शेतीचे महत्व ऋग्वेदाच्या मंडलात मांडले आहे उत्तर
Answers
Answer:
शेतीच्या भारतीय नीतिशास्त्राचा एक भाग म्हणजे अन्नाला आणि त्याच्या कारक घटकांना देवता मानणे. या विचारांतून अन्नाचे आणि शेतकऱ्याचेही अनन्यसाधारण महत्त्व प्रतीत होते. अर्थात, भारतात ‘शेतीचे नीतिशास्त्र’ असे वेगळे कोणी लिहिले नाही. आहे ते स्फुटलेखन, हेही खरे..
‘शेतीचे नीतिशास्त्र’ ही पाश्चात्त्य आणि आंग्लेतर- उर्वरित युरोपीय (काँटिनेंटल) तत्त्वज्ञानातून विकसित होत असलेली संकल्पना आहे. भारतीय शेतकरीवर्ग, शेतकरी संघटना नेते, कार्यकत्रे, धोरणकत्रे, शेती मंत्रालय आणि शासन तसेच अभ्यासक, विचारवंत इत्यादींच्या विचारविश्वात ती नवी आहे, यात शंका नाही. राजकारणात ‘शेतकरी राजा’ या नामाभिधानाने मिरविणाऱ्यांनाही ती नवी असू शकते. भारतातील विद्यापीठीय-महाविद्यालयीन स्तरावरील अॅकेडेमिक विश्वातही ती नवीच आहे.
‘शेतीचे तत्त्वज्ञान’ आणि ‘शेतीचे नीतिशास्त्र’ या नावाची स्वतंत्र विद्याशाखा निर्माण होईल, इतके साहित्य वैदिक आणि अवैदिक (तांत्रिक व लोकायतसह) विचारविश्वात मुबलक उपलब्ध आहे की काय हे शोधावे लागेल. अर्थात भारतीय संस्कृती शेतीप्रधान असल्याचा दावा करताना निश्चित शेतीविचार भारताकडे आहे, असे म्हणावयाचे असते आणि तसे विचार भारतीय वाङ्मयात आहेत. पण ते सारे स्फुटलेखन आहे. त्या लेखनाचे स्वरूप पाहू.
वेदविषयक साहित्यात भूमिसूक्त, कृषिसूक्त व अक्षसूक्त या तीन सूक्तांमध्ये पर्यावरणविचार व शेतीविचार आणि अन्यत्र काही तुरळक आनुषंगिक विचार मांडला आहे. अथर्ववेदातील भूमिसूक्त (अथर्ववेद १२.१) पृथ्वी ही सर्वाची आई असल्याचे सांगते (‘माता भूमि: पुत्रो? हं पृथिव्या:’). ही भूमिमाता सर्व पाíथव पदार्थाची जननी व पोषण करते, प्रजेचे सर्व प्रकारचे क्लेश, दु:खे, अनर्थ यांपासून संरक्षण करते.
Explanation:
सिकंदर आणि पुरू यांच्यात निकराची लढाई झाली