पाणी वाचवणे काळाची गरज या विषयावर तुमचे विचार लिहा.
Answers
Answer:
The Navhind Times Logo
Home
लेख
पाणी वाचवणे ही काळाची गरज
By user- March 20, 20150
– विवेक कुलकर्णी, फोंडा.
वैदिक संस्कृतीमध्ये आर्यांनी पंचमहाभूतांना देव मानले. पृथ्वी, पाणी, तेज, वायू, आकाश ही पंचमहाभूते. त्यांचे आपल्या जीवनावर असलेले उपकार आणि त्यांचे महत्त्व ओळखून त्यांनी आपल्यावर संतुष्ट राहावे व त्यांच्याविषयी कृतज्ञता बाळगावी या हेतूने पंचमहाभूतांची पूजा सुरू झाली. पाणी हे त्यातील एक. अन्न, वस्त्र, निवारा या मूलभूत गरजांमध्ये पाणी आहेच. पाण्यावरच सजीवांचे जीवन अवलंबून आहे. अन्नाशिवाय माणूस एकदोन दिवस राहू शकेल मात्र, पाण्याशिवाय एक क्षणही राहू शकणार नाही. सृष्टीतील सर्व सजीव पाण्यावरच जगतात. घर बांधण्यासाठीही पाण्याची आवश्यकता असते. उन्हाळ्यात पाण्याचे महत्त्व कळते. उन्हात तापून सगळी सृष्टी भाजून निघते. मात्र, पावसाने सारी सृष्टी पुन्हा जिवंत होते. तिला पुन्हा नवे जीवन मिळते म्हणूनच पाऊस पडायला लागला की, ‘आता जीवनमय संसार’ असे म्हणतात. पाण्याचे हे महत्त्व ओळखून आपण पाण्याची पूजा करतो. आजही नदी दिसली की, लोक तिला नमस्कार करतात, समुद्राला नारळ देतात, तसेच घरामध्येही ‘उदकशांत’ हा विधी करतात. निसर्गामध्ये पाणी जास्त आहे कारण पाणी हा निसर्गाचाच एक घटक आहे. खेड्या-पाड्यात, डोंगर-दर्‍यांत, सृष्टीसौंदर्य दृष्टीत पडते, कारण तेथे पाण्याचे जिवंत स्त्रोत असतात.
पूर्वी लोकसंख्या कमी होती, सुधारणाही झालेली नव्हती. त्यामुळे जंगलांची संख्याही जास्त होती. पाऊसही नियमित पडायचा. त्यामुळे पाणी सहज उपलब्ध होत होते. मात्र, गेल्या काही वर्षांपासून ही स्थिती बदललेली आहे. लोकसंख्या भरमसाट वाढल्याने जंगले तोडून त्या ठिकाणी इमारती, उद्योगधंदे उभे राहिले आहेत. जंगले नष्ट केल्याने पर्यावरणाचे संतुलन बिघडले आहे. वातावरणात उष्मा वाढला आहे, पावसाचे चक्र बदललेले, वृक्षतोड केल्याने जमिनीतील जलस्त्रोत आटले आहेत, तसेच आज मोठ्या प्रमाणावर माणसाकडून पाण्याचा दुरुपयोग केला जात आहे. त्यामुळे आज पाण्याची कमतरता भासत आहे. नद्या, नाले, सरोवरे हे गाळाने भरल्यामुळे झर्‍यांची मुखेेे बंद झाली आहेत. पूर्वी सहज उपलब्ध होणारे पाणी आज बाटलीत बंदिस्त करून १५ ते २० रुपयांना विकले जात आहे.
आज पाण्याची चोरी होत आहे, पाण्याची पळवापळवी होत आहे. पाण्यासाठी आज भांडणे, मारामार्‍या होत आहेत. दूरवरच्या खेड्यापाड्यांत तर हिवाळा संपल्यापासून पावसाळा येईपर्यंत पाण्याचे प्रचंड हाल होत असतात. अन्नासाठी दाही दिशा, आम्हां फिरविशी जगदीशा या श्लोकाप्रमाणे पाण्यासाठी दाहीदिशा, आम्हां फिरविशी जगदीशा असे म्हणण्याची पाळी आली आहे. जमिनीत पाणी नसल्याने जमीन पडीक झाली आहे. या सर्वाला कंटाळून लोक गाव सोडून जात आहेत. अशीच स्थिती राहिली तर भविष्यात गावे ओस पडतील अशी भीती वाटू लागली आहे. दुसरीकडे गावातील लोकांनी शहराकडे धाव घेतल्याने शहरात लोकसंख्या वाढत आहे. यामुळे त्या ठिकाणीही पाण्याच्या टंचाईला लोकांना सामोेरे जावे लागत आहे.
Answer:chaitnya dilip mogal
Explanation: Questions paper