Question

लोकांच्या स्थलांतराला जबाबदार असणारे घटक स्पष्ट करा​

Answer 1

Step-by-step explanation:

Accessibility Tools

Increase Text

Decrease Text

Grayscale

High Contrast

Negative Contrast

Light Background

Links Underline

Readable Font

Reset

Skip to content

मराठी विश्वकोश प्रथमावृत्ती

मानवाचे स्थलांतर

>समाजशास्त्र>मानवाचे स्थलांतर

मानवाचे स्थलांतर : वास्तव्याचे एक ठिकाण सोडून मानव व्यक्ती किंवा गट दीर्घकाल वास्तव्याच्या हेतूने दुसऱ्या ठिकाणी जातात, या हालचालीस ‘मानवाचे स्थलांतर’(ह्यूमन माइग्रेशन) म्हणतात. व्यवसायाच्या निमित्ताने गावोगाव हिंडणे, विद्यामार्जनासाठी परदेशात काही काळ राहणे, उपनगरातून शहराच्या मुख्य भागात रोज नोकरी–व्यवसायासाठी जाणे या हालचालींना स्थलांतर म्हणता येणार नाही. ‘दीर्घकाळ वास्तव्य’ठरविण्यासाठी किमान एक वर्षाची मर्यादा बहुतेक सर्व देशांमध्ये मानली जाते.

ऐतिहासिक आढावा : प्रागैतिहासिक मानव स्थलांतर करीत पृथ्वीच्या कानाकोपऱ्यात गेल्याचे पुरावे उपलब्ध आहेत, किंबहुना स्थिर वस्ती करून राहणे ही सांस्कृतिक उत्क्रांती मानली जाते आणि गेल्या काही सहस्रकांमध्येच ती घडली असे अभ्यासकांचे मत आहे. ज्ञात इतिहासात आर्य टोळ्यांचे उत्तर यूरोपातून दक्षिणेस व नंतर पूर्वेस आशियात झालेले स्थलांतर (इ.स.पू.सु. तिसरे सहस्रक) ईजिप्तमधून हिब्रू गुलामांचे उत्तरेकडे झालेले स्थलांतर–एक्सोडस–(इ.स.पू.सु. तेरावे शतक) इ.स. सातव्या शतकात अरबांचे इस्लामच्य झेंड्याखाली उ. आफ्रिकेच्या पश्चिम किनाऱ्यापर्यंत झालेले स्थलांतर ही स्थलांतराची काही महत्त्वाची उदाहरणे सांगता येतात.