ही सूचना कोणत्या तारखेला देण्यात आली आहे? २. पाणी पुरवठा कधी बंद करण्यात येणार आहे? ३.पाणीपुरवठा बंद का ठेवण्यात येणार आहे? ४.पाण्याच्या वापराबाबत नागरिकांना कोणती सूचना देण्यात आली आहे
Answers
Answer:
पाणीपुरवठा : पाणी ही आपल्या दैनंदिन जीवनातील एक पडेल असे त्यापैकी १% सुद्धा नाही. त्यामुळे पृथ्वीवरील लोकवस्ती ही जेथे पिण्यासाठी भरपूर प्रमाणात नैसर्गिक रीत्या पाणी उपलब्ध होईल अशा ठिकाणी म्हणजे झरे, तळी, नद्या इ. ठिकाणांजवळ होत गेली. विहिरी खणून पाणी मिळवणे ही पूर्वापार चालत आलेली सर्वमान्य पद्धत होय. मात्र पाणीपुरवठ्याची व्यवस्था गेल्या सहा-सात हजार वर्षापासूनच केली गेली. ईजिप्तमध्ये नाईल नदीवर सहा हजार वर्षांपूर्वी धरण बांधून पाणीपुरवठा केल्याचा पुरावा उपलब्ध आहे. बॅबिलोनियात ४,००० वर्षापूर्वी, बल्लुचिस्तानात ३,५०० वर्षांपूर्वी, पर्शियामध्ये ३,००० वर्षांपूर्वी, ग्रीसमध्ये २,५०० वर्षांपूर्वी व रोमनांनी पण २,५०० वर्षांपूर्वी कालवे अथवा जलसेतूमधून [→जलवाहिनी] पाणीपुरवठा केल्याचे सर्वज्ञात आहे. रोम येथील पाणीपुरवठा व्यवस्थेचे अधीक्षक सेक्स्टस जूल्यस फ्राँटिनस यांच्या मूळ हस्तलिखितात. (इ. स. ९७) रोमन जलसेतूचा उल्लेख सापडतो. आफ्रिका व मध्य आशियातील देशांतही इसवी सानाच्या सुरूवतीस पाणीपुरवठ्याविषयी विचार केला गेला होता. पाण्याचा साठा करणे, ते उकळणे वा गाळणे अशा स्वरूपाच्या पाण्याच्या शुद्धीकरणाच्या प्राथमिक प्रक्रियाही त्या काळी माहीत होत्या.
भारतातील पाणी पुरवठ्याचा इतिहासही पुष्कळ जुना आहे. ऋग्वेदात, तसेच रामायण, महाभारत या विख्यात ग्रंथांत व निरनिराळ्या पुराणांमध्येही जागोजागी विहिरीबद्दल उल्लेख केलेला आढळतो. रामायण, महाभारत, मनुस्मृती, भाषप्रकाश इ. अनेक जुन्या ग्रंथांत पाणी शुदध राखण्याविषयीचे उल्लेख सापडतात. मोहें-जो-दडो येथे इ. स. पू. २५०० सुमारास प्रगत स्वरूपाची पाणीपुरवठ्याची व्यवस्था अस्तित्वात होती, असा पुरावा उपलब्ध आहे. शहरी वस्तीसाठी पक्क्या विटांनी उत्तम तर्हेशने बांधलेल्या विहिरी, तसेच सांडपाण्यासाठी विटांनी बांधलेले निचरामार्ग तेथील उत्खननात आढळून आले आहेत.
जसजशी शहरे वसु लागली, लोकसंख्या वाढू लागली, उद्योगधंदे सुरू होऊन त्यांची वाढ झाली, तसतशी पाण्याची गरज अधिक लागून पाणीपुरवठा व पाण्याची शुद्धता ह्यांकडे जास्त लक्ष पुरविले जाऊ लागले. औद्योगिक क्रांतीनंतर पंपाचा [→ पंप] उपयोग करून खोलवर असलेले पाणी उपसून दूरवर नेण्याची शक्यता निर्माण झाल्याने अधिकाधिक पाणी उपलब्ध होऊ लागले. नळ टाकून घराघरात पाणी नेण्याची व्यवस्था ही त्या काळानंतरची होय. अनेक रोगांचा (उदा., पटकी, विषमज्वर, अतिसार इ.) पाण्याद्वारे फैलाव होण्याची शक्यता असते, हे वैद्यकशास्त्रातील शोधांमुळे सिद्ध झाले म्हणून पाणी शुद्ध करून पिण्याची आवश्यकता भासू लागली. त्यामुळे सार्वजनिक आरोग्याच्या दृष्टीने जास्तीत जास्त निर्जंतुक केलेले पाणी पुरविण्याची जावाबदारी शासनावर पडते. या सर्व सुधारणा एकोणिसाव्या शतकात झाल्या. विसाव्या शतकात या शास्त्रातील संशोधनाचा वेग पुष्कळच वाढला असल्याने पाण्याचा पुरवठा व शुद्धीकरण ह्या बाबतींत अनेक सुधारणा झालेल्या आहेत.
पाण्याची मागणी : वर उल्लेख केल्याप्रमाणे पाण्याची गरज अनेक कामांसाठी असल्याने पाणीपुरवठा करताना खालील प्रकारच्या मागण्यांचा सामान्यतः विचार केला जातो.
घरगुती वापरासाठी : ह्यामध्ये स्वयंपाकासाठी, पिण्यासाठी, स्नानासाठी, भांडी व कपडे घुण्यासाठी, संडास-मुतार्यांयत वापरण्यासाठी, बागेसाठी इ. अनेक कामांकरिता करण्यात येणार्याभ पाण्याच्या वापराचा अंतर्भाव असतो. ह्यासाठी सरासरी दर माणशी दर दिवशी १०० ते २५० लि. एवढे पाणी लागते, असा अंदाज आहे. पाण्याचा वापर हा जीवनमानावर अवलंबून असल्याने प्रगत देशांतील काही शहरांत हे प्रमाण दर माणशी दर दिवशी ४५० लि. अथवा अधिकही असू शकते. दररोज वापरण्यात येणार्याम पाण्याचे प्रमाण सारखे वाढतच जात असल्याचे तज्ञ निरीक्षकांच्या लक्षात आले आहे. ह्याचे कारण स्वच्छतेची जाणीव तसेच झपाट्याने सुधारत चाललेल्या जीवनमानाचा परिणाम हे होय.
घरगुती वापरासाठी लागणार्याण पाण्याच्या मागणीचा विचार करताना दोन गोष्टी ठरवाव्या लागतात : पहिली म्हणजे पाणी द्यावयाचे प्रमाण व दुसरी म्हणजे लोकसंख्या. दर माणशी दर दिवशी द्यावयाचे पाणी हे पाण्याची उपलब्धता, लोकसंख्या, लोकांचे राहणीमान आणि सांडपाण्याची योजना आहे किंवा नाही ह्यावर अवलंबून असते. या सर्वांचा एकत्रित आढावा घेऊन भारत सरकारने ‘पब्लिक हेल्थ एंजिनियरिंग मॅन्युअल अँड कोड ऑफ प्रॅक्टिस’ याच्या ‘मॅन्युअल ऑन वॉटर सप्लाय’ ह्या पुस्तिकेत काही नियम दिले आहेत. त्यांनुसार साधारण २५ ते २०० लि. एवढा पाणीपुरवठा दर दिवशी दर माणशी करावा अशी शिफारस आहे. जर कारखाने जास्त नसतील व लोकसंख्याही बेताची असेल, तर खालीलप्रमाणे पाणीपुरवठ्याचे प्रमाण घ्यावे.
लोकसंख्या पाणीपुरवठा
Answer:
१. २४.९.२० रोजी पाणी पुरवठा बंद करण्यात येणार आहे
२. पाइपलाइनच्या दुरुस्ती कामामुळे पाणीपुरवठा बंद करण्यात येणार आहे
३. उपलब्ध पाण्याचा वापर अधिक काटकसरीने व जपून करावा अशी सूचना देण्यात आली