'पृथ्वीगोल' म्हणजे काय?
Answers
Answer:
Explanation:
पृथ्वी हा सूर्यमालेतील सूर्यापासूनच्या अंतरानुक्रमे तिसरा तर आकारानुक्रमे पाचवा ग्रह आहे. सूर्यमालेतील खडकाळ ग्रहांमध्ये हा सर्वांत मोठा आहे. पृथ्वीला 'निळा ग्रह' असेही म्हणतात. जिथे जीवन आहे, अशी पूर्ण विश्वात ही एकमेव ज्ञात जागा आहे . पृथ्वीची निर्मिती साधारणपणे ४५७ कोटी वर्षांपूर्वी झालीअसावी आणि तिचा उपग्रह चंद्र साधारणपणे ४५३ कोटी वर्षांपूर्वी पासून तिला प्रदक्षिणा घालू लागला. हिचा व्यास १२,७५६ कि.मी. एवढा आहे. सूर्यापासून पृथ्वीचे अंतर साधारणपणे १४,९५,९७,८९० कि.मी. एवढे आहे.
पृथ्वीला स्वतःभोवती एक प्रदक्षिणा पूर्ण करण्यास २४ तास लागतात. तसेच सूर्याभोवती प्रदक्षिणा पूर्ण करण्यास ३६५ दिवस लागतात. या ३६५ दिवसांच्या कालावधीला आपण एक वर्ष म्हणतो. पृथ्वी तिच्या स्वतःभोवती फिरण्याच्या आसापासून २३.५ अंशांनी कललेली आहे आणि याच स्थितीत ती स्वतःभोवती व सूर्याभोवती प्रदक्षिणा पूर्ण करते म्हणूनच पृथ्वीवर उन्हाळा, पावसाळा आणि हिवाळा असे ऋतुचक्र सुरू असते.
पृथ्वीवर सूर्याचा प्रकाश पोहचण्यासाठी साधारणत: ८ मिनिटे २० सेकंद लागतात. पृथ्वी सूर्याभोवती लंबवर्तुळाकार मार्गाने प्रदक्षिणा पूर्ण करते. या प्रदक्षिणेमध्ये थोडाजरी फरक पडला असता तर पृथ्वीवर कदाचित जीवसृष्टी निर्माण झाली नसती; पृथ्वीची रचना, गुरुत्वाकर्षण, सूर्यापासूनचे ठरावीक अंतर आणि पृथ्वीवर असलेले वातावरण यामुळेच तिच्यावर जीवसृष्टी निर्माण झाली असावी.
पृथ्वीशिवाय इतर कोणत्याही गृहावर जीवसृष्टी नाही.पृथ्वी स्वतः चुंबक असल्याने पृथ्वीभोवती चुंबकिय क्षेत्र आहे, या चुंबकीय क्षेत्रमुळे सूर्यापासून येणारे हानीकारक किरण पृथ्वीच्या ध्रवीय क्षेत्राकडे वळतात.
आंतररचना
पृथ्वीच्या सर्वांत वरचे आवरण म्हणजे भूकवच होय. त्याखाली प्रावरण असते. प्रावरणाखाली ब्रह्यगाभा व त्याखाली अंतर्गाभा असतो
पृथ्वी ची आकृति अंडाकार आहे. घुमावामुळे, पृथ्वी भौगोलिक अक्षावर चपटे आणि भूमध्य रेखा जवळ उंचवटा घेतल्या सारखे दिसते. भूमध्य रेखा वर पृथ्वी चे व्यास, अक्ष-ते-अक्ष च्या व्यास पासून 43 किलोमीटर (27 मील) जास्त मोठा आहे. अशा प्रकारे पृथ्वी च्या केंद्रापासून तळापर्यंत ची सर्वात लांब चे अंतर, इक्वाप्रकारे भूमध्यवर्ती चिंबोराज़ो ज्वालामुखी च्या शिखर पर्यंत ची आहे. अशा प्रकारे पृथ्वी चे जवळपास व्यास 12,742 किलोमीटर (7, 918 मील) आहे. काही जागेची स्थलाकृति या आदर्श मापापेक्षा वेगळी दिसते. जेव्हा की वैश्विक स्तरावर हे पृथ्वीच्या त्रिज्याच्या तुलनेत नजरअंदाज केलेले दिसतें. सर्वात जास्त विचलन 0.17% चे मारियाना गर्त (समुद्रीस्तर पासून 10,911 मीटर (35,797 फुट) खाली) मध्ये आहे जेव्हा की माउंट एवरेस्ट (समुद्र स्तर पासून 8,848 मीटर (29,029 फीट) वर) 0.14% चे विचलन दर्शविते. जर पृथ्वी, एक बिलियर्ड चेंडू च्या आकारात असेल तर, पृथ्वी चे काही क्षेत्र जसे मोठे पर्वत श्रृंखला आणि महासागरीय दरी, लहान दरींसारखी दिसतील जेव्हा की ग्रहांचा अधिकतम भू-भाग, जसे की विशाल हिरवेगार मैदान आणि शुष्क पठार इत्यादी, गुळगुळीत दिसतील.
रासायनिक संरचना [२].
बाह्यरचना
==कक्षा आणि परिभ्रमण==परिभ्रमण
रासायनिक संरचना More information: यौगिक, रसायनिक सूत्र … पृथ्वीच्या रचनेत खालील तत्वांचे योगदान आहे-
34.6% आयरन 29.5% आक्सीजन 15.2% सिलिकन 12.7% मैग्नेशियम 2.4% निकेल 1.9% सल्फर 0.05% टाइटेनियम बाकी अन्य
जीवसृष्टी
चंद्र हा पृथ्वीचा नैसर्गिक उपग्रह आहे.
पृथ्वी पासुन चंद्राचे अंतर 3 लाख 84 कि मी आहे.
चंद्राचे गुरुत्वाकर्षण पृथ्वीच्या 1/6 पट आहे.
चंद्र आदल्या दिवशी पेक्षा 50 मिनिटे उशीरा ऊगवतो.
मुख्य लेख: चंद्र
चंद्र हा पृथ्वीचा एकमेव उपग्रह आहे. हा साधारणपणे ४५३ कोटी वर्षांपूर्वीपासून पृथ्वीला प्रदक्षिणा घालू लागला.
सांस्कृतिक आणि ऐतिहासिक माहिती
महाभारतातील पृथ्वीचे वर्णन
महाभारतामध्ये भारताच्या वर्णनाप्रमाणेच जगातील अन्य भौगोलिक स्थळांचे वर्णन आढळते. उदा. मंगोलियाचे गोबी वाळवंट, इजिप्तची नाईल नदी, लाल समुद्र, इ.
तसेच महाभारतातल्या भीष्म पर्वातील जम्बुखंड- विनिर्माण पर्वात संपूर्ण पृथ्वीचे मानचित्र सांगितले आहे. ते खालीलप्रमाणे-
सुदर्शनं प्रवक्ष्यामि द्वीपं तु कुरुनन्दन | परिमण्डलो महाराज द्वीपोसौ चक्रसंस्थितः ||
यथाहि पुरुषः पश्येदादर्शे मुखमात्मनः | एवं सुदर्शनद्वीपो दृश्यते चन्द्रमण्डले ||
द्विरंशे पिप्पलस्तत्र द्विरंशे च शशो महान्
याचा अर्थ- 'हे कुरुनन्दन ! सुदर्शन नावाचे हे द्वीप चक्राप्रमाणे गोलाकार स्थित आहे. ज्याप्रमाणे पुरुष आरशात आपला चेहरा बघतो, त्याचप्रमाणे हे द्वीप चंद्रावरती दिसते. याच्यातील दोन अंशांमध्ये पिंपळाची पाने आणि दोन अंशांमध्ये मोठा ससा दिसतो.'
आता याप्रमाणे कागदावर रेखाटन केल्यास आपल्या पृथ्वीचे जे मानचित्र बनते, ते आपल्या पृथ्वीच्या वास्तव चित्राशी तंतोतंत जुळते.
'पृथ्वीगोल' म्हणजे काय?
पृथ्वी गोल आहे, याचा अर्थ पृथ्वी एक शरीर आहे. कोणतेही शरीर काही ना काही रूप धारण करते. पृथ्वी हा विश्वाचा एक कण आहे. पृथ्वी आपल्यासाठी मोठी असू शकते, परंतु विश्वातील हा एकमेव लहान कण आहे. म्हणून कोणताही कण नेहमी गोल आकार धारण करतो. त्यामुळे पृथ्वी गोल आहे. पण पृथ्वी पूर्णपणे गोल नाही, ती त्याच्या ध्रुवावर सपाट आहे.
प्रतीकात्मकदृष्ट्या, आपण पृथ्वीला गोल मानू शकतो. पृथ्वी गोल असल्यामुळे आणि आपल्या अक्षावर फिरत असल्यामुळे आणि सूर्याच्या परिभ्रमणामुळे दिवस आणि रात्रीच्या घटना सारख्याच घडतात. जर पृथ्वी गोल नसती, तर तिच्या फिरण्यामुळे दिवस आणि रात्र या घटना सारख्याच घडल्या नसत्या, पण कुठेतरी अचानक दिवस तर कुठे खूप दिवसांनी दिवस उगवला असता.
#SPJ3
◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌◌
अधिक जाणून घ्या...
खाजगी प्रशासन व लोकप्रशासन सहसंबंध स्पष्ट करा
https://brainly.in/question/35931151?msp_srt_exp=6
सूचिपर्णी वनातील वनस्पती उंच व टोकदार असतात कारण
https://brainly.in/question/45627601?tbs_match=0