Vichrik lekhan on "vachal tar vachal"
Answers
अध्ययन-अध्यापनामध्ये वाचनाला फार महत्त्व आहे. पाठ्य-पुस्तकांव्यतिरिक्त अनेक पुस्तके मुलांनी वाचली पाहिजेत. अगदी लहान वयापासूनच वाचनाची गोडी लागली पाहिजे. वाचनाची गोडी लागली, तर लहान वयातच उत्तम साहित्याची ओळख होऊन विविध विषयांचे ज्ञान समृद्ध होईल आणि आकलनशक्तीचा विकास होईल. मन व बुद्धी यांची मशागत करण्याचे सामर्थ्य वाचनाइतके कशातच नाही.
२१ व्या शतकाची आव्हाने पेलत असताना वाचन-संस्कृतीची पीछेहाट घातक ठरते. आपल्या देशात साहित्य विपुल आहे. विषयांची विविधता आहे. एवढे ज्ञानभांडार खुले असताना उदासीनता का? विद्यार्थी सध्या पाठ्यपुस्तके वाचण्याचाही कंटाळा करतात. त्यामुळे आकलनशक्ती वाढत नाही; तर शब्दसंपत्तीचा अभाव, कल्पनाशक्तीचा अभाव, विचारशक्तीचा अभाव जाणवतो. पुस्तके का वाचायची, हे समजून घेण्याची गरज आहे.
पुस्तके नव्या जगाचे, नव्या विचारांचे दरवाजे उघडतात. पुस्तके वाचल्याने सभोवतालच्या संकुचित जगापलीकडचे जग, संस्कृती समजते. त्यामुळे ज्ञानसमृद्धीच होते. प्रसंग, कथा वाचल्याने कल्पनेला व बुद्धीला खाद्य मिळते. पुन्हा-पुन्हा वाचताना त्याच घटनांकडे वेगवेगळ्या दृष्टिकोनातून पाहता येते. प्रत्येक वेळी त्यात नवा अर्थ सापडू शकतो. त्यातून मिळणारा आनंद सृजनशील असतो.
आपल्या भोवतीचे जग बघा कसे विविधतेने नटलेले आहे ! राष्ट्राचा उज्ज्वल इतिहास आहे, परंपरा आहेत, थोरा-मोठ्यांची चरित्रे आहेत. विज्ञानाची नवनवीन माहिती, विविध शोध, नवनवीन तंत्रे व उपकरणे या सगळ्याची माहिती देणारी पुस्तके आहेत. त्यातून आपल्या ज्ञानाच्या कक्षा रुंदावतील ना? मग अशी पुस्तके वाचलीच पाहिजेत.
आपल्याला चांगला माणूस व्हायचे असेल, तर सभोवतालच्या जगाचे भान असणे गरजेचे आहे. स्वत:ला व इतरांना जाणून घेण्यासाठी विविध विषयांचे वाचन आवश्यकच आहे. आज संगणकापासून पाककलेपर्यंत सर्वच विषयांवरील पुस्तके उपलब्ध आहेत. ही पुस्तके तुमची गुरू बनतील. ऐतिहासिक पुस्तके तुम्हाला भूतकाळात घेऊन जातील. आपल्या पूर्वजांचे कर्तृत्व, पराक्रम समजेल. जगाशी ओळख होईल. कथा-कादंबऱ्यांतून समाजदर्शन होईल. व्यवसाय मार्गदर्शन होण्यासाठीही पुस्तके आहेत.
वर्तमानपत्रे वाचल्याने जगातील घडामोडी समजतील आणि समाज, देश, जग कोठे चालले आहे, याची माहिती मिळेल. अग्रलेख वाचा, ते विचारांना खाद्य पुरवतील. दिवाळी अंकांमधूनही विविध विषयांची ओळख होईल. काही पुस्तके संग्रही ठेवा. सारस्वत-सागर उसळलेला आहे. निदान त्यातून एखादी तरी घागर भरून घ्या. आज काळाबरोबर प्रगति पथावर जायचे असेल, तर वाचनाला पर्याय नाही. वाचाल, तरच वाचाल!