Question

Five lines on my mother in Sanskrit

Answer 1

मातृवत परदारेषु परद्रव्येषु लोष्टवत् 
आत्मवत् सर्वभूतेषु यः पश्यति स पंडितः 

माता शत्रु पिता वैरी येन बालो न पाठितः 
न शोभते सभा मध्ये हंस मध्ये वाको यथा

Answer 2

Answer:

मित्र,

हम आपको इस विषय पर कुछ बिंदु लिखकर दे रहे हैं। कृपया अन्य बिंदु आप स्वयं लिखने का प्रयास करें।

1. मम माता नाम विमला देवी अस्ति।

2. सा एका कुशल गृहिणी अस्ति।

3. तस्या व्यवहारं अति सरलः अस्ति।

4. सा त्रिशत् वर्षीयः अस्ति।

5. सा मम आदर्शः अस्ति।                                                                                                                           यया महिलया शिशु जन्यते, पालनं लालनम् क्रीयते, तां महिलां माता इति मन्यते | माता सदृश: पुल्लिङ्ग प्रतिवस्तु पिता | संस्कृतभाषायां जननि, जन्यत्रि, अम्बा, सवित्री, अम्बिका, प्रसू, जनी, अल्ला, अक्का, अत्ता इत्यादिनि अनेकानि पदानि मातृ शब्दस्य कृते पर्यायी शब्दरूपेण उपयुज्यते |

शिशो: पालन विषये पित्रे तथा इतर बन्दुजनेभ्य: अपि दायित्वं अस्ति एव परन्तु अम्बायै ज्येष्ठांशम् विद्यते | माता इति पदम् स्पष्टीकर्तुं सुलभकार्यं नास्ति | न केवलं मानवा: इतरेषु पशुषु अपि मातृत्वं सुस्पष्टं विद्यते | यथा शिशो: जीवनं अम्बया विना कटिनम् भवति तथा एव मृगाणां पक्षिणां अपि अम्बया विना जीवनं बहु कष्टं भवति |

भारत देशे स्वमातरं अपेक्षया तरव:, नद्य:, जन्मभूमि:, भाषा: इत्यादय: अपि मातृवत् पूजनीया: इति मन्यते | प्रथमतया श्रीमद्रामायण महाकाव्ये "जननि जन्मभूमिश्च स्वर्गादपि गरीयसि" इति श्लोक: वर्तते | तादृशा: श्लोका: विविधेषु प्राचीनेषु ग्रन्थेषु अपि वर्तन्ते |

प्राचीनग्रन्थेषु मातर: इति बहव: उच्यन्ते |

यथा

स्तनदात्री गर्भदात्री भक्षदात्री गुरुप्रिया।

अभीष्टदेवपत्नी च पितुः पत्नी च कन्यका।

सगर्भजा या भगिनी पुत्रवती प्रियाप्रसूः।

मातुर्माता पितुर्माता सोदरस्य प्रिया तथा।।

मातुः पितुश्च भगिनी मातुलानी तथैव च।

जनानां वेदविहिताः मातरः षोडश स्मृताः॥

इति ब्रह्मवैवर्ते।

अपि च, तन्त्र शास्त्रेषु अवलोकनेन मातृ-शब्दाभिधेयाः शक्तयः भासते |

ब्राह्मी माहेश्वरी चैन्द्री रौद्री वाराहिकी तथा।

कौबेरी चैव कौमारी मातरः सप्त कीर्तिताः॥