Question

सामाजिक समता निर्माण होण्यासाठी संविधानाने नागरिकांना दिलेले हक्क. आकृती पूर्ण करा चार हक्क​

Answer 1

Answer:

1) समानतेचा हक्क

2) सांस्कृतिक व शैक्षणिक हक्क

3) मालमत्तेचा हक्क

4) स्वातंत्र्याचा हक्क

5) प्रवेशाचा हक्क

like,

rate & follow

please.

Answer 2

भारतातील प्रत्येक नागरिकाच्या समानतेचे रक्षण करणारे 5 हक्क​ आहेत:

1. कायद्यासमोर समानता (अनुच्छेद 14)

2. भेदभाव प्रतिबंध (अनुच्छेद 15)

3. सार्वजनिक रोजगाराच्या बाबतीत संधीची समानता (अनुच्छेद १६)

4. अस्पृश्यता निर्मूलन (कलम १७)

5. पदव्या रद्द करणे (अनुच्छेद १८)

कायद्यासमोर समानता (अनुच्छेद 14)

"कायद्याच्या दृष्टिकोनातून, कलम 14 सर्व लोकांना समान मानते."

• कायद्याच्या दृष्टीने सर्व नागरिकांना समान वागणूक दिली जाईल, असे या कलमात नमूद करण्यात आले आहे.

• देशाचा कायदा सर्वांना समान संरक्षण देतो.

• कायदा सर्वांना समान परिस्थितीत समान वागणूक देईल.

भेदभाव प्रतिबंध (अनुच्छेद 15)

"कलम 15  कोणत्याही प्रकारचा भेदभाव करण्यास मनाई करतो."

• सार्वजनिक जागेत प्रवेश:

• राज्य-नियंत्रित टाक्या, विहिरी, घाट आणि इतर सार्वजनिक-प्रवेश टाक्या, विहिरी आणि घाट यांचा वापर

• महिला, मुले आणि गरीबांसाठी विशेष तरतुदी केल्या जाऊ शकतात.

सार्वजनिक रोजगाराच्या बाबतीत संधीची समानता (अनुच्छेद १६)

"कलम 16 सर्व व्यक्तींना सार्वजनिक क्षेत्रातील समान नोकरीच्या संधींची हमी देते."

• सार्वजनिक नोकरी किंवा नियुक्तीच्या बाबतीत, कोणत्याही नागरिकाशी वंश, धर्म, जात, लिंग, जन्मस्थान, वंश किंवा निवासस्थानाच्या आधारावर भेदभाव केला जाणार नाही.

• वंचित वर्गासाठी विशिष्ट तरतुदी प्रदान करण्यासाठी अपवाद स्थापित केले जाऊ शकतात.

अस्पृश्यता निर्मूलन (कलम १७)

"कलम १७ अस्पृश्यता ही संकल्पना बेकायदेशीर ठरवते."

• सर्व प्रकारची अस्पृश्यता दूर केली.

• अस्पृश्यतेमुळे होणारी कोणतीही दुर्बलता हा गुन्हा मानला जातो.

पदव्या रद्द करणे (अनुच्छेद १८)

"शैक्षणिक किंवा लष्करी पदव्या वगळता, राज्य कोणतीही पदवी प्रदान करणार नाही."

• कायदा भारतीय नागरिकांना परदेशातून पदव्या स्वीकारण्यापासून प्रतिबंधित करतो.

• या लेखात ब्रिटिश साम्राज्याने दिलेल्या रायबहादूर आणि खान बहादूर या पदव्या रद्द केल्या आहेत.

• पद्मश्री, पद्मभूषण, पद्मविभूषण आणि भारतरत्न यांसारखे पुरस्कार तसेच अशोक चक्र आणि परमवीर चक्र यासारखे लष्करी सन्मान या श्रेणीत येत नाहीत.

#SPJ2