Question

मराठ्यांनी अटकेपार झेंडा लावला. म्हणजे काय ? ते लिहा
please tell no smap it's argent​

Answer 1

This story is very Big

इ. स. 1752 मध्ये याच दिवशी महाराष्ट्राच्या इतिहासाच्या दृष्टीने एक अत्यंत अभिमानस्पद अशी घटना घडली. राघोबादादा पेशव्यांनी आताच्या पाकिस्तानात असलेल्या अटकेपर्यंत धडक मारून मराठी साम्राज्याचा भगवा झेंडा तिथे रोवला. ही घटना मराठ्यांच्या शौर्याचे प्रतीक आहे. आणि म्हणूनच तमाम मराठी भाषकांना अभिमान वाटावा अशी आहे. या पराक्रमावरच अटकेपार झेंडे रोवणे नावाची म्हणही अस्तित्वात आली.

१७५२ मध्ये अफगाणिस्तानचा अहमदशाह हा अब्दालीने तत्कालीन हिंदूस्तानातील लाहोर आणि मुलतान या मोगलांच्या प्रांतावर स्वारी करून ते काबीज केले. ह्या बातम्या पुण्यात आल्यावर मराठ्यांना करारानुसार बादशहाच्या रक्षणासाठी जाणे आवश्यक होते. त्याप्रमाणे रधुनाथाराव पेशव्यांच्या पुढाकराखाली उत्तरेची मो‍हीम काढण्यात आली. रघुनाथराव दिल्लीला गेला तेव्हा खुद्द बादशहानेच मराठ्यांविरुद्ध कारस्थान चालविलेले पाहून रघुनाथरावाने त्यास कैद केले व बहादुरशाहाचा एक नातू अजीजउद्दीन यास तख्तावर बसवून व रोहिलखंडात बंदोबस्त ठेवून तो दक्षिणेत परतला.

मराठ्यांची ही हिंमत पाहून दिल्लीतील सगळे राजपूत, अफगाण, मुसलमान दरबारी संतापले. पण राघोबादादा दिल्लीत असेपर्यंत ते काही करू शकले नाहीत. मराठ्यांची पाठ फिरवल्यानंतर या दरबारी धेडांनी गुप्तपणे निरोप धाडून अब्दालीला पुन्हा एकदा हिंदुस्तानात स्वारी करण्याचे निमंत्रण दिले. त्या वेळेपर्यंत अब्दालीने जिंकलेले लाहोर व मुलतान हे प्रांत परत दिल्लीच्या बादशहाच्या हातात गेलेले होते. अब्दालीने 1756 मध्‍ये पुन्हा स्वारी करून ते जिंकले. दिल्लीत येऊन नवीन बादशहाला कैद केले आणि त्याच्याकडून खंडणी वसुल केली. रघुनाथरावाने सोडविलेली मथुरा, वृंदावन हि हिंदूंची पवित्र क्षेत्रे लुटली. आधीच्या बादशहाला पुन्हा गादीवर बसवून तो परत गेला.

ही बातमी कळतात मराठे संतापले. आता बादशहा आणि अब्दाली दोघांचे कंबरडे मोडायचे या हेतूनेच जंगी तयारी करून रघुनाथराव पुण्याहून निघाला. आधीच्या स्वारीचा अनुभव त्याच्या गाठीशी होता. यावेळी दिल्ली शहरात अणि तिथल्या कारभारात गुंतून न राहता त्याने पंजाबात वायव्येच्या दिशेने मुसंडी मारली. पंजाबाच्या एकेक नद्या पार करीत सरहिंद येथे अब्दालीच्या समदखान या सरदाराचा 8 मार्च 1758 ला पराभव केला. त्याहीपुढचा भीमपराक्रम म्हणजे लाहोर, मुलतान हे प्रांत काबीज करून थेट सिंधू नदी गाठली. तिच्या तीरावरील अटक या गावी दि. 10 ऑगस्ट 1758 रोजी आपली छावणी टाकली.

तिकडे इराणच्या शहानेही अब्दालीचा पराभव केला आणि राघोबादादाकडे पत्रे पाठवून मराठ्यांशी मैत्री राखण्याबद्दलची आपली मनीषा व्यक्त केली. छत्रपती शिवरायांनी स्थापन केलेल्या मराठी साम्राज्याच्या शौर्याचा हा कळसबिंदू मानता येईल. इराणच्या राजाने महाराष्ट्रातल्या मराठींशी दोस्तान्याचा पैगाम पाठविणे याचा अर्थ मराठ्यांच्या पराक्रमाला, शौर्याला मिळालेली पावती आहे. मराठ्यांचा दरारा किती होता हेही या घटनेवरून दिसून येते. भिमथडीच्या तट्टांनी प्रथमच सिंधू नदीचे पाणी प्यायले. बखरकारांनी मराठ्यांचा हा भीमपराक्रम मोठ्या सुरसतेने वर्णन केला आहे. मानाजी पायगुडे लाहोरवर चालून गेले परंतु तयदरशहा व जहानखान यांनी पळ काढल्याने अनायासेच लाहोर मराठ्यांच्या ताब्यात आले. लाहोर ताब्यात आले यावरून मराठी पराक्रमाची कल्पना येते.

पुढे त्यांनी अफगाणांचा पाठलाग करीत चिनाब गाठली. रावी, बियास एकेक नद्या ओलांडल्या. दक्षिणी फौज दिल्ली पलीकडे आली नव्हती ती चिनाब सिंधूपर्यंत पोचली. इराणच्या पातशहाची पत्रे रघुनाथराव आणि मल्हारराव होळकर दोघांनाही आली की, ' कंदाहरी येऊन यांचे पारिपत्य करावे आणि अटकेची हद्द करावी.' रघुनाथरावाने ही वार्ता पुण्यास कळविताना म्हटले की, '' काबूल कंदाहार हे अटकेपारचे सुभे हिंदुस्तानचे, अकबरापासून आलममगिरापावेतो होते ते आम्ही विलायतेत का द्यावे. आम्ही कंदाहारपावेतो अंमल बसवून तूर्त त्यास गोडीचा जाब पाठवणार आहोत.'' मराठी फौजा मुलतान अटकेपर्यंतचा पंचनंदचा मुलूख करून माघारी निघाल्या. पेंढारी व लष्कर कुबेर झाले. रघुनाथराव मल्हारराव यांनी मोठे यश संपादले.