Question

Essay on brief history of indian maths in sanskrit

Answer 1

प्राचीनगणितम्


आधुनिकगणकयन्त्रम् अपि अतिशेते भारतीया वेदगणितपद्धतिः । शून्यं, दशांशपध्दतिः, सङ्ख्याः मूल्यम् इत्यादयः बहवः अंशाः भरतीयानां कारणतः एव गणितक्षेत्रं प्रविष्टवन्तः । पैथगोरियन् सिद्धान्तः इति यत् इदानीं पाठ्यते (कर्णवर्गः + पादवर्गः = लम्बवर्गः) स च सिद्धान्तः पैथगोरसस्य जननात् त्रिशतवर्षपूर्वम् एव भारते शुल्बसूत्रे निरुपितः आसीत् । भास्कराचार्येण लीलावत्यां –

'तत्कृत्योर्योगपदं कर्णः दोष्कर्णवर्गयोर्विवरात् ।''मूलं कोटिः कोटिश्रुतिकृत्योः अन्तरात् पदं बाहुः ॥'इति उच्यते ॥

पिङ्गलाचार्यः छन्दः शास्त्रे मेरुप्रस्तारम् अधिकृत्य यत् प्रतिपादयति तदेव पास्कल्नामकेन अन्विष्टम् इति वयं पाठ्यपुस्तकेषु पठामः ॥ अहो, विचित्रा अस्माकं विद्याभ्यासरीतिः !