माशेलकरांच्या जडणघडीत त्यांच्या शिक्षकांचा असलेला सहभाग
तुमच्या शब्दात लिहा.
Answers
Answer:
डॉ. रघुनाथ माशेलकर यांची ओळख वैज्ञानिक अशी आहेच पण ते केवळ वैज्ञानिकच नाही तर एक विचारवंत देखील आहेत. गांधींजींवर आधारित 'टाइमलेस इंस्पिरेटर' हे पुस्तक संपादित करणाऱ्या माशेलकरांनी सतत तरुणांना प्रेरणा देण्याचं काम केलं आहे. त्यामुळं ते देखील एक 'टाइमलेस इंस्पिरेटर' आहेत यात शंका नाही.
रजनीकांत काय म्हणाले पहिल्या भाषणात?
पब आणि रेस्टॉरंटमध्ये पार्टीला जाताय? हे वाचलं का?
रघुनाथ माशेलकरांनी आज आपल्या वयाच्या पंचाहत्तरीमध्ये पदार्पण केलं आहे. गेली पाच दशकं त्यांनी आपलं आयुष्य विज्ञान आणि समाजाच्या सेवेसाठी समर्पित केलं आहे. त्यांच्या वाढदिवसाचं औचित्य साधून बीबीसी मराठीनं त्यांच्याशी संवाद साधला. त्यांचं बालपण, गांधींजींच्या विचारांशी असलेली जवळीक आणि संशोधन क्षेत्रातील भारताची स्थिती अशा अनेक विषयांवर त्यांनी त्यांचे विचार मांडले.
बालपण
1 जानेवारी 1943 रोजी गोव्यातल्या माशेल या गावात रघुनाथ माशेलकरांचा जन्म झाला. त्यांना सर्व जण लाडानं रमेश म्हणत. माशेलकर सहा वर्षांचे असताना त्यांच्या वडिलांना देवाज्ञा झाली.
रघुनाथ माशेलकर
फोटो स्रोत,RAGHUNATH MASHELKAR
फोटो कॅप्शन,
नॅशनल केमिकल लॅबोरेटरीचे संचालक डॉ. बी. डी. टिळक यांच्यासोबत 33 वर्षीय रघुनाथ माशेलकर.
रघुनाथ माशेलकर आपली आई अंजनीताई माशेलकर यांच्यासोबत मुंबई आले. गिरगावमधल्या एका चाळीत ते राहू लागले. महापालिकेच्या शाळेत जाऊ लागले.
त्या वेळी त्यांची परिस्थिती अत्यंत हलाखीची होती. एका भाषणावेळी माशेलकरांनी आपल्या लहानपणीचा एक प्रसंग सांगितला. त्यावरुन आपल्याला त्यांच्या परिस्थितीची कल्पना येऊ शकते. सातवी पास झाल्यानंतर त्यांना युनियन हायस्कूलमध्ये प्रवेश घ्यायचा होता पण त्यांच्याकडे प्रवेश फीसाठी पैसे नव्हते.
त्यांची धमाल, फोटोग्राफर्सची कमाल!
आंदोलनकर्त्यांना इराण सरकारचा निर्वाणीचा इशारा
प्रवेशासाठी लागणारी रक्कम 21 रुपये होती, पण ती गोळा करण्यासाठी त्यांना अनेक कष्टांना सामोरं जावं लागलं होतं. शेवटी त्यांच्या आईनं एका मोलकरणीकडून 21 रुपये उसने घेतले आणि त्यांनी प्रवेश घेतला.
वाचनाची आवड
फक्त गणित आणि विज्ञानच नाही तर त्यांना इतर विषयातल्या वाचनाची प्रचंड आवड होती. पुस्तकं विकत घेण्यासाठी त्यांच्याकडे पैसे नसत, पण यामुळे त्यांचा निश्चय कमी झाला नाही. गिरगावात असलेल्या मॅजेस्टिक बुकस्टॉलमध्ये जाऊन ते पुस्तकं उसनी घेत आणि तिथंच वाचून परत करत.
नाटकाचे लेखक-दिग्दर्शक
शाळेत असताना माशेलकरांनी 'सुंठीवाचून खोकला गेला' हे नाटक लिहिलं आणि दिग्दर्शित केलं होतं. तसंच त्यांनी यात अभिनय देखील केला होता. हे एक रहस्यमय नाटक होतं असं ते सांगतात.
मुस्लीम धर्मात नेमके पंथ तरी किती?
भीमा कोरेगावात जमणाऱ्या दलितांनाही 'देशद्रोही' ठरवलं जाणार का?
त्या नाटकाच्या वेळी ते इतके उत्साहित होते की ते त्यांचे संवाद विसरले. ऐनवेळी त्यांनी रंगमंचावरच स्वतःसाठी संवाद लिहिले होते.
पत्रकार व्हायची देखील मिळाली होती संधी
माशेलकर शाळेत असताना एका कार्यक्रमासाठी प्रसिद्ध लेखक आणि पत्रकार अनंत काणेकर आले होते. त्यांनी वृत्तांत लेखन कसं करावं याबद्दल विद्यार्थ्यांना काही सूचना दिल्या.
"मी जे तुम्हाला शिकवलं आहे, त्याचा वापर करून तुम्ही एक वृत्तांत लिहा." असं काणेकरांनी त्यांना सांगितलं. त्यानुसार माशेलकरांनी वृत्तांत लिहिला. ते वृत्तांत लेखनात पहिले आले. त्यांनी लिहिलेला वृत्तांत काणेकरांना इतका आवडला की, त्यांनी थेट माशेलकरांना नोकरीचा प्रस्ताव दिला.
Answer:
शालेय विद्यार्थ्याच्या भूमिकेतील डॉ. माशेलकर यांच्यामध्ये विविध गुणांचे दर्शन होते. माशेलकरांनी त्यांच्या आईची मेहनत, मामाचे सहकार्य व शिक्षकांचे मार्गदर्शन लक्षात ठेवून त्यांच्या या उपकारांचे स्मरण ठेवले आहे. यातून त्यांच्यातील कृतज्ञता हा गुण दिसून येतो. युनियन हायस्कूलमधील शिक्षक मनानं खूप श्रीमंत होते या लेखकाच्या वाक्यातून त्यांची सुजाणता कळून येते. अभ्यासाकरता अपुरी जागा, पूरक वातावरणाचा अभाव असूनही लेखकाने जिद्दीने अभ्यास करत यश मिळवलं. यातून त्यांची जिद्द आणि कष्टाळूपणा अधोरेखित होतो. भावे सरांनी दिलेला एकाग्रतेचा मंत्र अनुसरत लेखकाने आयुष्याची उभारणी केली. यावरून त्यांचा आज्ञापालन हा गुण ठळकपणे जाणवतो. विद्यार्थिदशेतील डॉ. माशेलकरांमध्ये कृतज्ञता, सुजाणता, जिद्द, कष्टाळूपणा व आज्ञापालन हे गुण दिसून येतात.
Explanation: