महासागरातून मिळणाऱ्या पदार्थाची यादी करा
Answers
Answer:
महासागरात शेकडो खनिजे आहेत. कॅल्शियम कार्बोनेट, कॅल्शियम ऑक्सॉइड, लोह ऑक्साइड, अॅल्युमिनियम ऑक्साइड, मँगेनिज ब्रोमाइड ही त्यापैकी काही. ही खनिजे सागरतळात आढळतात. मँगेनिज ब्रोमाइडचे हजारो टनांचे गोळे समुद्रतळी आहेत. त्रावणकोरच्या किनारी थोरियमयुक्त असलेले 'मोनॅझाइट' वाळूचे थर आढळतात. थोरियम हा धातू अणुशक्ती निर्मितीत महत्त्वाचा आहे.
मोत्यासारख्या रत्नांनीसुद्धा महासागराचा आश्रय घेतला आहे. संस्कृत कवींनी महासागराला 'रत्नाकर' म्हणून संबोधले ते यथार्थ आहे. सागरतळ फोडल्यास तेथे हिऱ्याच्या किंवा पेट्रोलियम-क्रूड तेलाच्या खाणी सापडतात. मुंबईजवळ समुद्रात तेलाचे साठे सापडले. या साठ्यांमुळे आपली इंधन समस्या काहीअंशी तरी सुटली.
महासागर सजीवसृष्टीने ओतप्रोत आहे. वनस्पती व प्राणी या दोन्ही प्रकारच्या जीवसृष्टीचा त्यात समावेश होतो. पाणशेवाळासारख्या पाण्यावर तरंगणाऱ्या अतिसूक्ष्म वनस्पतीपासून ते ५० मीटर उंचीच्या समुद्रगाळात रुतून बसलेल्या पाणवृक्षांपर्यंत असंख्य वनस्पती महासागरात आहेत. महासागरात एक लाख ४६ हजार जाती-प्रजातीचे प्राणी आहेत. प्राणिप्लवंगासारखे काही सजीव अतिसूक्ष्म, तर देवमासा, शार्क, पाणगेंडा असे प्राणी आकाराने हत्तीएवढे किंवा त्यांच्यापेक्षाही मोठे!
महासागर शक्तिशाली व शक्तिदायी आहे. महासागराला नियमित भरती-ओहोटी येते. भरती-ओहोटीत प्रचंड शक्ती आहे. या शक्तीचे विद्युतशक्तीत रूपांतर करण्यात आता यश येते आहे. या प्रकारची विद्युतनिर्मिती केंद्रे इंग्लंड, अमेरिका व अन्य काही देशांत आहेत. भारतातही असे प्रयत्न सुरू आहेत. समुद्रीजलाचा आण्विक इंधन म्हणूनही उपयोग होऊ शकेल, असा शास्त्रज्ञांना विश्वास वाटतो. काही शास्त्रज्ञांच्या अंदाजानुसार एक बादलीभर समुद्रीजलापासून जवळपास दोन मेट्रिक टन कोळशापासून मिळणाऱ्या शक्तीइतकी शक्ती मिळू शकेल. हे संशोधन पूर्णत्वास गेल्यास आणि व्यवहारात आल्यास उर्जेचा प्रश्न कायमचा सुटणार आहे.