Question

मीठ, सोडा, कापूर, मोरचूद 2. सोडीअम, झिंक , क्लोरीन , कॅल्शिअम​

Answer 1

Answer:

वस्तू पषृ ्ठभागाला चकाकी आहे/नाही ठोकल्यावर आकार पसरट होतो/बारीक तुकडे होतात. लोखंडी खिळा तांब्याची तार ॲल्युमिनिअम तार कोळशाचा तकु डा वरील कृतीमधील अनुक्रमे वस्तू लोह (Fe), पषृ ्ठभागाला चकाकी असणारी मलू द्रव्ये तांबे (Cu), ॲल्युमिनिअम (Al) व कार्बन (C) ठोकल्यावर पसरट होणारी मलू द्रव्ेय ह्या मलू द्रव्यांच्या बनलेल्या आहते . वरील दोन पृष्ठभाग निस्तेज असणारी मूलद्रव्ये परीक्षा प्रत्केय वस्तूवर केल्यावर मिळालेल्या ठोकल्यावर तुकडे होणारी मलू द्रव्ये निरीक्षणांच्या आधारे पढु ील तक्ता भरा. तुम्ही पाहिले की मलू द्रव्यांना चकाकी/निस्तेजपणा, वर्धनीयता/ठिसळू पणा असे वगे वेगळे भौतिक गणु धर्म आहते व त्यांच्या आधारे मूलद्रव्यांचे वर्गीकरण करता यते .े सरु ुवातीच्या काळात मलू द्रव्यांचे वर्गीकरण ‘धात’ू व ‘अधातू’ ह्या दोन प्रकारांत कले े जात होते. काही आणखी मलू द्रव्यांचा शोध लागल्यावर ‘धातसु दृश’ असा मूलद्रव्यांचा आणखी एक प्रकार लक्षात आला. मूलद्रव्यांच्या या प्रकाराविषयी अधिक माहिती आपण ‘धातू - अधात’ू या पाठात पाहणार आहोत. संयगु ांचे प्रकार करून पहा साहित्य ः बाष्पनपात्र, तिवई, बर्नर इत्यादी. रासायनिक पदार्थ ः कापरू , चुनखडी, धणु ्याचा सोडा, मोरचदू , साखर, ग्लुकोज, यरु िआ कृती ः बाष्पनपात्र आकतृ ीत दाखवल्याप्रमाणे तिवईवर ठवे ा. बाष्पनपात्रात कापरू बाष्पनपात्र थोडा कापरू घ्या, बर्नरच्या साहाय्याने बाष्पनपात्रातील कापूर 5 मिनिटे स्टँड तीव्रपणे तापवा. बाष्पनपात्रात काय शिल्लक उरते ते पहा. कापराऐवजी 6.5 प्रयोगाकृती चनु खडी, धुण्याचा सोडा, मोरचूद, साखर, ग्लुकोज, युरिआ हे पदार्थ वापरून बर्नर वरील कृती पनु ्हा करा. तमु ची निरीक्षणे पढु ीलप्रमाणे तक्त्यात नोंदवा. (एखादे चूर्ण पटे घेऊ शकते. त्यामुळे ही कतृ ी शिक्षकांच्या दखे रखे ीखाली काळजीपरू ्वक करा.) बाष्पनपात्रातील चरू ्ण बाष्पनपात्रात अवशेष उरला/उरला नाही अवशषे ाचा रंग कापरू चुनखडी .. वरील कतृ ीत तमु ्ही पाहिले की तीव्र उष्णता दिल्यावर काळ्या रगं ाचा कार्बन राहतो. ह्या सयं गु ानं ा सदें ्रिय सयं ुगे काही सयं ुगापं ासून अवशेष मिळतो तर काही संयगु ांपासनू किंवा कार्बनी सयं ुगे म्हणतात. उदाहरणार्थ, कर्बोदक,े अवशषे मिळत नाही किंवा काळसर अवशेष मिळतो. हा प्रथिन,े हायड्रोकार्बन (उदा. पटे ्रोल, स्वयपं ाकाचा गॅस) काळा अवशषे प्रामखु ्याने कार्बनचा बनलले ा असतो. अशी द्रव्ेय सदें ्रिय सयं गु ाचं ी बनलेली आहते . वरील कृतीत तसचे ही संयगु े हवेमध्ेय तीव्रपणे तापवली असता त्यांचा कापूर, साखर, ग्लुकोज व यरु िआ ही सदें ्रिय सयं गु े आहते . ऑक्सिजनबरोबर संयोग होऊन काही वायरु ूप पदार्थ तयार याउलट, ज्या संयुगाचं े तीव्र उष्णता दिल्यावर अपघटन होतात व ज्वलन परू ्ण न झाल्यास खाली अवशेषरूपाने होऊन मागे अवशेष उरतो ती असदंे ्रिय सयं गु े किंवा 42

Explanation: