Marathi speech on the topic of Maratha
Answers
Answer:
१tha व्या शतकात मराठा साम्राज्य किंवा मराठा संघराज्य ही भारतीय उपखंडातील मोठ्या भागावर अधिराज्य गाजवणारी शक्ती होती. हे साम्राज्य औपचारिकपणे १747474 पासून शिवाजीच्या छत्रपतींच्या राज्याभिषेकापासून अस्तित्त्वात आले आणि १ 18१ in मध्ये ब्रिटीश ईस्ट इंडिया कंपनीच्या हस्ते पेशवा बाजीराव द्वितीयचा पराभव झाल्यावर ते संपले. बहुतेक भारतीय उपखंडात मुघल शासन संपवण्याचे मोठे श्रेय मराठयांना जाते.
मराठा हे पश्चिम डेक्कन पठार (सध्याचे महाराष्ट्र) मधील मराठी भाषिक योद्धा गट होते ज्यांनी हिंदवी स्वराज्य (म्हणजे "हिंदू / भारतीय लोकांचे स्वराज्य") स्थापित करून प्रतिष्ठित केले. १th व्या शतकात शिवाजी महाराजांच्या नेतृत्वात मराठ्यांनी प्रमुख बनले. त्यांनी आदिलशाही घराण्याविरूद्ध बंड केले आणि रायगडला आपली राजधानी म्हणून राज्य केले. त्याच्या वडिलांनी, शाहजीने यापूर्वी तंजावर जिंकला होता, जो शिवाजीचा सावत्र भाऊ, वेंकोजीराव उर्फ इकोजी यांना वारसा मिळाला होता आणि ते राज्य तंजावर मराठा राज्य म्हणून ओळखले जात असे. त्यांच्या गतिशीलतेसाठी परिचित, मराठ्यांनी मुघल-मराठा युद्धांच्या काळात त्यांचे भूभाग एकत्रीकरण करण्यास सक्षम केले आणि नंतर भारतीय उपखंडातील मोठ्या भागावर नियंत्रण ठेवले.
१7०7 मध्ये औरंगजेबाच्या मृत्यूनंतर शिवाजीचा नातू शाहू मोगलांनी सोडला.
काकू ताराबाईंशी थोड्या वेळासाठी संघर्ष केल्यानंतर, शाहू बालाजी विश्वनाथ आणि धनाजी जाधव यांच्या मदतीने राज्यकर्ता झाला. त्याच्या मदतीने खूश होऊन शाहूने बालाजी विश्वनाथ आणि नंतर त्याचे वंशज, पेशवे किंवा साम्राज्याचे पंतप्रधान म्हणून नेमले. मराठा राजवटीच्या विस्तारात बालाजी व त्याच्या वंशजांनी महत्वाची भूमिका बजावली. दक्षिणेकडील तामिळनाडू पासून उत्तरेकडील पेशावर (आधुनिक काळातील खैबर पख्तूनख्वा, पाकिस्तान) आणि ओरिसा आणि पश्चिम बंगाल पर्यंत पूर्वेकडील हुगली नदीपर्यंत हे साम्राज्य शिगेस पसरले. मराठ्यांनी मोगल गादी रद्द करण्याची आणि विश्‍वासराव पेशवे यांना दिल्लीतील मुघल शाही सिंहासनावर ठेवण्याची चर्चा केली पण ते तसे करू शकले नाहीत. १6161१ मध्ये अफगाणिस्तानच्या दुर्राणी साम्राज्याच्या अहमद शाह अब्दालीविरुद्ध मराठा सैन्याने पानिपतची तिसरी लढाई गमावली, ज्याने अफगाणिस्तानात त्यांचा विस्तार थांबविला. पानिपतनंतर दहा वर्षांनंतर, तरुण पेशवे माधवराव पहिल्या मराठा पुनरुत्थानाने उत्तर भारतावर मराठा अधिकार पुन्हा मिळविला.
मोठ्या साम्राज्याचे प्रभावीपणे व्यवस्थापन करण्याच्या उद्देशाने माधवरावांनी बलवान शूरवीरांना अर्ध-स्वायत्तता दिली आणि मराठा राज्यांचा संघ निर्माण केला. हे नेते बडोद्याचे गायकवाड, इंदूर आणि मालवाचे होळकर, ग्वालियर व उज्जैनचे सिंधिया, नागपूरचे भोंसाळे, विदर्भातील मेहेरेस, धार व देवास यांचे पूरे आणि झाशीचे नवलकर म्हणून प्रसिद्ध झाले. १757575 मध्ये, ईस्ट इंडिया कंपनीने पुण्यात पेशवाई कुटुंबातील उत्तरादाखल लढाईत हस्तक्षेप केला, ज्यामुळे मराठा विजय मिळालेल्या पहिल्या इंग्रज-मराठा युद्धाला सुरुवात झाली. दुसर्‍या आणि तिसर्‍या एंग्लो-मराठा युद्धात (१–०–-१–१18) पराभव होईपर्यंत मराठे हे भारतातील प्रख्यात सत्ता राहिले, ज्याचा परिणाम म्हणून ईस्ट इंडिया कंपनीने भारतीय उपखंडातील बहुतेक भाग ताब्यात घेतला.
मराठा साम्राज्याचा बराचसा भाग किनारपट्टी होता, जो कान्होजी आंग्रे सारख्या सेनापतींच्या अधीन बलवान मराठा नेव्हीने सुरक्षित केला होता. परदेशी नौदल जहाजे खाडीवर ठेवण्यात तो खूप यशस्वी झाला, विशेषत: पोर्तुगीज आणि ब्रिटिशांनी. किनारपट्टीचे क्षेत्र सुरक्षित करणे आणि जमीन-आधारित तटबंदी बांधणे ही मराठा बचावात्मक रणनीती आणि प्रादेशिक लष्करी इतिहासाचे महत्त्वपूर्ण पैलू होते.