essay about "Beauty of sanskrit" in sanskrit language
Answers
Sanskrit has been instrumental in lending continuity to Indian civilisation. In its heyday it was spoken and used in all regions of India including the Dravidian south. While Tamil has maintained a more or less independent literary tradition, all other languages in India have taken freely from Sanskrit vocabulary and their literature is permeated with the Sanskrit heritage.
Sanskrit is perhaps the oldest language in the world to be recorded. Classical Sansktrit, which developed from the Vedic times, held sway from about 500 BC to about AD 1000. In independent India it is listed among the languages of the Eighth Schedule of the Constitution though it is not the official language of any state.
The hymns of the Rig-Veda bear the seeds of Sanskrit literature. Orally handed down for long, these hymns not only served the purpose of religion but also were a common literary standard for the Aryan groups in India. After 1000 BC, there developed an extensive prose literature devoted to ritual matters—the Brahttmnas; but in these too there are examples of story-telling, terse and abrupt in style.
The next milestone in the history of Sanskrit is the Grammar of Panini— the Ashtadhyayi. The form of the Sanskrit language as described by him became accepted universally and was fixed for all time. Probably, around the time Panini was codifying the Sanskrit language, the practice of writing had begun.
In the field of secular literature Sanskrit epic poetry (mahakavya) was the next most important development. The story of the Mahabharata was handed down orally for at least a thousand years after the battle it celebrates before becoming relatively fixed in writing. Dvaipayana or Vyasa is seen as the first to have sung of this fearsome struggle of his own time.
संस्कृतभाषा विश्वस्य सर्वासु भाषासु प्राचीनतमा सर्वोत्तमसाहित्यसंयुक्ता चास्ति ।। संस्कृतभाषाया उपयोगिता एतस्मात कारणाद् वर्तते यद एषैव सा भाषाऽस्ति यतः सर्वासा भारतीयानाम् आर्यभाषाणाम् उत्पत्तिर्बभूव । सर्वासामेतासां भाषाणाम् इयं जननी । सर्वभाषाणां । मूलरूपज्ञानाय एतस्या आवश्यकता भवति । प्राचीने समये एषैव भाषा सर्वसाधारणा आसीत् , सर्वे जना : संस्कृतभाषाम् एव वदन्ति स्म । अत : ईसवीयसंवत्सरात्पूर्व प्रायः समग्रमपि साहित्यं संस्कृतभाषायामेव उपलभ्यते । संस्कृतभाषायाः सर्वे जनाः प्रयोगं कुर्वन्ति स्म , इति तु निरुक्तमहाभाष्यादिग्रन्थेभ्यः सर्वथा सिद्धमेव । आधुनिक भाषाविज्ञानमपि एतदेव सनिश्चयं प्रमाणयति ।
तत्साहित्यम
संस्कृतभाषायामेव विश्वसाहित्यस्य सर्वप्राचीनग्रन्थाः चत्वारो वेदाः सन्ति , येषां महत्त्वमद्यापि सर्वोपरि वर्तते । वेदेषु मनुष्याणां कर्तव्याकर्तव्यस्य सम्यक्तया निर्धारणं वर्तते । वेदानां । व्याख्यानभूता ब्राह्मणग्रन्थाः सन्ति । तदनन्तरम् अध्यात्मविषयप्रतिपादिका उपनिषदः सन्ति , यासां । महिमा पाश्चात्त्यैरपि नि : संकोचं गीयते । ततश्च भारतगौरवभूताः षड्दर्शनग्रन्थाः सन्ति , ये । विश्वसाहित्येऽद्यापि सर्वमान्याः सन्ति । ततश्च श्रौतसूत्राणां , गृह्यसूत्राणां , धर्मसूत्राणां , वेदस्य व्याख्यानभूतानां षडङ्गानां च गणना भवति । महर्षिवाल्मीकिकृतवाल्मीकीयरामायणस्य , महर्षिव्यासकृतमहाभारतस्य च रचना विश्वसाहित्येऽपूर्ण घटना आसीत् । सर्वप्रथमं विशदस्य कवित्वस्य , प्रकृतिसौन्दर्यस्य , नीतिशास्त्रस्य , अध्यात्मविद्यायाः तत्र दर्शनं भवति । तदनन्तरं । कौटिल्यसदृशाः अर्थशास्त्रकाराः भासकालिदासाश्वघोषभवभूतिदण्डिसुबन्धुबाणजयदेवप्रभूतयो । महाकवयो नाट्यकाराश्च पुरतः समायान्ति , येषां जन्मलाभेन न केवल भारतभूमिरेव , अपितु समस्तं विश्वमेतद् धन्यमस्ति । एतेषां कविवराणां गुणगणस्य वनि महाविद्वांसोऽपि असमर्थाः सन्ति , का गणना साधारणानां जनानाम् । भगवद्गीता , पुराणानि , स्मृतिग्रन्थाः अन्यद्विषयकं च सर्व साहित्य संस्कृतस्य माहात्म्यमेवोद्घोषयति ।
उपसंहारः
संस्कृतभाथैव भारतस्य प्राणभूता भाषाऽस्ति । एषैव समस्तं भारतवर्षभेकसूत्रे बध्नाति । भारतीयगौरवस्य रक्षणाय एतस्याः प्रचार प्रसारश्च सर्वव कर्तव्यः ।
10 Lines on Importance of Sanskrit
1. देवभाषा वेदभाषा च भवति संस्कृतं ।
2. सम्यक् कृतं इति संस्कृतं ।
3. इयं भाषा देववाणी इति कथ्यते ।
4. वेदाः , रामायणः , महाभारतः , भगवद् गीता इत्यादि ग्रन्थाः संस्कृतभाषायां एवं विरचितानि ।
5. सर्वासु भाषासु अपेक्षया संस्कृतभाषायां अधिकपदानि सन्ति ।
6. इयं भाषा वैद्यशास्त्रेष्वपि उपयुज्यति ।
7. इयं भाषायाः महत्वं विदेशराज्येष्वपि प्रसिध्दं ।
8. परन्तु अद्य एतम् भाषायाः स्थिति अत्यन्तं शोचनीयं ।
9. भारतदेशे संस्कृतं मृतभाषा इति ज्ञातः ।
10. जनाः संस्कृतविषये तत्परः नास्ति ।