Question

सैनिकों की क्या अपेक्षा होती है कर चले हम फिदा कविता के आधार पर बताइए​

Answer 1

Answer:

.'कर चले हम फ़िदा' कविता में भारतीय सैनिकों के साहस एवं वीरता की गाथा है। इन सैनिकों ने अत्यंत विपरीत परिस्थितियों में चीनी सैनिकों का मुंहतोड़ जवाब दिया और उन्हें रोकते हुए आगे ही आगे कदम बढ़ाते-बढ़ाते गए। देश की रक्षा करते हुए उन्होंने अपनी जान की परवाह नहीं की और कुरबान हो गए|

Answer 2

Explanation:

'प्रश्न' हा शब्द उच्चारला, तरी शालेय विद्यार्थ्यांच्या कपाळाला आठ्या पडतात. प्रश्नाच्या धास्तीने काहींच्या पोटात भीतीचा गोळा उठतो. कारण त्यांना त्या प्रश्नाचे लेखी किंवा तोंडी उत्तर द्यावे लागते. असे असले तरी प्रश्न हाच उत्तराचा जन्मदाता असतो. उत्तराचा जन्मच मुळी प्रश्नाच्या पोटी होत असतो. म्हणून माणसाला प्रश्न पडणे, ही चांगली गोष्ट आहे. प्रश्न हेच ज्ञानाचे भांडार वाढवत असतात. म्हणूनच कु. अस्मिता चव्हाण प्रत्येक प्रश्नाचे स्वागत करते.

'प्रश्न का पडतात?' ह्या कवितेत कु. अस्मिता म्हणते:

'प्रश्न हेच आयुष्याची

वाट दाखवतात

तर त्याच वाटेत ते

कधीकधी काटे बनतात'.

आपल्याकडे मुलगा हा वंशाचा दिवा मानला जातो. पण हल्ली काही मुले व्यसनी बनून जीवनातून उठत आहेत. हे चित्र पाहून 'वंशाचा दिवा' ह्या कवितेत कु. अस्मिता उपहासाने म्हणते :

'वंशाचा दिवा

खातो तंबाखू, मावा'

कवितेच्या शेवटी ती लिहिते :

'तरीही लोक म्हणती, देवा

वंशाला माझ्या हवा दिवा'.

ह्या ओळींतून अस्मिताच्या लेखनातील भेदक व्याजोक्ती किंवा वक्रोक्ती दिसून येते. ह्या कवितेत टोकदार असा उपहास आहे, उपरोध आहे. समाजाच्या सनातनी मानसिकतेवर अस्मिता अचूकपणे बोट ठेवते. अशा व्यसनी, दुर्गुणी मुलापेक्षा मुलगी काय वाईट? असा प्रश्न अस्मिता उपस्थित करते. मुलगा -मुलगी असा भेद करू नका, अशी विनंती ती करते. शेवटी ती लिहिते :

'मुलग्यापेक्षा मुलगी

खरोखरीच बरी

आई-वडिलांचे

नाव कमावते खरी!'

हल्ली 'पब्जी' नावाच्या खेळाने मुलांना अक्षरशः वेड लावले आहे. काही मुले रात्रंदिवस मोबाईलवर 'पब्जी' नावाचा घातक खेळ खेळत असतात. प्रसंगी आपला जीवही गमावतात. ह्या व्यसनाबद्दल अस्मिता लिहिते:

'पब्जी आहे लय भारी

मुले झाली वेडी सारी'.

ह्या वेडाला आवर घालण्याचे आवाहन ती करते. 'पब्जी' ह्या विषयावर मी वाचलेली विद्यार्थिनीची ही पहिलीच कविता आहे. हल्ली मुलांचे कवितेचे विषय किती बदलले आहेत, हे यावरून लक्षात येते.

संवेदनशील अस्मिताला गरिबांविषयी कणव आहे, कळवळा आहे. गरिबांवर अन्याय होतो, ही बाब अस्मिताला अस्वस्थ करते. म्हणून 'गरीब-श्रीमंत' ह्या कवितेत ती आवाहन करते:

'गरीब-श्रीमंत भेद करू नका

गरिबांचा स्वाभिमान दुखवू नका'.

गरिबांनाही स्वाभिमान असतो, याची जाणीव अस्मिता करून देते.

अस्मिताला देशाचे संरक्षण करणा-या सैनिकांविषयी नितांत आदर आहे. ह्या संग्रहात 'इंडियन नेव्ही', 'फौजी' आणि 'एअरफोर्स' ह्या शीर्षकाच्या वीरश्रीयुक्त ३ कविता आहेत. ह्या तिन्ही सैन्यदलांबद्दल तिला आकर्षण आहे. 'इंडियन नेव्ही' ह्या कवितेत नौदलाच्या कार्याचा गौरव करताना ती लिहिते :

'समुद्राची शान नेव्ही

समुद्राचा मान नेव्ही'.

'फौजी' ह्या कवितेत फौजी ह्या शब्दाची व्याख्या करताना ती लिहिते :

'देशासाठी मरायला असतो जो राजी

त्यालाच म्हणतात खरा फौजी!'

कवितेच्या शेवटी तिने 'आर्मी' ह्या इंग्रजी शब्दांतील चार अक्षरांचा विस्तार करून आर्मीविषयीचा आपला आदर व्यक्त केला आहे.

'खरा विद्यार्थी' कोणाला म्हणावे, याबद्दल अस्मिताने तिचे मत 'विद्यार्थी' ह्या कवितेत नोंदवले आहे:

'विद्यार्थी हा विद्यार्थीच असतो

सगळीकडून ज्ञान मिळवत असतो'.

विद्यार्थी हा ख-या अर्थाने ज्ञानार्थी असला पाहिजे, असेच जणू अस्मिताला सुचवायचे आहे.

'व्याकरण' हा शालेय विद्यार्थ्यांचा अतिशय नावडता विषय असतो, कारण आपल्याकडे व्याकरण रंजकतेने शिकविण्याऐवजी अतिशय रूक्षपणे शिकविले जाते. व्याकरणातील संकल्पनांच्या व्याख्या आणि उदाहरणे लिहून दिली जातात. घोकंपट्टी करून छापील उत्तरे द्यायला शिकविले जाते. त्याचे उपयोजन समजावून सांगितले जात नाही. व्याकरणातील गमतीजमती आणि सौंदर्य उलगडून दाखविले जात नाही. त्यामुळे भाषेच्या व्याकरणाविषयी गोडी वाटत नाही. परिणामी भाषेविषयीची अभिरुची विकसित होत नाही.

'मराठी व्याकरण' ह्या कवितेत अस्मिताने व्याकरणातील शब्दालंकार, अर्थालंकार, समास, गण, लघू - गुरु इ. संकल्पनांना कवितेचा साज चढविला आहे. यावरून तिची व्याकरणाविषयीची समज आणि आवड दिसते.

आई, बाबा, दादा, मैत्रीण, शिक्षक, शेतकरी ह्या कवितांमधून नात्यांचे गहिरे भावबंध तिने फार छान उलगडून दाखविले आहेत. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर, जलपरी, पक्षी, तारे हे विषयही

like my answer

hope it is helpful to you