कोणत्या मागण्या केल्या ?
(२) जमातवाद नष्ट करण्यासाठी काय केले पाहिजे ?
Answers
भारतीय समाजातील ज्वलंत मुद्दे या अभ्यासघटकांतर्गत ‘जमातवादाची समस्या’ या उपघटकाचाही यूपीएससीच्या सामान्य अध्ययनाच्या पेपर १ मधील अभ्यासक्रमात समावेश केला आहे.
डिसेंबरमध्ये झालेल्या लेखी चाचणीत जमातवादाच्या समस्येला स्पर्शून जाणाऱ्या देशातील बहुविधतेच्या सांस्कृतिक घटकासंबंधी आणि राष्ट्रीय अस्मिता बांधणीसाठी या बहुविधतेची प्रस्तुतता यावर प्रश्न विचारण्यात आला. खरेतर बहुविधता आणि जमातवाद यांचे नाते परस्परविरोधी आहे.
वसाहतिक काळापासून जमातवाद भारतातील एक प्रमुख सामाजिक समस्या बनून राहिली आहे. स्वातंत्र्योत्तर काळात या समस्येने वरचेवर उग्र रूप धारण करीत संपूर्ण समाजाला विळखा घातलेला दिसून येतो. २०१५ मध्ये उत्तर प्रदेशात घडलेल्या दादरी प्रकरणामुळे आणि त्यावरील प्रतिक्रियांमुळे जमातवादावरील चच्रेने पुन्हा एकदा उचल खाल्ली. विद्यार्थ्यांनी प्रथमत: जमातवादाची मूळ संकल्पनात्मक धारणा समजून घ्यावी. त्यानंतर सामाजिक प्रक्रियेतील कोणत्या पोकळीतून जमातवादी जाणिवा निपजतात, तसेच विभिन्न सामाजिक घटकांवर कोणत्या प्रकारचा प्रभाव टाकतात यावरही दृष्टीक्षेप टाकणे गरजेचे आहे.