पर्यावरण संरक्षणासाठी कार्य करत असणाऱ्या विविध NGO ची माहिती
Answers
Answer:
मुंबईत सुरू झालेल्या एखाद्या संस्थेचे फक्त भारतातूनच नव्हे तर जगभरातून जवळपास ४५० सभासद तयार होणे, ही कदाचित आपल्याला अतिशयोक्ती वाटू शकते. मात्र ही सत्यपरिस्थिती आहे ती ʻइको एकोʼ (Eco-Echo) या निसर्गप्रेमी संस्थेची. दक्षिण मुंबईतील महर्षी दयानंद महाविद्यालयात जीवशास्त्राशी संबंधित विषयांचा अभ्यास करणारी तसेच पर्यावरणाप्रति आपुलकी असणारी समविचारी मंडळी एकत्र आली आणि ʻइको एकोʼच्या खऱ्या प्रवासाला सुरुवात झाली. दहा वर्षापूर्वी काम सुरू केलेल्या संस्थेची चार वर्षांपूर्वी नोंदणी करण्यात आली. शिक्षण पूर्ण झाल्यानंतरच या मंडळींना संशोधन काय असते, याची खऱ्या अर्थाने माहिती झाली. तेव्हा त्यांनी आपण एक संस्था सुरू करायची, असा निर्णय घेतला. तसेच आपल्या संस्थेत विविध शाखांशी संबंधित, विविध विषयांचा अभ्यास करणारी, त्यावर संशोधन करणारी समविचारी मंडळी जोडायचे ठरवले. याबाबत बोलताना संस्थेचे सभासद नितीन वाल्मिकी सांगतात की, ʻमाणूस जसा असतो, तशा पद्धतीचे मित्र त्याला भेटत जातात, असे मला वाटते. माझ्याबाबतीत तरी हा नियम तंतोतंत लागू पडला. ʻइको एकोʼ संस्थेत पर्यावरणाप्रति प्रेम असलेली विविध शाखांमधील माणसे जोडण्याचा प्रयत्न आम्ही करत होतो. त्याला फक्त भारतातूनच नव्हे तर परदेशातूनदेखील चांगला प्रतिसाद मिळाला. तेव्हा आम्हाला जर्मनी, अफगाणिस्तान, पाकिस्तान, आर्य़लॅण्ड, दक्षिण आफ्रिका तसेच अमेरिका यांसारख्या विविध देशातून सभासद मिळाले. हे लोक वैयक्तिकरित्या संशोधनात बराच वेळ खर्च करायचे. कालांतराने आम्ही योग्य पद्धतीने आमचे काम सुरू केले. संशोधन क्षेत्रात काम करण्यासाठी आम्ही वयाच्या तुलनेत लहान होतो. त्यामुळे आम्ही वैयक्तिकरित्या संशोधन करण्याऐवजी गटाने संशोधन करायला प्राधान्य दिले. भारतात मुळात संशोधन किंवा रिसर्च हे लपून केले जाते. संशोधन करणारा आपण कोणत्या गोष्टीवर संशोधन करत आहोत, हे लोकांसमोर आणत नाही. त्या गोष्टीला सकारात्मक प्रतिसाद किंवा पाठिंबाही आपल्या लोकांकडून तेवढा मिळत नाही. आमचे अनेक वरिष्ठदेखील असे होते, जे दोन-तीन वर्ष संशोधन करुन आपला अहवाल तयार करत होते. त्यामुळे आम्ही संशोधनात रस असलेल्या सर्वांना त्यात सहभागी करुन घ्यायचे ठरवले. एखादा अहवाल प्रसिद्ध झाल्यानंतर त्यावरील श्रेयनामावलीत सर्वांचे नाव लिहिण्याचा आम्ही निर्णय घेतला. त्यामुळे आमच्या या उपक्रमात एक-एक करुन बरेच लोक जोडले गेले. तसेच आम्ही अनेक संशोधन अहवालदेखील लिहिले.ʼ, असे ते या संस्थेच्या प्रवासाबद्दल बोलताना सांगतात.