Question

Question 2:
अधोलिखितेषु पदेषु प्रयुक्तां विभक्तिं वचनं च लिखत-
पदानि विभक्तिः वचनम्
यथा- त्रयाणाम् षष्ठी बहुवचनम्
समृद्धेः ................ ...............
वर्णानाम् ............... ...............
उत्साहस्य ............... ...............
नागरिकैः ............... ...............
सात्त्विकतायाः ............... ...............
प्राणानाम् ............... ...............
सभायाम् ............... ...............
Class 7 NCERT Sanskrit Chapter त्रिवर्ण: ध्वज:

Answer 1

•संस्कृत में संबोधन को छोड़कर सात विभक्तियां , 3 लिंग एवं तीन वचन होते हैं ।

विभक्तियां -प्रथमा, द्वितीया , तृतीया, चतुर्थी ,पंचमी, षष्ठी, सप्तमी , संबोधनम् ।

•संस्कृत में छह कारक होते हैं - कर्ता, कर्म ,करण, संप्रदान अपादान, अधिकरण।

•कारक को प्रकट करने के लिए शब्द के साथ जो प्रत्यय जोड़ा जाता है उसे विभक्ति कहते हैं।

•संस्कृत में तीन वचन होते हैं - एकवचन >> जिससे एक वस्तु का बोध हो , द्विवचन >>  जिसमें दो वस्तुओं का बोध हो तथा बहुवचन >> जिससे अनेक वस्तुओं का बोध हो।


पदानि ---- समृद्धे:
विभक्तिः    ---- षष्ठी
वचनम् ---- एकवचनम्


पदानि ---- वर्णानाम्‌
विभक्तिः    ---- षष्ठी
वचनम् ----- बहुवचनम्


पदानि ---- उत्साहस्य
विभक्तिः    ---- षष्ठी
वचनम् ----- एकवचनम्


पदानि ---- नागरिकै:
विभक्तिः    ---- तृतीया
वचनम् ----- बहुवचनम्


पदानि ---- सातित्त्वकतायाः
विभक्तिः    ---- षष्ठी
वचनम् ----- एकवचनम्


पदानि ---- प्राणानाम्‌
विभक्तिः    ---- षष्ठी
वचनम् ----- बहुवचनम्

पदानि ---- सभायाम्
विभक्तिः    ---- सप्तमी
वचनम् ----- एकवचनम्

HOPE THIS ANSWER WILL HELP YOU...

Answer 2

Heya !!

Here is your answer...

● समृद्धेः

• विभक्तिः -- षष्ठी
• वचनम् -- एकवचनम्

● वर्णानाम्

• विभक्तिः -- षष्ठी
• वचनम् -- बहुवचनम्

● उत्साहस्य

• विभक्तिः -- षष्ठी
• वचनम् -- एकवचनम्

● नागरिकैः

• विभक्तिः -- तृतीया
• वचनम् -- बहुवचनम्

● सात्त्विकतायाः

• विभक्तिः -- षष्ठी
• वचनम् -- एकवचनम्

● प्राणानाम्

• विभक्तिः -- षष्ठी
• वचनम् -- बहुवचनम्

● सभायाम्

• विभक्तिः -- सप्तमी
• वचनम् -- एकवचनम्

Hope it helps..