Question

भारतातील जुन्या उद्योग धंद्यांचा हास झाला​

Answer 1

या कारणांमुळे ईस्ट इंडिया कंपनीची खिल्ली उडवली जाते.

• 19व्या शतकाच्या सुरूवातीस, ईस्ट इंडिया कंपनीने भारतीय चहा आणि इतर वस्तूंच्या खरेदीसाठी वित्तपुरवठा करण्यासाठी चीनला बेकायदेशीरपणे अफूची विक्री केली.
• त्या व्यापाराला चीनच्या विरोधामुळे पहिली आणि दुसरी अफूची युद्धे (1839-42; 1856-60) झाली, ज्या दोन्हीमध्ये ब्रिटीश सैन्यांचा विजय झाला.

• कंपनीचे व्यवस्थापन अत्यंत कार्यक्षम आणि किफायतशीर होते. पहिल्या 20 वर्षात ईस्ट इंडिया कंपनी तिचे गव्हर्नर सर थॉमस स्मिथ यांच्या घरातून चालवली जात होती आणि तिच्याकडे फक्त सहा जणांचा कायमस्वरूपी कर्मचारी होता.
• 1700 मध्ये ते लंडनच्या छोट्या कार्यालयात 35 कायम कर्मचाऱ्यांसह कार्यरत होते. 1785 मध्ये 159 च्या कायम लंडन कर्मचार्‍यांसह लाखो लोकांच्या विशाल साम्राज्यावर त्याचे नियंत्रण होते.

• 1757 मध्ये कंपनीने कठपुतळी राजवट बसवलेल्या बंगालमध्ये अनेक वर्षांच्या कुशासनानंतर आणि प्रचंड दुष्काळ (1770) नंतर, कंपनीचा जमीन महसूल झपाट्याने घसरला, ज्यामुळे टाळण्यासाठी £1 दशलक्षच्या आपत्कालीन कर्जासाठी (1772) आवाहन करावे लागले.
• दिवाळखोरी जरी ईस्ट इंडिया कंपनीला ब्रिटीश सरकारने जामीन दिले असले तरी, संसदीय समित्यांच्या कठोर टीका आणि तपासांमुळे तिच्या व्यवस्थापनावर सरकारी देखरेख (1773 चा नियमन कायदा) आणि नंतर भारतातील राजकीय धोरणावर सरकारी नियंत्रण आले.

#SPJ2