मानवी वस्ती व शहरी वस्ती फरक सष्ट करा
Answers
Answer:
शहरी आणि ग्रामीण जीवनपद्धती एकत्र येत एक नव्या प्रकारची भौगोलिक-सामाजिक रचना आताशा जगात दिसू लागली आहे. शहरी आणि ग्रामीण या शब्दांपासून तयार झालेला ‘रुर्बनायझेशन’ हा शब्द यासाठी उपयोगात आणला जातो. आजचा काळ एवढा झपाट्याने बदलत चालला आहे, की शहर आणि ग्रामीण असा फरक वेगाने धूसर होत चालला आहे. त्यामुळे शहरीकरणाकडे या रुबनायझेशनरुपी बदलांच्या दृष्टीनेही पाहायला हवे,’ अशा शब्दांत हैदराबाद सेंट्रल युनिव्हर्सिटीच्या प्राध्यापिका आणि समाजशास्त्राच्या अभ्यासक डॉ. सुजाता पटेल यांनी ‘सध्याच्या काळातील शहरीकरणाचा अभ्यास’ या विषयासंबंधी आपली मते मांडली.
गोखले इन्स्टिट्यूट ऑफ पॉलिटिक्स अँड इकोनॉमिक्समध्ये आयोजित ‘कुंदा दातार स्मृती व्याख्यानात’ पटेल यांनी शहरीकरण या विषयावर प्रकाश टाकला. या वेळी संस्थेच्या प्रा. संगीता श्रॉफ उपस्थित होत्या.
पटेल म्हणाल्या, ‘देशात आज साधारणतः ३१ टक्के लोकसंख्या ही शहरात वास्तव्य करते. गेल्या काही वर्षांत ग्रामीण भागांतून मोठ्या प्रमाणावर होणारे नागरिकांचे स्थलांतर हे वाढत्या शहरीकरणाचे कारण म्हटले जात आहे. तथापि, २०११ च्या जनगणनेचा आधार घेतल्यास शहरीकरण आणि स्थलांतर यांचे नाते फारसे दिसून येत नाही. अशा अनेक वस्तुस्थितीचा विचार शहरीकरणाचा अभ्यास करताना होणे आवश्यक ठरते.’
मोठमोठ्या शहरांच्या वेशीबाहेर वसलेल्या वस्त्यांत राहणारी लोकसंख्या आणि शेती करणाऱ्यांची संख्या ही देखील मोठी असल्याची उदाहरणे अनेक आहेत. बदलत्या शहरीकरणावर या घटकाचा परिणाम आणि या घटकांवर शहरीकरणाचा परिणाम काय आणि कसा होतो, हेही तपासून पाहणे गरजेचे आहे. त्याच धर्तीवर शहरी भागांतील असंघटित क्षेत्राचा विचारही या अभ्यासात आवश्यक आहे, असेही त्यांनी सांगितले.
शहर वेगळे; शहरीकरण वेगळे !
पटेल म्हणाल्या, ‘शहरीकरण आणि शहरे यांच्यात परस्परसंबंध असला, तरीही या दोन्ही संकल्पना एकच नाहीत. शहरीकरणाची एकूण दिशा ही त्या-त्या शहरांचे भवितव्य ठरवत असते. शहरीकरण ही संकल्पना शहरे कशी पचवतात, यावरही तेथील नागरिकांचा राहणीमानाचा दर्जा अवलंबून असतो. शिवाय, विकसनशील आणि अविकसित देशांतील शहरीकरण आणि विकसित देशांतील शहरीकरण यातही मूलभूत फरक पाहायला मिळतो.’
Answer:
It's 100% helpful for you
Explanation:
8th 9th and 10th very important
