जसे दिल्ली चे मुघल तसे विजापूर चे कोण?
Answers
Answer:
विजापूर : कर्नाटक राज्यातील इस्लामी वास्तूशैलीसाठी ख्यातनाम असलेले इतिहासप्रसिद्ध पर्यटन स्थळ आणि त्याच नावाच्या जिल्हयाचे मुख्यालय. लोकसंख्या १,८६, ९३९ (१९९१). ते दक्षिण रेल्वेच्या मुंबई-बंगलोर रूंदमापी मार्गावर, मुंबईच्या आग्नेयीस सु.४०२ किमी.आणि सोलापूरच्या दक्षिणेस सु. ८१ किमी. वर वसले आहे. ते रस्त्याने पंढरपूर, सोलापूर, सांगली इ. महाराष्ट्रातील शहरांशी तसेच आंध्रप्रदेशातील हैदराबाद व कर्नाटकातील इंडी, बादामी इ. गावांशी जोडले आहे. विजापूर नावाविषयी इतिहासज्ञांत एकवाक्यात नाही, तथापि कोरीव लेख, संस्कृत-कन्नड-फार्सी साहित्य यांतून विजयपूर, राय राजधानी, दक्षिण वाराणसी, बिज्जनहळ्ळी, बिज्जपूर, मुहम्मदपूंर इ. भिन्न नामांतरे आढळतात. पूर्वी या जागी सात खेडी होती व तेथेच यादवांनी हे नगर वसविल्याचे सांगितले जाते. या सात खेड्यांपैकी बिजनहळ्ळी खेड्यावरून या नगराला विजापूर हे नाव पडल्याचे म्हणतात. नगराच्या परिसरातील काही देवालयांत चालुक्य व यादव वंशातील राजांचे शिलालेख आहेत. आर्क किल्ल्याच्या पूर्वद्वाराजवळील विजयस्तंभाताल लेखात विजयपूर असा स्पष्ट उल्लेख आहे. हा स्तंभ सातव्या शतकातील असावा, असे तज्ञांचे मत आहे.त्यावरून विजयपूर हे त्याचे नाव असावे असे दिसते. ‘विजयपूर’ या नावाचा उल्लेख चालुक्य राजा दुसरा जयसिंह (कार. १०१५-१०४३) याच्या इ. स. १०३६ व्या कोरीव लेखात तसेच नागचंद्रानी लिहिलेल्या इ. स. ११०० मधील मल्लिनाथपुराण या कन्नड चंपूकाव्यात आढळतात. त्यावरून इ.स. ११ व्या शतकात वा तत्पूर्वी विजयपूर हे नाव प्रचारात असावे. पुढे विजयपुर या संस्कृत शब्दाचे अपभ्रष्ट वा संक्षिप्त रूप विजापूर झाले असावे.
येथे आढळलेल्या बहुविध अवशेषांवरून विजापूर जिल्ह्यांत इतिहासपूर्व काळात मानवी वस्ती असावी. त्यानंतर चालुक्यांपर्यंतचा याचा इतिहास अस्पष्ट असून पौराणिक दंतकथा-वदंतांनी भरला आहे. चालुक्यांनी बादामी येथे राजधानी केल्यापासून मुसलमानांच्या आगमनापर्यंत या प्रदेशावर पश्चिम चालुक्य, राष्ट्रकूट, कल्याणी चालुक्य, होयसळ आणि यादव अशा विविध वंशांनी राज्य केले. त्यांच्या कोरीव लेखांतून त्यांच्या कोरीव लेखांतून तत्कालीन राजकीय परिस्थितीची कल्पना येते. दुसरा अलाउद्दीन अहमद (कार. १४३६-१४५८) याच्या वेळी त्याचा भाऊ महमूदखान याने विजयानगच्या मदतीने विजापूर आणि अन्य काही गावे घेऊन अयशस्वी बंड केले. विजापूर ही जहागीर या काळात महंमद गवानच्या देखरेखीखाली होती. बहमनी राज्यांचे पाच शाह्यांत विभाजन झाले, तेव्हा यूसुफ आदिलखान (कार. १४८९-१५१०) याने आदिलशाहीची स्थापना करून विजापूर ही आपली राजधानी केली. औरंगजेबाने १६८६ मध्ये आदिलशाही खालसा केली. १७२३ पर्यंत विजापूरवर मोगलांचा अंमल होता. पुढे ते हैदराबादच्या निजाम-उल् मुल्कच्या अखत्यारीत गेले (१७२३-१७६०). निजामाने हा भाग तोडून पेशव्यांना दिला. पेशवाईच्या अंतापर्यंत (१८१८) ते मराठ्यांच्या अधिसत्तेखाली होते. अव्वल इंग्रजी अमदानीत नवीन कलदुगी (विजापूर) जिल्हा इ. स. १८६४ मध्ये करण्यात आला आणि इंडी, हिप्परगी, विजापूर, मंगोली (बागेवाडी), मुद्देबिहाळ, बागलकोट, बादामी व हुनगुंद हे तालुके त्यात अंतर्भुत करण्यात आले. त्यावेळी हा जिल्हा मुंबई इलाख्यात होता. पुढे स्वातंत्र्यप्राप्तीनंतर जमखंडी, औंध, मुधोळ, कुरुंदवाड या विलीव संस्थानांतील काही खेडी त्यात समाविष्ट करण्यात आली आणि मुघोळ व जमखंडी हे दोन स्वतंत्र तालुके त्यात समाविष्ट झाले. राज्यपुनर्रचनेनंतर (१९५६) हा भाग मुंबई द्वैभाषिक राज्यात समाविष्ट झाला आणि संयुक्त महाराष्ट्राच्या निर्मितीनंतर (१९६०) तो म्हैसूर (कर्नाटक) राज्यात अंतर्भूत करण्यात आला.
Explanation:
hope this is helpful to you
pls mark me as branleist
Explanation:
आदिलहाश
Please give me Mark brainlist and following me and I am following you good day