Question

? क) (पुण्यं) इति पदस्य विलोमपदं किं

१. अकर्त्तव्यम् २. लाभः ३. पापम् ४ हानि


ख)- ' महापुरुषाः' इति कर्तृपदस्य कर्तृक्रियापदं किम् ?

१ वहन्ति २. भवति ३. भवन्ति ३. भवन्ति ४ कुर्वन्ति​

Answer 1

Answer:

Answer of first क) ३) पापम्

Answer of second ख) ३) भवन्ति

Answer 2

क) पुण्यम् इति पदस्य विलोमपदम् अस्ति पापम्।

ख) महापुरुषाः इति कर्तृपदस्य कर्तृक्रियापदम् अस्ति भवन्ति।

• क) अकर्त्तव्यमित्युक्ते क्रियां न करोति इति।
• लाभः इत्युक्ते किमपि पदार्थः प्राप्यते।
• अप्राप्तस्य प्राप्तिः लाभः इति आचार्यैः उक्तम्।
• हानि इत्युक्ते नाशः इत्यर्थः।
• पुण्यपापौ सुखदुःखवदिति सामान्यतया सर्वैः ज्ञायेते।
• अतः पुण्यमिति पदस्य विलोमपदमस्ति पापम्।
• तस्मात् तृतीयः विकल्पः पापम् इत्येव साधु।

• ख) महापुरुषाः इति बहुवचने अस्ति।
• वहन्ति इति प्रयुज्यते चेत् किं वहन्ति इति प्रश्नः उदयति।
• वहति इति क्रिया अत्र प्रयुक्ते सति वाक्यम् अपुर्णं स्यात्।
• यतोहि अत्र कर्म नास्ति।
• तद्वत् कुर्वन्ति अपि। वाक्यम् अपुर्णं स्यात्।
• भवति अपि न एकवचनप्रयोगत्वात्।
• शेषं भवन्ति, तदेव साधु।