Question

) महतीं गुहां दृष्ट्वा सिंहः किम् अचिन्तयत्?
) शृगालः किम् अचिन्तयत्?
। वृक्षाणाम् कर्तनम् कथं न्यूनताम् यास्यिति?
गुहासमीपमागत्य शृगालः किम् पश्यति?
) अन्ते पलायमानः शृगालः किम् अपठत्? लिखतु?
नाम् अनुवादं अन्वय सहितम् लिखत
चा रसं तु कटुकं मधुरं समानम्
पुर्यमेव जनयेन्मधुमक्षिकासौ।
तस्तथैव समसज्जन दुर्जनानाम्
वा वचः मधुरसूक्तरसं सृजन्ति ।।​

Answer 1

O महतीं गुहां दृष्ट्वा सिंहः किम् अचिन्तयत्?

➲ महतीं गुहां दृष्ट्वा सिंह: अचिन्तयत, “नूनम् एतस्यां गुहायां रात्रौ कोऽपि जीव: आगच्छति। अत: अत्रैव निगूढ़ो भूत्वा तिष्ठामि।”

O शृगालः किम् अचिन्तयत्?

➲ शृगाल: अचिन्तयत्‌ – “अहो विनष्टोऽस्मि। नूनम् अस्मिन् बिले सिंह: अस्तीति तर्कयामि। तत् किं करवाणि?”

O गुहासमीपमागत्य शृगालः किम् पश्यति?

➲ गुहासमीपमागत्य शृगालः पश्यति यि त्सिहं पदपद्धतिः गुहातिप्रतिष्टां।

पीत्वां रसं तु कटुकं मधुरं समानम्

पुर्यमेव जनयेन्मधुमक्षिकासौ।

तस्तथैव समसज्जन दुर्जनानाम्

वा वचः मधुरसूक्तरसं सृजन्ति ।।​

भावार्थ : जिस तरह मधुमक्खी फूलों से कड़वा रस इकट्ठा करके उसे मधुर रस मे बदल देती है, उसी प्रकार सज्जन लोग भी दुर्जनों के वचनों सुनकर मधुर और सुंदर वाणी में उसका सृजन करते हैं।

○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○○