छतीसगढ माध्यमिक शिक्षा मण्डल, रायपुर
शैक्षणिक सत्र 2020-21 माह- अक्टूबर
असाइनमेंट-2
कक्षा
दसवीं
विषय – संस्कृतम्
पूर्णाक-2
-20
निर्देश :- दिए गए अभ्यास प्रश्नों को निर्देशानुसार हल कीजिए
Instruction:- Please attempt the questions as per given instructions.
सर्वे प्रश्नाः समाधेयाः
प्रश्न 1 अधोलिखितं श्लोकं पठित्वा प्रदत्त- प्रश्नानाम् उत्तराणि संस्कृतभाषया
लिखत-
अंक-1x4=4
"श्रुतेन श्रोत्रियो भवति, तपसा विन्दते महत् ।
।
धृत्याऽ द्वितीयवान्भवति, राजन्! बुद्धिमान्वृद्धसेवया।।
प्रश्नाः-
(क)
केन विन्दते महत्?
"प्राप्नोति" इति क्रियापदस्य पर्यायपदं श्लोकात् चित्वा लिखत-
"मूर्खः" इति पदस्य विपर्ययपदं श्लोके किं प्रयुक्तम्-
(घ) बुद्धिमान् इति पदस्य प्रक्रति-प्रत्ययं लिखत-
(ख)
प्रश्न 2 संस्कृत भाषया उत्तरत-
अंक-1x44
(6)
कस्मात् उच्चतर: पिता?
(ii) लाभानामुत्तमं किम?
(iii) केन स्विन्न प्रकाशते?
(iv) यक्ष-युधिष्ठिर संवादः कस्मात् ग्रन्थात् उद्धृतः?
प्रश्न 3 अधोलिखितेषु वाक्येषु रेखाड्कितपदेषु। सन्धिविच्छेदं कृत्वा लिखत-
अंक-1x44
(6) व्यंजनं चलति।
(ii) शिवस्य नाम दिगम्बरः अस्ति।
जगदीशः सर्वत्र वर्तते।
(iv) कोकिला: मधुरगीतम् गायन्ति ।
Answers
Answer:
प्रश्न 1 अधोलिखितं श्लोकं पठित्वा प्रदत्त- प्रश्नानाम् उत्तराणि संस्कृतभाषया
लिखत-
अंक-1x4=4
"श्रुतेन श्रोत्रियो भवति, तपसा विन्दते महत् ।
।
धृत्याऽ द्वितीयवान्भवति, राजन्! बुद्धिमान्वृद्धसेवया।।
प्रश्नाः-
(क)
केन विन्दते महत्?
"प्राप्नोति" इति क्रियापदस्य पर्यायपदं श्लोकात् चित्वा लिखत-
"मूर्खः" इति पदस्य विपर्ययपदं श्लोके किं प्रयुक्तम्-
(घ) बुद्धिमान् इति पदस्य प्रक्रति-प्रत्ययं लिखत-
(ख)
प्रश्न 2 संस्कृत भाषया उत्तरत-
अंक-1x44
(6)
कस्मात् उच्चतर: पिता?
(ii) लाभानामुत्तमं किम?
(iii) केन स्विन्न प्रकाशते?
(iv) यक्ष-युधिष्ठिर संवादः कस्मात् ग्रन्थात् उद्धृतः?
प्रश्न 3 अधोलिखितेषु वाक्येषु रेखाड्कितपदेषु। सन्धिविच्छेदं कृत्वा लिखत-
अंक-1x44
(6) व्यंजनं चलति।
(ii) शिवस्य नाम दिगम्बरः अस्ति।
जगदीशः सर्वत्र वर्तते।
(iv) कोकिला: मधुरगीतम् गायन्ति ।
Answer:
1. तपसा विन्दते महत् l
2. प्राप्नोति : विन्दते
3. मूर्खः : बुद्धिमान्
4. बुद्धिमान् : budadhi + matup