विज्ञान चे फायदे आणि तोटे निबंध
Answers
(निबंध – मराठी)
विज्ञान चे फायदे अणि तोटे
विज्ञान ही आधुनिक युगाची देणगी आहे. आज विज्ञानामुळे आपली अनेक कामे जलद आणि सोयीस्करपणे केली जातात. विज्ञानाच्या प्रत्येक पैलूने आपल्याला अनेक सुख दिले आहेत. खूप कठीण काम देखील वेळेशिवाय विज्ञानाच्या मदतीशिवाय करता येते. लहान असो की सर्व काही विज्ञानाच्या वैभवाची घोषणा करतो
उष्णतेपासून मुक्त होण्यासाठी इलेक्ट्रिक फॅन अणि एसी आहे. मनोरंजनसाठी, टीवी, रेडिओ, सिनेमा, मोबाइल आहे. प्रवासासाठी बसेस, गाड्या, विमान आणि जहाजे आहेत. या वाहतुकीच्या पद्धतींपासून आपल्याला फारसे दूर जाणवत नाही. चंद्रावर पोहोचल्यानंतर माणसाने आपल्या बुद्धिमत्तेच्या श्रेष्ठतेचा पुरावा दिला आहे. आज आम्ही अंतराळ आकाशातील रहस्य शोधण्याचा प्रयत्न करीत आहोत.
विज्ञानाने केवळ मानवाची प्रगतीच केली नाही तर एक्स-रे नावाच्या किरणांचा शोध घेऊन आणि रोगनिदानविषयक उपचारांमध्ये अनेक मार्गांनी रोगांचे निदान करण्यातही बदल घडवून आणले आहेत. मलेरिया, तपस्वी आणि चेचक यांनी आता भयंकर रोगांवर नियंत्रण ठेवले आहे. कर्करोगाचा शोध चालू आहे. इतर नवीन आजारांवर आता नियंत्रण ठेवले आहे. इतर नवीन आजारांवर मात करण्यासाठी विज्ञान वाढत आहे.
विज्ञानाला मनुष्याकडून आत्मविश्वास आणि सामर्थ्य प्राप्त झाले आहे, ते ठीक आहे, परंतु दुसर्‍या मार्गाने विज्ञान किरणांद्वारे डागाळले जात आहे, ज्यायोगे तोडफोड केलेले बॉम्ब, विषारी वायू इत्यादी आहेत ज्यामुळे जागतिक शांतता विरघळली आहे. अणूचा नाश करणारी आणि विध्वंसक शक्ती अतुलनीय आहे. हा दोष विज्ञानाचा आहे, हे सांगणे चुकीचे आहे, परंतु हा दोष त्या लोकांचा आहे जे याचा गैरवापर करतात. विज्ञानाकडे आपले ध्येय असले पाहिजे की आपण जगाचा नाश करण्यासाठी नव्हे तर ते तयार करण्यासाठी वापरु नये. हे भारत सरकारचे घोषित धोरण आहे.
विज्ञानाने अशी विध्वंसक शस्त्रे शोधली आहेत, जेणेकरून सेकंदात कोणतीही वस्तू वाया जाऊ शकते. लेझर बीम, कोबाल्ट बॉम्ब आणि मेगाटन बॉम्बच्या शोधांनी मानवजातीच्या नाश होण्याच्या शक्यतेस आणखीन चालना दिली आहे. अशा प्रकारे हे शस्त्रे वापरल्यास ते संपूर्ण मानवजातीसाठी अडचणीचे ठरतील. म्हणून विज्ञानाचा मर्यादित वापर झाला पाहिजे, अर्थात केवळ चांगल्या उद्देशाने विज्ञानाचा वापर करा. विध्वंसक शस्त्रास्त्रांचा शोध थांबविण्याची जबाबदारी वैज्ञानिकांवर आहे, जर तसे झाले नाही तर मनुष्य स्वत: च्या आणि स्वत: च्या हातांनी या जगाचा नाश करेल.
विज्ञान आणि तंत्रज्ञानाचा विकास बेजबाबदार लोकांकडून सहज छेडछाड केली जाऊ शकते. चुकीच्या हातात जात असताना तंत्रज्ञानाचा समाजावर नकारात्मक परिणाम होईल आणि सायबर गुन्ह्यांचे प्रमाण वाढेल. तंत्रज्ञानाचा अपयश आपल्याला असहाय बनवू शकतो. विज्ञान आणि तंत्रज्ञान देखील प्रदूषणाचे मुख्य कारण आहेत. तंत्रज्ञानाच्या माध्यमातून अणु क्षेपणास्त्रांच्या विकासाबरोबरच जीवनाच्या अस्तित्वाला धोका निर्माण झाला आहे. कधीकधी याचा परिणाम आपल्या जीवनशैली आणि आरोग्यावरही होतो.
विज्ञानाने केवळ रोबोटचा शोध लावला नाही तर काही बाबतीत मनुष्य रोबोटमध्ये बदलला आहे. अत्यधिक औद्योगिकीकरणामुळे वायू प्रदूषण आणि इतर आरोग्यास धोका निर्माण झाला आहे. जेव्हा ते भौतिक समृद्धीच्या वेड्या शोधात धावते तेव्हा एखाद्याचा आत्मा तो खेचतो. विज्ञानाने बरीच धोकादायक शस्त्रे शोधली आहेत, जेणेकरून तिसरे महायुद्ध झाले तर मानवजातीचा अंत या ग्रहावर होईल. पृथ्वीवरील शांतता आता धोक्यात आली आहे.
तथापि, विज्ञानाला त्याच्या अत्याचारी वापरासाठी दोषी ठरवले जाऊ शकत नाही. विज्ञानाच्या दुरुपयोगासाठी मनुष्य जबाबदार आहे. आपण विज्ञानाचा योग्य वापर करतो की त्याचा गैरवापर करतो हे पूर्णपणे आपल्यावर अवलंबून आहे.