(४) भारत व ब्राझील या दोन्ही देशांच्या बोधचिन्हांविषयी इंटरनेटच्या आधारे माहिती
सादर करा.
Answers
Answer:
बहुतांशी भारतीयांना ब्राझीलची ओळख फुटबॉल खेळणारा देश अशी आहे. पण जगभरात जी विकसनशील देशांची नावे पुढे येतात, त्यामध्ये भारताबरोबर ब्राझीलची चर्चा होते. यंदा दहावीचा अभ्यासक्रम बदलला असून पाठपुस्तक तयार करताना भूगोल विषय अभ्यास समितीने तुलनात्मक अभ्यासासाठी ब्राझीलची निवड केली आहे. ब्राझीलचे भारताशी बऱ्याच दृष्टीने साम्य आहे. दोन्ही देश सांस्कृतिक, प्राकृतिक विविधतेने नटलेले आहेत. दोन्ही देशांत लोकशाही मार्गाने कारभार चालतो या बाबींचा विचार अभ्यास समितीने केला आहे.
दहावीच्या भूगोलच्या पुस्तकात एकूण नऊ पाठ असून त्यापैकी आठ पाठांत भारताबरोबर ब्राझील देशाची तुलनात्मक माहिती देण्यात आली आहे. भारत व ब्राझील या दोन देशांचे स्थान व विस्तार, प्राकृतिक रचना, हवामान, नैसर्गिक वनस्पती व प्राणी, लोकसंख्या, मानवी वस्ती, अर्थव्यवस्था व व्यवसाय, पर्यटन, वाहतूक व संदेश वहन यांचा आढावा प्रत्येक पाठात घेतला गेल्याने हे पुस्तक स्पर्धा परीक्षेच्यादृष्टीनेही अभ्यासासाठी मदत करणारे ठरणार आहे.
पुस्तकातील प्रत्येक धड्यात भारत व ब्राझीलचे नकाशे दिले आहेत. दोन्ही देशाचे ध्वज, ते कोणत्या कारणांसाठी प्रसिद्ध आहेत यांची तुलनात्मक माहिती आहे. प्राकृतिक रचना व जलव्यवस्थेत भारतातील गंगा नदीची ब्राझीलमधून वाहणाऱ्या अॅमेझॉन नदीची तुलना केली आहे. दोन्ही देशांतील पर्वत, मैदाने, द्वीपकल्प, किनारापट्टी यांची तुलनात्मक मांडणी केली आहे. हवामानाचा अभ्यास करताना ब्राझीलमधील पर्जन्यछायेचा प्रदेश, अवर्षणग्रस्त भाग, वाळवंटे, पाऊस स्थितीची माहिती दिली आहे. दोन्ही देशांतील नैसर्गिक वनस्पती व प्राण्यांची माहिती वाचनीय आहे. ब्राझीलमधील जंगलातील अजगर, सिंहासारखा दिसणारा सोनेरी तामरिन, मकाऊ या प्राण्यांची माहितीही देण्यात आली आहे. दोन्ही देशांतील लोकसंख्येचा प्रश्न गंभीर असून त्यामुळे उद्भविणाऱ्या समस्यांचा उहापोहही पाठात करण्यात आला आहे. दोन्ही देशातील नागरिकांचा आढावा घेण्यात आला असून अर्थव्यवस्थेची माहिती विद्यार्थ्यांना उपयुक्त ठरणारी आहे. भारत व ब्राझीलमधील पर्यटन, वाहतूक व्यवस्था, संदेश वहन या विषयांनाही स्पर्श करण्यात आला आहे.