೨ ಸಂಧಿ ಕಾರ್ಯ ಎಂದರೇನು? ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಉದಾಹರಣೆಯೊಂದಿಗೆ
sandhi karia meaning with few examples in Kannada
Answers
Answer:
ವರ್ಣಗಳ ಪರಸ್ಪರ ಸೇರ್ಪಡೆಯಲ್ಲಿ ಆಗುವ ಮಾರ್ಪಾಟನ್ನು ಸಂಧಿಕಾರ್ಯ ಎನ್ನಬಹುದು.
ಉದಾಹರಣೆ-
ಆಗ + ಆಗ = ಆಗಾಗ
ಹೋಗು + ಎಂದ = ಹೋಗೆಂದ
ಚಳಿ + ಕಾಲ = ಚಳಿಗಾಲ
ಕಣ್ + ಪನಿ = ಕಂಬನಿ
ಮಗು + ಅನ್ನು = ಮಗುವನ್ನು
ಪಿತೃ + ಇಗೆ = ಪಿತೃವಿಗೆ
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಕರಣದಲ್ಲಿನ ಮುಖ್ಯ ಸಂಧಿಗಳು ಮೂರು.
1. ಲೋಪಸಂಧಿ
2. ಆಗಮಸಂಧಿ
3. ಆದೇಶಸಂಧಿ
(1) ಲೋಪಸಂಧಿ-
ಎರಡು ಸ್ವರಗಳು ಒಂದನ್ನೊಂದು ಕೂಡಿದಾಗ, ಮೊದಲನೆಯ ಸ್ವರವು ಲೋಪ ಆಗುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದಲೇ ಇಂತಹ ಸಂಧಿಯನ್ನು ಲೋಪ ಸಂಧಿ ಎನ್ನುವರು.
ಉದಾಹರಣೆ-
ನೋಡುತ್ತ + ಇರು = ನೋಡುತ್ತಿರು
ಮಹ + ಈಶ = ಮಹೇಶ
ಹೋಗು + ಎಂದ = ಹೋಗೆಂದ
ಒಂದು+ ಎರಡು = ಒಂದೆರಡು
(2) ಆಗಮಸಂಧಿ
ಹಲವೊಮ್ಮೆ ಎರಡು ವರ್ಣಗಳು ಸೇರಿದಾಗ, ಆ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಬೇರೊಂದು ಹೊಸ ವರ್ಣ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನೇ ಆಗಮ ಸಂಧಿ ಎನ್ನಲಾಗುವುದು.
ಇದರಲ್ಲಿ 2 ವಿಧ
1. ಯಕಾರಾಗಮ
2. ವಕಾರಾಗಮ
ಮೊದಲ ಪದದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಅ, ಇ, ಈ, ಎ, ಏ, ಐ ಸ್ವರಗಳು ಅದರ ಮುಂದಣ ಪದದ ಮೊದಲಲ್ಲಿ ಬೇರೊಂದು ಸ್ವರ ಬಂದಾಗ, ಈ ಎರಡೂ ಸ್ವರಗಳ ಬದಲು ‘ಯ’ ವರ್ಣವು ಹೊಸದಾಗಿ ಆಗಮಿಸುವುದು. ಇದನ್ನೇ ಯಕಾರಾಗಮ ಸಂಧಿ ಎನ್ನುವರು.
ಉದಾಹರಣೆ-
ತಾಯಿ + ಅನ್ನು = ತಾಯಿಯನ್ನು
ಕೈ + ಇಂದ = ಕೈಯಿಂದ.
ಮೊದಲ ಪದವು ಉ, ಊ, ಋ, ಋ, ಒ, ಓ, ಔ ವರ್ಣಗಳಿಂದ ಕೊನೆಗೊಂಡಿದ್ದು, ಮುಂದಣ ಪದದ ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಯಾವುದಾದರೂ ಬೇರೊಂದು ಸ್ವರ ಬಂದು ಸೇರಿದ್ದಾಗ ‘ವ್’ ಎಂಬ ಹೊಸ ವರ್ಣ ಆ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು. ಇದನ್ನೇ ವಕಾರಾಗಮ ಸಂಧಿ ಎನ್ನಲಾಗುವುದು.
ಉದಾಹರಣೆ-
ಕರು + ಅನ್ನು = ಕರುವನ್ನು
ಹೂ + ಉ = ಹೂವು
ಶತೃ + ಇಗೆ = ಶತೃವಿಗೆ
ಗೋ + ಅನ್ನು = ಗೋವನ್ನು
(3) ಆದೇಶಸಂಧಿ-
ಎರಡು ವರ್ಣಗಳು ಸೇರಿದಾಗ, ಎರಡನೆಯ ವರ್ಣವು ಬೇರೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳುವುದು. ಇದನ್ನುಆದೇಶಸಂಧಿ ಎನ್ನುವರು. ಎರಡನೆಯ ಪದದ ಮೊದಲ ವರ್ಣವು ಕ, ಜ, ಟ, ತ, ಪ ಆಗಿದ್ದರೆ ಗ, ಜ, ಡ, ದ, ಬ ಆಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆ ಕಾಣುವುವು.
ಉದಾಹರಣೆ-
ಮಳೆ + ಕಾಲ = ಮಳೆಗಾಲ
ಬೆಟ್ಟ+ ತಾವರೆ = ಬೆಟ್ಟದಾವರೆ
ಪೂ+ ಪುಟ್ಟಿ = ಪೂಬುಟ್ಟಿ
ಕಣ್ + ಪನಿ = ಕಂಬನಿ
ಹೀಗೆಯೇ ಪದದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ‘ಅ’ ಬಂದಿದ್ದಾಗ ‘ವ್’ ಬೇರೊಂದು ವರ್ಣವೂ ಬರುವುದುಂಟು.
ಉದಾಹರಣೆ-
ಹೊಲ + ಅನ್ನು = ಹೊಲವನ್ನು
ಹಲವೊಮ್ಮೆ ಎರಡು ಪದಗಳು ಕೂಡಿದರೂ ಸಂಧಿ ಆಗದಿರುವುದು ಉಂಟು.
ಉದಾಹರಣೆ-
ಹೊಸ + ಪುಸ್ತಕ = ಹೊಸಪುಸ್ತಕ
ಹಳೆ + ಕೋಟು = ಹಳೆಕೋಟು