Question

naitrojan cycle essay in Gujarati
Write

Answer 1

Answer:

નાઇટ્રોજન ચક્ર એ બાયોજocકેમિકલ ચક્ર છે જેના દ્વારા નાઇટ્રોજનને અનેક રાસાયણિક સ્વરૂપોમાં ફેરવવામાં આવે છે કારણ કે તે વાતાવરણ, પાર્થિવ અને દરિયાઇ ઇકોસિસ્ટમ્સમાં ફરતું હોય છે. નાઇટ્રોજનનું રૂપાંતર બંને જૈવિક અને શારીરિક પ્રક્રિયાઓ દ્વારા થઈ શકે છે. નાઇટ્રોજન ચક્રની મહત્વપૂર્ણ પ્રક્રિયાઓમાં ફિક્સેશન, એમોનિફિકેશન, નાઇટ્રિફિકેશન અને ડેનિટીફિકેશન શામેલ છે. પૃથ્વીનું મોટાભાગનું વાતાવરણ (% 78%) એ વાતાવરણ નાઇટ્રોજન છે, [૧ 16] તેને નાઇટ્રોજનનો સૌથી મોટો સ્રોત બનાવે છે. જો કે, વાતાવરણીય નાઇટ્રોજનમાં જૈવિક ઉપયોગની મર્યાદિત ઉપલબ્ધતા છે, જેના કારણે ઘણા પ્રકારના ઇકોસિસ્ટમ્સમાં ઉપયોગી નાઇટ્રોજનની અછત સર્જાય છે.

નાઇટ્રોજન ચક્ર ઇકોલોજિસ્ટ્સ માટે વિશેષ રૂચિ છે કારણ કે નાઇટ્રોજનની પ્રાપ્યતા મુખ્ય ઉત્પાદન અને વિઘટન સહિત કી ઇકોસિસ્ટમ પ્રક્રિયાઓના દરને અસર કરી શકે છે. અશ્મિભૂત બળતણના દહન, કૃત્રિમ નાઇટ્રોજન ખાતરોનો ઉપયોગ અને ગંદા પાણીમાં નાઇટ્રોજનનું પ્રકાશન જેવી માનવ પ્રવૃત્તિઓએ વૈશ્વિક નાઇટ્રોજન ચક્રને નાટકીય રીતે બદલી નાખ્યું છે. વૈશ્વિક નાઇટ્રોજન ચક્રમાં માનવ ફેરફાર કુદરતી પર્યાવરણ પ્રણાલી અને માનવ સ્વાસ્થ્યને નકારાત્મક અસર કરી શકે છે.