Question

उभ्या पिकाचा जैववस्तुमान म्हणजे काय​

Answer 1

Explanation:

भारताच्या दख्खन प्रदेशात 60,000 महीला शेतकरी जैवविविध पध्दतीची शेती करुन आपल्या कुटुंबाचा उदरनिर्वाह करतात, त्यांचा स्वाभिमान आणि संस्कृती जतन करतात. त्याबाबतचे त्यांचे ज्ञान व जागतीक पातळीवर त्याला मान्यता मिळाल्याचे दिसते आहे.

ही 2003 ची गोष्ट आहे. भारताच्य़ा आंध्रप्रदेश राज्यातील एका झोपडी वजा घरामध्ये लहान शेतक-यांच्या कुंटुंबातील सुमारे 50 महीला दिडगी गावात एकत्र आलेल्या आहेत. विडीयोवर वरिष्ठ शेती तज्ञांशी समोरा समोर चर्चा करीत आहेत. सम्माम्मा (महीला शेतकरी) आपल्या 3 एकर शेतीमध्ये कोरडवाहु परिस्थितीमध्ये विविध प्रकारच्या 96 पिकांचे उत्पादन कसे घेते व त्यामध्ये जैवविविधतेचे तिच्यासाठी काय महत्व आहे ते वीस्ताराने सांगते आहे. एवढ्यात दुस-या बाजुने एक वरिष्ठ शास्त्रज्ञ तिला थांबवतात. ‘नाही नाही! तुम्ही जैवविविधतेची काळजी करु नका. ते आम्हा शास्त्रज्ञांचे काम आहे. आणि आम्ही तुम्हाला बियाणे सुचवू “.

अद्यापही बहुतांश वैज्ञानिकांचा असा समज आहे की शेतीविषयक शास्त्र व ज्ञान हे केवळ त्यांनाच माहीती आहे. आणि कृषि पध्दती, पीके, मशागती इ बाबतच्या चर्चामध्ये लहान शेतकरी विशेषतः महीला शेतक-यानी मध्ये भागच घेऊ नये. पण दख्खनच्या या महीलांनी त्यांची ही समज अनेक बाजुने चुकीची ठरवुन दिली.

महीला एक दुर्बल घटक असुनही लहान शेतीची मुलतत्वे व जैवविविधता शेती प्रणारलीला चिकटुन राहील्यामुळे त्यांच्या जीवणात प्रचंड बदल निर्माण झाला.