Question

(ब) नावे लिहा. (१) मवाळ नेते (२) जहाल नेते ....​

Answer 1

(ब) नावे लिहा.

(१) मवाळ नेते -

• काँग्रेसच्या सुरुवातीच्या काळातील नेते मवाळ मानले जात होते. त्यांचा असा विश्वास होता की ब्रिटिशांच्या न्यायबुद्धीने आणि पुढे अशी अपेक्षा होती की एकदा त्यांना हे माहित झाल्यावर ते लवकरच भारतीयांच्या तक्रारी दूर करतील. इंग्रजांनी तयार केलेली मार्गदर्शक तत्त्वे काढून टाकण्याच्या विचारांवर अनेक नेत्यांचा विश्वास होता. त्यामुळे काँग्रेसच्या विविध अधिवेशनात आणि बैठकांमध्ये संमत करण्यात आलेल्या ठरावात मवाळांनी भारतीयांच्या आशा आणि इच्छुकांना उभारी दिली.

• काही मवाळ नेते खालीलप्रमाणे आहेत:

1. दादाभाई नौरोजी
2. गोपाळ कृष्ण गोखले
3. एस.एन.बॅनरजी
4. ए.ओ.ह्यूम

(२) जहाल नेते-

• मवाळांची पद्धत कशीबशी अपयशी ठरली आणि काँग्रेसमधील गटामध्ये आंदोलनाची पद्धत उदयास आली, त्यांच्या मागण्या अधिक जोरकस होत्या. त्यामुळे आंदोलनाची पद्धत अत्यंत टोकाची होती. जहालमतवादी नेहमीच त्यांच्या विचारांच्या आणि विचारांच्या विचारसरणीवर विश्वास ठेवतात. ते लोकांशी अधिक संवाद साधत असत आणि मोठ्या प्रमाणात त्यांचे प्रतिनिधित्व करतात. लोकांसाठी नवीन कल्पना निर्माण करण्याच्या विचारसरणीने कसेतरी काम केले आणि त्यांना मवाळ लोकांपेक्षा वेगळे बनविले.

• काही जहालमतवादी नेते पुढीलप्रमाणे :

1. बाळ गंगाधर टिळक
2. लाला लजपत राय
3. बी.C.पाल
4. अश्विनी कुमार दत्त
5. अरबिंदो घोष राजनारायण बोस