Question

औषधी वनस्पती चे कार्यपद्धती​

Answer 1

Answer:

औषधी वनस्पती प्रक्रिया उद्योग

प्रक्रियेचे महत्व

प्रक्रियेच्या पद्धती (सुकविणे)

प्रक्रिया (स्तरनिहाय)

प्राथमिक स्तरावरील प्रक्रिया

द्वितीयक स्तरावरील प्रक्रिया

प्रमुख औषधीद्रव्यांच्या विलगीकरणानुसार प्रक्रिया

औषधी वनस्पती प्रक्रिया ही औषधी वनस्पतींची किफायतशीर लागवड करण्याच्या दृष्टीने अत्यंत महत्वाची बाब ठरते. या वनस्पतींवर शेतक-यांच्या शेतानजीक प्रक्रिया केल्याने वाहतुकीस लागणारा वेळ, खर्च व परिश्रम कमी होतील व प्रक्रिया केलेल्या मालास चांगला दर मिळण्याबरोबर साठवणूक करणेही सोपे जाते. शेतकरी व्यक्तिशः किंवा सहकारी पद्धतीवर अशी प्रक्रिया केंद्रे उभारु शकतात, जेणेकरून उत्पादनाची प्रक्रिया करण्याबरोबरच स्थानिक लोकांना रोजगाराच्या संधी निर्माण होतील. औषधी वनस्पतींची योग्य पद्धतीने प्रक्रिया करुन त्यांचा दर्जा चांगला ठेवणे हे हमखास बाजारपेठ व चांगला बाजारभाव मिळण्याच्या दृष्टीने अत्यंत आवश्यक ठरते. योग्य व दर्जेदार औषधी उत्पादनासाठी योग्य वेळी काढणी व वनस्पतींच्या आवश्यक भागाची (फळे, पाने, फुले, बिया, मुळे, पंचांग इ.) व वनस्पतीस कमीतकमी नुकसान होईल या दृष्टीने काढणी केली जाते. काढणी सकाळी लवकर व सायंकाळी उशिरा वनस्पतींच्या भागांची काळजीपूर्वक हाताळणी करून सावलीत किंवा बंद जागेत त्या गोळा करून थंड व कोरड्या जागेत साठवून ठेवाव्यात. त्यामुळे प्रक्रियेसाठी उत्तम दर्जाचे कचे उत्पादन उपलब्ध होते.

Answer 2

वनस्पती दुय्यम चयापचय (SM) ची विस्तृत विविधता निर्माण करतात जी त्यांना तृणभक्षी आणि इतर वनस्पती आणि सूक्ष्मजंतूंविरूद्ध संरक्षण संयुगे म्हणून काम करतात, परंतु सिग्नल संयुगे म्हणून देखील देतात. सर्वसाधारणपणे, एसएम जैविक आणि औषधीय गुणधर्मांची विस्तृत श्रेणी प्रदर्शित करते. यामुळे, काही झाडे किंवा उत्पादने त्यांच्यापासून विलग केली गेली आहेत आणि अजूनही वापरली जातात संक्रमण, आरोग्य विकार किंवा रोगांवर उपचार करण्यासाठी. हे पुनरावलोकन पुरावे प्रदान करते की अनेक एसएममध्ये बायोएक्टिव्हिटीचा विस्तृत स्पेक्ट्रम आहे. ते सहसा पेशींमधील मुख्य लक्ष्यांशी संवाद साधतात, जसे की प्रथिने, बायोमेम्ब्रेन्स किंवा न्यूक्लिक अॅसिड. काही SM काही आण्विक लक्ष्यांवर ऑप्टिमाइझ केलेले दिसतात, जसे की न्यूरोट्रांसमीटरच्या रिसेप्टर्सवरील अल्कलॉइड्स, इतर (जसे की फिनोलिक्स आणि टेरपेनॉइड्स) कमी विशिष्ट असतात आणि हायड्रोजन, हायड्रोफोबिक आणि आयनिक बॉण्ड्स तयार करून अनेक प्रथिनांवर हल्ला करतात, अशा प्रकारे मोड्युलेटिंग त्यांची 3D संरचना आणि परिणामी त्यांची बायोएक्टिव्हिटी. सामान्य वनस्पती दुय्यम चयापचयांच्या प्रमुख गटांसाठी कृतीच्या मुख्य पद्धतींचे वर्णन केले आहे. अनेक SM च्या बहुउद्देशीय क्रियाकलाप औषधी वनस्पतींमधून जटिल अर्कांचा वैद्यकीय उपयोग अधिक आरोग्य विकारांसाठी स्पष्ट करू शकतात ज्यात अनेक लक्ष्ये असतात. हर्बल औषध हे प्लेसबो औषध नसून एक तर्कशुद्ध औषध आहे आणि त्यापैकी अनेक क्लिनिकल चाचण्यांनी परिणामकारकता दर्शविली आहे.

औषधी वनस्पती माता आणि बाल आरोग्य सेवेसाठी, आवश्यक औषधे म्हणून, अन्न आणि पोषण, सामान्य आजार आणि दुखापत, स्थानिक संसर्गजन्य रोग, मानसिक आरोग्य आणि तोंडी आरोग्यासाठी उपयुक्त ठरतील.

हर्बल उत्पादन प्रक्रियेमध्ये शेततळे आणि प्रक्रिया सुविधा दोन्ही समाविष्ट असतात. प्राथमिक औषधी वनस्पती प्रक्रिया चरणांमध्ये कोरडे करणे, आकार कमी करणे, पीसणे आणि चाळणे समाविष्ट आहे. दुय्यम प्रक्रियेमध्ये योग्य सॉल्व्हेंट्स, एकाग्रता आणि कोरडेपणाच्या मदतीने निष्कर्षण समाविष्ट असते.

#SPJ5

learn more about this topic on:

https://brainly.in/question/35731799