स्वाध्य
(अ) नदीमध्ये वाहून येणारी बाळू कशी तयार होते, ती कोठून येते
याविषयी माहिती घ्या
(ब) खालीलपैकी कोणकोणत्या वास्तू अग्निजन्य प्रकारच्या
खडकाने निर्माण केल्या आहेत?
(१) ताजमहाल - (२) रायगड किल्ला -
(३) लाल किल्ला
(४) बेफळचे लेण
(क) फरक नोंदवा.
(१) अग्निजन्य खडक व स्तरित खडक
(२) स्तरित खडक व रूपांतरित खडक
(३) अग्निजन्य खडक व रूपांतरित खडक
(ड) महाराष्ट्रामध्ये खालील ठिकाणी कोणत्या प्रकारचे खडक
प्रामुख्याने आढळतात.
(१) मध्य महाराष्ट्र (२) दक्षिण कोकण (१) विदर्भ विषय-भुगोल
Answers
Answer:
(ब) खालीलपैकी कोणकोणत्या वास्तू अग्निजन्य प्रकारच्या
खडकाने निर्माण केल्या आहेत?
(१) ताजमहाल - (२) रायगड किल्ला -
(३) लाल किल्ला
(४) बेफळचे लेण (Ans = रायगड किल्ला) (अ) नदीमध्ये वाहून येणारी बाळू कशी तयार होते, ती कोठून येते
याविषयी माहिती घ्या (ans=नदीत वाहणारी वाळू हवामान आणि इरोशनच्या क्रियेद्वारे तयार होते. साधारणपणे, नदी डोंगराळ प्रदेशात / डोंगरावर / डोंगराळ प्रदेशात उगवते. वरच्या दिशेने, नदी उतार असलेल्या भूभागामुळे एक नदी खूप वेगाने वाहते. जलद फिरणारे पाणी नदीच्या कोनातून (तिचे बेड व किनार) खोदते आणि त्यायोगे गाळा तयार करतो (वाळूचा प्रकार तलछट) आहे. इरोशनची क्रिया पुढील चारपैकी कोणत्याही प्रकारात होते. विघटन: हलवून मोडतोड करण्याच्या कठोर कारवाईने पलंगाची व बँका नष्ट झाली आहेत. तपासणी: जेव्हा एखादी नदी सरकते तेव्हा त्यामध्ये हलणारे खडक कण (गाळ) एकमेकांशी भिडतात आणि त्यामुळे त्याचे प्रमाण कमी होते. गंज: काही रासायनिक विद्रव्य दगडी कण नदीच्या पाण्यात विरघळतात. हायड्रॉलिक :क्शन: बेड आणि काठावर सापडलेले खडक कण, हलणार्या पाण्याच्या दबावाखाली विखुरलेले. जेव्हा वाहते पाणी पलंग आणि किनार्यावरील भेगा आणि दरवाजांमध्ये प्रवेश करते तेव्हा तेथे आधीपासून अडकलेली हवा संकुचित होते, ज्यामुळे पोकळीच्या भिंतींवर दबाव निर्माण होतो, ज्यामुळे बॅंकांचे कोसळणे इ.
Explanation: