१) जेम्स मार्टिन्यू यांची धर्माविषयी व्याख्या स्पष्ट करा.
Answers
जेम्स मार्टिन यांनी धर्माची व्याख्या खाली दिली आहे.
स्पष्टीकरणः
जेम्स मार्टिन यांच्या मते धर्म हा धर्म आणि संस्कार, आचरण आणि नियमांचा वारसा घेत असताना आनंद आणि आनंदाची स्थिती आहे. हे निर्वाणासारखे आहे.
यामध्ये, मनुष्याने देव त्याला दिलेला एक मोठा आनंद अनुभवतो.
मध्ययुगीन काळात लोक देवाला प्रेम करतात, जेणेकरून त्यांना पाहिजे ते मिळेल. त्यांच्या मते देवाला काहीही पाहिजे किंवा लोकांना पाहिजे ते देण्याचे ज्ञान आहे. जर एखाद्या व्यक्तीला देवाबरोबर भावनांचा परिपूर्ण संबंध आला तरच देवाचा आनंद होतो.
Answer:
धर्म म्हणजे एखाद्या चिरंतन ईश्र्वरावर विश्वास. हा ईश्वर म्हणजेच दिव्य आत्मा व सकल्प आहे की जो विश्वाचे नियंत्रण करतो व मानवाशी नैतिक संबंध प्रस्थापित करतो.
मार्टिन्यू यांच्या या व्याख्येत ठळक दोष हाच आहे की ती फक्त ईश्वरवादी धर्मांनाच लागू पडते आणि म्हणूनच ती अव्याप्त आहे. कारण सर्वच धर्म इश्वरवादी नाहीत.
उदा. बौद्ध धर्म व जैन धर्मात ईश्वराचे अस्तित्व मान्य केलेले नाही. हिंदू धर्माच्या कक्षेत येणारेही अनेक तात्विक संप्रदाय आहेत की ज्यात ईश्वराचे अस्तित्व मान्य केलेले नाही.
उदा. पूर्वमीमांसा आणि सांख्य हे सांप्रदाय.