Question

आदिवासींनी इंग्रजाविरुद्ध केलेल्या उठावाबाबत माहिती लिहा.​

Answer 1

Answer:

भारतातील अनेक आदिवासी गटांनी ब्रिटिशांनी त्यांच्या जीवनात आणि प्रदेशात केलेल्या जबरदस्त आणि विनाशकारी घुसखोरीविरुद्ध बंड केले. वसाहतवादी सत्ता येण्यापूर्वी आदिवासी शेकडो वर्षांपासून त्यांच्याच जंगलात शांततेने आणि निसर्गाशी एकरूप होऊन राहत होते. इंग्रजांनी येऊन त्यांच्या जीवनपद्धतीत अनेक बदल घडवून आणले आणि बाहेरच्या लोकांनाही आपल्या भूमीत आणले. यामुळे त्यांना त्यांच्याच जमिनीच्या मालकांपासून मजूर आणि कर्जदार असा दर्जा मिळाला. हे उठाव मुळात या अनिष्ट घुसखोरीच्या विरोधात होते आणि त्यांच्या स्वातंत्र्याचा लढा होता.

Explanation:

भारतातील आदिवासी विद्रोहांची कारणे

आदिवासी उठावांची कारणे

आदिवासींचा मुख्य आधार हा शेती, शिकार, मासेमारी आणि वनोपजांचा वापर होता.

आदिवासींच्या पारंपारिक प्रदेशात बिगर आदिवासींच्या आगमनाने स्थायिक शेतीची प्रथा सुरू झाली. यामुळे आदिवासी लोकसंख्येच्या जमिनीचे नुकसान झाले.

आदिवासींना भूमिहीन शेतमजूर बनवण्यात आले.

ब्रिटिशांनी आदिवासी भागात सावकार आणले ज्यामुळे स्थानिक आदिवासींचे प्रचंड शोषण झाले. नव्या आर्थिक व्यवस्थेत ते बंधपत्रित मजूर बनले.

आदिवासी समाजांमध्ये जमिनीच्या संयुक्त मालकीची व्यवस्था होती जी खाजगी मालमत्तेच्या कल्पनेने बदलली.

वनोपजांच्या वापरावर, शेतीचे स्थलांतर करण्यावर आणि शिकार करण्याच्या पद्धतींवर निर्बंध लादले गेले. त्यामुळे आदिवासींचे उदरनिर्वाहाचे साधन बुडाले.

आदिवासी समाज हा मुख्य प्रवाहातील समाजाच्या तुलनेत पारंपारिकपणे समतावादी होता जो जाती आणि वर्ग भेदांनी चिन्हांकित होता. बिगर-आदिवासी किंवा बाहेरच्या लोकांच्या आगमनाने, आदिवासींचे समाजातील सर्वात खालच्या श्रेणीत वर्गीकरण झाले.

1864 मध्ये सरकारने भारतीय जंगलांच्या समृद्ध संसाधनांवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी वन विभागाची स्थापना केली. 1865 चा सरकारी वन कायदा आणि 1878 च्या भारतीय वन कायद्याने वनजमिनीवर संपूर्ण सरकारी मक्तेदारी प्रस्थापित केली.

ख्रिश्चन मिशनर्‍यांच्या कार्यामुळे आदिवासी समाजातही सामाजिक उलथापालथ झाली आणि याचा त्यांना रागही आला.