२. औपचारिक शिक्षा प्राप्त नगरेको मानिस पनि विद्वान् बन्न सक्छ भन्ने विषयमा आफ्ना साथीहरूका बिचमा छलफल गर्नुहोस् । त्यसबाट प्राप्त निष्कर्ष कक्षामा प्रस्तुत गर्नुहोस् ।
Answers
Answer:
साराँश
प्रविधिको विकास जुन गतिमा भइरहेको छ, त्यही अनुसार यसका प्रयोगकर्ताहरु पनि बढीरहेका छन् । प्रविधिको प्रयोगले मानिसको दैनिक जनजीवन सहज बनाउनुका साथै जटिल कामहरू सरल भएका छन् । तर प्रविधिको प्रयोगकर्ता (युवा, व्यस्क, प्रौढ) हरूमा यसका ज्यादै स साना पक्ष र साधारण ज्ञानको अभावमा प्रविधिले कतिपय मानिसको समग्र जीवनमाथि नै प्रश्न उठेको पाइन्छ । प्रविधिका साधन, सामग्री र औजारको प्रयोगमा हुने असावधानी र सामान्य स्तरको ज्ञानको अभावमा प्रविधि प्रयोगकर्ता समस्यामा परेको देखिन्छ । प्रविधि प्रयोगकर्तालाई अति महत्वपूर्ण र ज्यादै सरल कुराहरू सिकाउनका लागि अनौपचारिक शिक्षाका पद्दति उपयोगी हुन सक्छन् । ती साधारण प्रविधगत कुराहरु के हुन सक्छन् भन्ने विषयमा केन्द्रित भएर यो आलेख तयार गरिएको छ ।
पृष्ठभूमी
प्रविधिलाई र साक्षरतालाई अलग अलग गरेर परिभाषित गर्दा यी दुइबीचको कुनै सम्बन्ध नदेखिन सक्छ । तर परिवर्तित समयमा जुन तवरबाट प्रविधिको तिव्र विकास भइरहेको छ र यसको प्रयोग बढीरहेको छ, यस सन्दर्भमा विकसित भएका प्रविधिको प्रयोगको वारेमा भएको ज्ञानलाई प्रविधि साक्षरताका रुपमा यहाँ प्रस्तुत गरिएको छ ।
सिकाइ कसरी हुन्छ ? यो प्रश्नको सोझो उत्तर पढेर, देखेर, सुनेर भन्ने नै होला । सिकाइ कसरी हुन्छ ? र प्रौढ तथा बालबालिकाले कसरी सिक्छन् भन्ने सन्दर्भमा विद्धानहरूले थुप्रै सिद्धान्त विकास गरेका पनि छन् । तथापि मानिसको सिकाइ सबैभन्दा बढी चाहना र आवश्यकताले हुने रहेछ भन्ने तथ्य प्रविधिको सिकाइबाट प्राप्त गर्न सकिन्छ । हाल विश्वव्यापी रुपमा प्रविधिका साधनको जे जति प्रयोग भएको छ, त्यसको औपचारिक शिक्षा नलिएर पनि संभव भएको छ । नेपालमै पनि मोबाइलको प्रयोगको सन्दर्भमा यसलाई हेर्न सकिन्छ । मोबाइल प्रयोगको शुरुका दिनमा हाम्रा ५० काटेका बा, आमा, हजुरबा, हजुरआमाहरुले मोबाइल चलाउनु हुन्छ भनेर सोध्दा, एकदमै झर्किएर जवाफ दिने गर्नुहुन्थ्यो ।
मलाई किन चाहियो ?
त्यो मैले चलाउन जान्दिन ?
तर जब मोबाइलको प्रयोगमा व्यापकता बढ्दै गयो, अरुले चलाएको देखेपछि वहाँहरूमा जिज्ञासा बढ्दै गयो, आफ्ना समकक्षीहरुले चलाएको देख्नु भयो । अनि त चाहिँदैन भन्ने वहाँहरुमा चलाउन जानिने रहेछ कि भन्ने भावना बढ्दै गयो ।
अरुको देखेपछि आफूमा पनि आवश्यकताको महशुष हुँदै गयो ? कसैसँग बोल्न मन लाग्दा बोल्न पाइने । हालखवर सोध्न पाइने । शुरु शुरुका दिनमा मैले चलाउन जान्दिन, किन चाहियो भनेर झर्कनु भएका बा आमाहरुले चलाए त जानिन्छ होला कि । यस्तो आसय व्यक्त गर्नुभयो । अनि विस्तारै वहाँहरुसँग मोबाइल भए, कसै न कसैलाई सोधेर केही न केही उपाय लगाएर भएपनि मोबाइल चलाउन सिक्नुभयो अथवा चलाउन सक्नुभयो । अहिले पनि करिब ९० प्रतिशत प्रौढसँग मोबाइल छ ।
Explanation: