज ऑफ डिफेन्स मॅनेजमेंट, सिकंदराबाद
8. संरक्षण सेवा कर्मचारी महाविद्यालय, वेलिंग्टन छावणी, निलगिरी
9. मिलिटरी इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी (MILIT), पुणे
10. आर्म्ड फोर्सेस मेडिकल कॉलेज (इंडिया), पुणे
11. डायरेक्टोरेट जनरल रिसेटलमेंट, नवी दिल्ली
12. डिरेक्टोरेट जनरल ऑफ डिफेन्स इस्टेट्स, नवी दिल्ली
13. जनसंपर्क संचालनालय
14. कॅन्टीन स्टोअर्स विभाग
15. सैन्य खरेदी संस्था
16. सेवा क्रीडा नियंत्रण मंडळ
17. नॅशनल कॅडेट कॉर्प्स
18. महासंचालनालय गुणवत्ता आश्वासन
19. सशस्त्र सेना चित्रपट आणि फोटो विभाग
20. इतिहास विभाग, संरक्षण मंत्रालय
21. संरक्षण मंत्रालयाचे ग्रंथालय
22. सीमा रस्ते संघटना
23. धोरणात्मक माहिती सेवा
24. सामरिक बुद्धिमत्ता विभाग
25. सशस्त्र दल वैद्यकीय सेवा
26. लष्करी अभियंता सेवा

बाह्य-संरक्षण संस्था:

• संरक्षण सचिवांच्या अध्यक्षतेखालील संरक्षण विभाग, संरक्षण धोरण, संरक्षणाची तयारी, युद्धाचा खटला चालवण्यासाठी अनुकूल कृती, लष्कर, नौदल आणि हवाई दल, संरक्षण खाते, भारतीय किनारपट्टी यासह भारताच्या संरक्षणाशी संबंधित विभाग हाताळतो.
• गार्ड, रोड ऑर्गनायझेशन, संरक्षणासाठी भांडवल संपादन आणि विविध आस्थापना. इन्स्टिट्यूट फॉर डिफेन्स स्टडीज अँड अॅनालिसिस, नॅशनल डिफेन्स कॉलेज आणि संरक्षण मंत्रालयामधील इतर कोणत्याही संस्थेसाठी देखील हे जबाबदार आहे ज्यांचे प्रेषण लष्करी प्रकरणांपेक्षा व्यापक आहे. संरक्षण अर्थसंकल्प, संसदेशी संबंधित बाबी, परदेशी देशांशी संरक्षण सहकार्य आणि सर्व क्रियाकलापांच्या समन्वयासाठी देखील ते जबाबदार आहे.

#SPJ1