का: सुस्वादुतोया: भवन्ति?
Answers
Chapter 1 – सुभाषितानि
Page No 3:
Question 2:
श्लोकांशेषु रिक्तस्थानानि पूरयत-
(क) समुद्रमासाद्य ———————।
(ख) ——————— वच: मधुरसूक्तरसं सृजन्ति।
(ग) तद्भभागधेयं ——————— पशूनाम्।
(घ) विद्याफलं ——————— कृपणस्य सौख्यम्।
(घ) स्त्रियां ——————— सर्वं तद् ———————कुलम्।
Answer:
(क) समुद्रमासाद्य भवन्त्यपेया:।
(ख) श्रुत्वा वच: मधुरसूक्तरसं सृजन्ति।
(ग) तद्भागधेयं परमं पशूनाम्।
(घ) विद्याफलं व्यसनिनं कृपणस्य सौख्यम्।
(घ) स्त्रियां रोचमानायां सर्वं तद् रोचते कुलम्।
Question 3:
प्रश्नानाम् उत्तराणि एकपदेन लिखत-
(क) व्यसनिन: किं नश्यति?
(ख) कस्यां रोचमानायां सर्वं कुलं रोचते?
(ग) कस्य यश: नश्यति?
(घ) मधुमक्षिका किं जनयति?
(ङ) मधुरसूक्तरसं के सृजन्ति?
Answer:
(क) विद्याफलम्।
(ख) स्त्रियाम्।
(ग) लुब्धस्य।
(घ) माधुर्यं।
(ङ) मधुमक्षिका।
Page No 4:
Question 4:
अधोलिखित-तद्भव-शब्दानां कृते पाठात् चित्वा संस्कृतपदानि लिखत-
यथा-कंजूस
कृपण:
कड़वा
———————
पूँछ
———————
लोभी
———————
मधुमक्खी
———————
तिनका
———————
Answer:
यथा-कंजूस
कृपण:
कड़वा
कटुकम्
पूँछ
पुच्छ
लोभी
लुब्ध
मधुमक्खी
मधुमक्षिका
तिनका
तृणम्
Question 5:
अधोलिखितेषु वाक्येषु कर्तृपदं क्रियापदं च चित्वा लिखत-
वाक्यानि
कर्ता
क्रिया
यथा
सन्त: मधुरसूक्तरसं सृजन्ति।
सन्त:
सृजन्ति
(क)
निर्गुणं प्राप्य भवन्ति दोषा:।
———————
———————
(ख)
गुणज्ञेषु गुणा: भवन्ति।
———————
———————
(ग)
मधुमक्षिका माधुर्यं जनयेत्।
———————
———————
(घ)
पिशुनस्य मैत्री यश: नाशयति।
———————
———————
(ङ)
नद्य: समुद्रमासाद्य अपेया: भवन्ति।
———————
———————
Answer:
वाक्यानि
कर्ता
क्रिया
यथा
सन्त: मधुरसूक्तरसं सृजन्ति।
सन्त:
सृजन्ति
(क)
निर्गुणं प्राप्य भवन्ति दोषा:।
दोषा:
भवन्ति
(ख)
गुणज्ञेषु गुणा: भवन्ति।
गुणा:
भवन्ति
(ग)
मधुमक्षिका माधुर्यं जनयेत्।
मधुमक्षिका
जनयेत्
(घ)
पिशुनस्य मैत्री यश: नाशयति।
मैत्री
नाशयति
(ङ)
नद्य: समुद्रमासाद्य अपेया: भवन्ति।
नद्य:
भवन्ति
Question 6:
रेखाङ्कितानि पदानि आधृत्य प्रश्ननिर्माणं कुरुत-
(क) गुणा: गुणज्ञेषु गुणा: भवन्ति।
(ख) नद्य: सुस्वादुतोया: भवन्ति।
(ग) लुब्धस्य यश: नश्यति।
(घ) मधुमक्षिका माधुर्यमेव जनयति।
(ङ) महतां प्रकृति: सुस्थिरा भवति।
Answer:
(क) के गुणज्ञेषु गुणा: भवन्ति?
(ख) का: सुस्वादुतोया: भवन्ति?
(ग) कस्य यश: नश्यति?
(घ) का माधुर्यमेव जनयति?
(ङ) महतां का सुस्थिरा भवति?
Page No 5:
Question 7:
उदाहरणानुसारं पदानि पृथक् कुरुत-
यथा-समुद्रमासाद्य
–
समुद्रम्
+
आसाद्य
माधुर्यमेव
–
———————
+
———————
अल्पमेव
–
———————
+
———————
सर्वमेव
–
———————
+
———————
समानमपि
–
———————
+
———————
महात्मनामुक्ति:
–
———————
+
———————
Answer:
यथा-समुद्रमासाद्य
–
समुद्रम्
+
आसाद्य
माधुर्यमेव
–
माधुर्यम
+
एव
अल्पमेव
–
अल्पम्
+
एव
सर्वमेव
–
सर्वम्
+
एव
समानमपि
–
समानम्
+
अपि
महात्मनामुक्ति:
–
महात्मनाम्
+
उक्ति
जलस्य प्राकृतिकाः स्रोताः अपि स्त्रोताः, स्त्रोताः च सन्ति । यदा भूमिगतं जलं कठिनशिलाभङ्गेन निर्गच्छति तदा तत् स्त्रोतम् अथवा जलस्य स्रोतः इति उच्यते । जलस्रोताः अनेकविधाः सन्ति । केवलं केभ्यः स्रोतेभ्यः शुद्धजलं निर्गच्छति तथा केभ्यः स्रोतेभ्यः लवणयुक्तं उष्णं च जलं अपि प्राप्यते । स्त्रोतानां जलं भिन्नगुणैर्युक्तं भवति । उदर-त्वक्-सम्बन्धि-रोगाणां चिकित्सायाम् अपि स्त्रोतानां जलं बहुवारं उपयुज्यते ।
#SPJ2