निबंध लेखन मराठी "स्वतंत्र भारताचा आर्थिक विकास "
Answers
निबंध लेखन मराठी "स्वतंत्र भारताचा आर्थिक विकास " =
भारताची अर्थव्यवस्था ही अमेरिकन डॉलरच्या विनिमयाच्या दरात मोजल्यास जगातील १२ व्या क्रमांकाची अर्थव्यवस्था आहे. भारताचे वार्षिक सकल उत्पन्न (Gross domestic product) १,०८९ अब्ज डॉलर एवढे आहे (२००७).[१] क्रयशक्तीच्या समानतेचा (Purchasing power parity अथवा संक्षिप्तरूपात PPP) निष्कर्ष लावला तर भारताच्या अर्थव्यवस्थेचा जगात तिसरा क्रमांक लागतो. जगातील सर्वात वेगात वाढणाऱ्या प्रमूख अर्थव्यवस्थांमध्ये भारताचा चीनपाठोपाठ दुसरा क्रमांक आहे. भारताचा आर्थिक विकासदर २००६-०७ ह्या आर्थिक वर्षात ९.४% एवढा होता.[२] परंतु, अतिशय मोठ्या लोकसंख्येमुळे भारताचे वार्षिक दरडोई उत्पन्न मात्र ९६१ डॉलर एवढेच आहे, तर PPP वर आधारित वार्षिक दरडोई उत्पन्न ४,१८२ डॉलर एवढे आहे.[३][४] जागतिक बॅंक भारताची "अल्प-आय असणारी अर्थव्यवस्था" अशी गटवारी करते.[५][६] from Marathi
Hope it is help for you ❤️
उत्तर:
भारतात बेरोजगार आणि गरिबीने ग्रासलेली एक मोठी लोकसंख्या आहे. 70% पेक्षा जास्त लोकसंख्या शेतीवर अवलंबून होती कारण भारतात औद्योगिक आणि मॅनिक्युअरिंग क्षेत्राची कमतरता होती. भारतीय धोरण निर्मात्यांना असे वाटले की भारतातील लोकांना नोकऱ्या देण्यासाठी मोठ्या औद्योगिकीकरणाची गरज आहे शिवाय उद्योगांमधून मिळणाऱ्या अतिरिक्त रकमेची गुंतवणूक आधुनिकीकरणासाठी शेतीमध्ये केली जाईल कारण
भारतात अन्न रोख्यांची कमतरता होती. या धोरणाची कल्पना पूर्ण करण्यासाठी भारतीय धोरणकर्त्यांनी बेरोजगार लोकांना सामावून घेण्यासाठी आर्थिक विकासाचे लुईस मॉडेल स्वीकारले. भारत सरकारने पायाभूत सुविधांच्या विकासासाठी आणि भांडवली चांगल्या उद्योगांसाठी मोठी रक्कम गुंतवली. परकीय गंगाजळी वाचवण्यासाठी भारतीय धोरणकर्त्यांनी आयात प्रतिस्थापनावर अधिक लक्ष दिले.
असंतुलित अंमलबजावणीमुळे विरोधाभास निर्माण झाला आणि शेतीचे आधुनिकीकरण झाले नाही किंवा लोकसंख्येला अन्न सुरक्षा मिळाली नाही. हरित क्रांती म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या कृषी विकास आणि आधुनिकीकरणासाठी GOI ने खूप मोठी रक्कम दिली आहे. हरित क्रांतीने अन्न सुरक्षा प्रदान केली परंतु कीटकनाशकांच्या मोठ्या प्रमाणात वापरामुळे पर्यावरणाच्या अनेक समस्या आहेत. सरकारने सेंद्रिय कीटकनाशके आणि खतांवर आधारित दुसरी हरित क्रांती सुरू केली.
#SPJ2