गजधरः’ इति सुन्दरः शब्दः केषां सादरं स्मरणार्थम्?subject sanskrit
Answers
Answer:
राष्ट्रध्वजः अस्माकं कृते प्रेरणास्रोतः अस्ति। अयं सदैव अस्मान् भारतीयजनान् उद्बोधयति यत् अस्माकं कृते स्वराष्ट्र सर्वोपरि भवेत् । वयं मनसा, वाचा, कर्मणा, धनेन च स्वमातृभूमेः स्वतन्त्रतायाः रक्षां कुर्याम।
Explanation:
(घ) के शिल्पिरूपेण न समादृताः भवन्ति? ………………….
उत्तरम्:
(क) राजस्थानस्य,
(ख) गजधरः,
(ग) सम्मानम्,
(घ) गजधराः।
प्रश्नः 2.
अधोलिखितानां प्रश्नानामुत्तराणि लिखत-(निम्नलिखित प्रश्नों के उत्तर लिखिए-)
(क) तडागाः कुत्र निर्मीयन्ते स्म? ………………….
(ख) गजधराः कस्मिन् रूपे परिचिताः? ………………….
(ग) गजधराः किं कुर्वन्ति स्म? ………………….
(घ) के सम्माननीया:? ………………….
उत्तरम्:
(क) तडागाः अशेषे हि देशे निर्मीयन्ते स्म।
(ख) गजधराः ‘समाजस्य गाम्भीर्यस्य मापकाः’ इति रूपेण परिचिताः।
(ग) गजधराः नवनिर्माणस्य योजना प्रस्तुन्वन्ति स्म, भाविव्ययम् आकलयन्ति स्म, उपकरणभारान् संगृह्णन्ति स्म।
(घ) गजधराः सम्माननीयाः।
प्रश्न 3.
रेखाङ्कितानि पदानि आधृत्य प्रश्न-निर्माणं कुरुत-(रेखांकित पदों के आधार पर प्रश्न-निर्माण कीजिए-)
(क) सुरक्षाप्रबन्धनस्य दायित्वं गजधराः निभालयन्ति स्म। ………………….
(ख) तेषां स्वामिनः असमर्थाः सन्ति। ………………….
(ग) कार्यसमाप्तौ वेतनानि अतिरिच्य सम्मानमपि प्राप्नुवन्ति। ………………….
(घ) गजधरः सुन्दरः शब्दः अस्ति। ………………….
(ङ) तडागाः संसारसागराः कथ्यन्ते। ………………….
उत्तरम्:
(क) कस्य दायित्वं गजधराः निभालयन्ति स्म?
(ख) केषां स्वामिनः असमर्थाः सन्ति?
(ग) कार्यसमाप्तौ कानि अतिरिच्य सम्मानमपि प्राप्नुवन्ति?
(घ) कः सुन्दरः शब्दः अस्ति?
(ङ) के संसारसागराः कथ्यन्ते?
प्रश्न 4.
अधोलिखितेषु यथापेक्षितं सन्धिं/विच्छेदं कुरुत-(निम्नलिखित में यथापेक्षित संधि या संधि -विच्छेद कीजिए-)
(क) अद्य + अपि = ………………….
(ख) …………………. + …………………. = स्मरणार्थम्।
(ग) इति + अस्मिन् = ………………….
(घ) …………………. + …………………. = एतेष्वेव
(ङ) सहसा + एव = ………………….
उत्तरम्:
(क) अद्यापि,
(ख) स्मरण + अर्थम्,
(ग) इत्यस्मिन्,
(घ) एतेषु + एव,
(ङ) सहसैव।
प्रश्न 5.
मजूषातः समुचितानि पदानि चित्वा रिक्तस्थानानि पूरयत-(मञ्जूषा से उचित पदों को चुनकर रिक्त स्थानों की पूर्ति कीजिए-)
रचयन्ति, गृहीत्वा, सहसा, जिज्ञासा, सह
(क) छात्राः पुस्तकानि …………………. विद्यालयं गच्छन्ति।
(ख) मालाकाराः पुष्पैः माला ………………….।।
(ग) मम मनसि एका …………………. वर्तते।
(घ) रमेशः मित्र …………………. विद्यालयं गच्छति।
(ङ) …………………. बालिका तत्र अहसत्।
उत्तरम्:
(क) छात्राः पुस्तकानि गृहीत्वा विद्यालयं गच्छन्ति।
(ख) मालाकाराः पुष्पैः मालाः रचयन्ति।
(ग) मम मनसि एका जिज्ञासा वर्तते।
(घ) रमेशः मित्रैः सह विद्यालयं गच्छति।
(ङ) सहसा बालिका तत्र अहसत्।
प्रश्न 6.
पदनिर्माणं कुरुत-(पदों का निर्माण कीजिए-)
धातुः प्रत्ययः पदम्
(i) यथा- कृ + तुमुन् = कर्तुम्
हृ + तुमुन् =………………….
तृ + तुमुन् =………………….
उत्तरम्:
हर्तुम्, तर्तुम्।
(ii) यथा- नम् + क्त्वा = नत्वा
गम् + क्त्वा =………………….
त्यज् + क्त्वा = ………………….
भुज् + क्त्वा =………………….
उत्तरम्:
गत्वा, त्यक्त्वा, भुक्त्वा।
(iii) उपसर्गः धातुः प्रत्ययः = पदम्
यथा- उप गम् ल्यप् = उपगम्य
सम् पूज् ल्यप् = ………………….
आ नी ल्यप् = ………………….
प्र दा ल्यप् =………………….
उत्तरम्:
संपूज्य, आनीय, प्रदाय।
प्रश्न 7.
प्रकृति प्रत्यय संयोज्य वियोज्य वा उचित विकल्पेन रिक्तस्थानानि पूरयत-(प्रकृति प्रत्यय जोड़कर अथवा अलग करके उचित विकल्प द्वारा रिक्त स्थान पूरे कीजिए-)
(क) 1. रावणं …………………. (नि + हन् + ल्यप्) रामः अयोध्या प्रत्यावर्तत्। (निहत्वा, निहत्य, निहन्य)
2. पुस्तकानि आदाय (…………………. + …………………. + ………………….) छात्रः विद्यालयम् गच्छति। (अ + दा + ल्यप्, आ + दा + क्त्वा, आ + दा + ल्यप्)
3. वृक्षात् …………………. (अव + तृ + ल्यप्) वानरः दूरे अगच्छत्। (अवातीर्य, अवतीर्य, अवतीरय)
4. अहं पाठं …………………. (स्मृ + तुमुन्) प्रयत्नशीलः अस्मि। (स्मरतुम्, स्मरितुम्, स्मर्तुम्)
5. देवं सम्पू ज्य (…………………. + …………………. + ………………….) सा प्रातराशम् खादति स्म। (सम + पूज् + ल्यप्, सम्, + पूज् + क्त्वा, सम् + पूज् + ल्यप्)
उत्तरम्:
1. निहत्य
2. आदाय
3. अवतीर्य
4. स्मर्तुम्
5. सम्पूज्य
(