ध्वनी परावर्तनाचे कोणतेही दोन उपयोग
Answers
Explanation:
परावर्तन म्हणजे दोन भिन्न माध्यमांमधील अंतर्पृष्ठावर लहरीच्या दिशेमध्ये बदल होणे ज्यामुळे लहर, ती ज्या माध्यमातून उगम पावली होती त्या माध्यमामध्ये परतते. सर्वसाधारण उदाहरणे म्हणजे प्रकाश, ध्वनी आणि पाण्याच्या लहरींचे परावर्तन.
ध्वनी हवेमधून अनुलंब लहरीच्या रूपाने प्रवास करतो. ध्वनीचा वेग हवेच्या गुणधर्मांवर अवलंबून असतो, ध्वनीची वारंवारता किंवा लहरउंची यांवर नाही. पृष्ठभागावर आदळल्यावर ध्वनी शोषला किंवा प्रक्षेपित केला गेला नाही तर तो परावर्तित होतो. परावर्तनाचा नियम प्रकाश परावर्तनाच्या नियमासमानच आहे.
ध्वनी दिलेल्या माध्यमातून प्रवास करतो तेव्हा तो दुसर्‍या माध्यमाच्या पृष्ठभागावर आदळतो आणि दुसर्‍या दिशेने उलटतो, या मूलतत्त्वास ध्वनीचे परावर्तन म्हणतात. लहरींना आपाती आणि परावर्तित ध्वनीलहरी म्हणतात.
परावर्ती पृष्ठभागाकडे प्रवास करणार्‍या ध्वनीलहरींना आपाती ध्वनीलहरी म्हणतात. परावर्ती पृष्ठभागाकडून आपटून परत येणार्‍या ध्वनीलहरींना परावर्तित ध्वनीलहरी म्हणतात. सर्व व्यावहारिक हेतूंसाठी, आपाती बिंदू आणि परावर्तन बिंदू परावर्तित पृष्ठभागावरील एकच बिंदू असतो.
आपाती बिंदूमधून काढलेल्या लंबरेषेस अभिलंब म्हणतात. आपाती ध्वनीलहरी अभिलंबाशी बनविणार्‍या कोनास आपाती कोन “i” म्हणतात. परावर्तित ध्वनीलहरी अभिलंबाशी बनविणार्‍या कोनास परावर्तित कोन “r” म्हणतात.
पुढील दोन प्रकाश परावर्तनाचे नियम ध्वनीलहरींनादेखील लागू होतात:
आपाती लहर, परावर्तित पृष्ठभागाचा अभिलंब आणि आपाती बिंदूमध्ये परावर्तित झालेली लहर एकाच प्रतलामध्ये असतात.
आपाती कोन ∠i आणि परावर्तन कोन ∠r समान असतात.