Question

CBSE 2018
1. सखी प्रति लिखितम् अयः पत्रं मञ्जूषाप्रदत्तशब्दैः पूरयित्वा पुनः लिखत-
शिमलानगरात
दिनाङ्कः
प्रिये शकुन्तले!
अधैव तय पत्र प्राप्तम्। तव अर्धवार्षिकीपरीक्षा (in । त्वं च परीक्षापरिणामं (iii) । अत्रान्तरे, त्वं (iv)
जागच्छ। अत्र शैत्यं प्रवृद्धम्। (1)
प्रारम्भे हिमपातः (vi)
। यदा हिमपातो भवति, तदा वृक्षाः वनस्पतयः, राजमार्गाः
श्वेलवर्णवस्त्रैः आच्छादिताः इव (vii)
शोभन्ते। देशस्य विभिन्नभागेभ्यः (viii) एतद् द्रष्टुम् अत्र आगच्छन्ति । मम गृहे
वीक्ष्य प्रसन्नाः भविष्यन्ति। आशासे त्वं नूनम् आगमिष्यसि । गृहे सर्वेभ्यः मम प्रणामाजलयः (१)
तव अभिन्नहदया
प्रियंवदा
।
मञ्जूषा
निवेदनीयाः, पर्यटकाः, त्वाम्, नमो-नमः, सम्पन्ना, अतीव, प्रतीक्षसे, सम्भाव्यते, शिमलानगरम्, आगामिमासस्य​

Answer 1

Answer:

पूजनीयाः (ii) ………….

सादरं प्रणामम्

उभयत्र कुशलं (iii) …………….. विधाता। अधिगतं श्रीमतां पत्रम्। इहमासे मम कृते किमपि (iv) ……. धनं न प्रेषणीयम्। अस्मिन् मासे मया स्वयमेव किंचित् कार्यं कृत्वा (v) …………….. कृतम्। धनस्य जीवने महती उपयोगिता वर्तते। सर्वे गुणाः धनाश्रिताः। निर्धनस्य न कोऽपि मित्रं भवति। यस्य समीपे धनं, तस्यैव सर्वे आदरं कुर्वन्ति। (vi) …………….. तु अभिशापः अस्ति। धर्मार्थकाममोक्षेषु धनस्य (vii) ……………. वर्तते। अतः अहं स्व मासिक व्ययं अति कुशलतया करोमि, धनस्य (viii) …………… स्वस्यैव हानिर्विद्यते। किमधिकम्, मातृचरणेषु सादरं प्रणामः। अन्येभ्यः (ix) …………….. सन्तु। पत्रोत्तरं शीघ्रं देयम्।

भावत्क: आत्मजः

(x) …………..

मञ्जूषा – धनोपार्जनं, मंगलकामनाः, मासिकं, अम्बालानगरतः, निर्धनता, पितृपादाः, अपव्ययेनः, वितनोतु, प्राधान्यम्, धर्मेन्द्रकुमारः।

उत्तर:

(i) अम्बालानगरतः, (ii) पितृपादाः, (iii) वितनोतु, (iv) मासिकं, (७) धनोपार्जनं, (vi) निर्धनता, (vii) प्राधान्यम्, (viii) अपव्ययेनः, (ix) मंगलकामनाः, (x) धर्मेन्द्रकुमारः।

2. सुनीलः पूज्यमात्रे पत्रं लिखति यत् सः मनोयोगेन पठति अतः सा तस्य चिन्तां न करोतु। भवान् इदं पत्रं समुचित रूपेण मञ्जूषायाः पदैः पूरयित्वा लिखत (1/2 x 10 = 5)

(i) …………

दिनांक 12.5.20xx

परमपूजनीये (ii) ……………..

सादर-प्रणामाः

अत्र कुशलं (iii) ……………..। अद्यैव सम्प्राप्तं भवत्याः स्नेहपूर्ण पत्रम्। यत् पठित्वा (iv) ……………. मे हृदयम्। भो मातः। भवती मम पठनविषये कामपि चिन्तां न करोतु। अत्र (U) …………….. सर्वेऽपि छात्राः मम सहयोगिनः सन्ति। मम अध्ययने न कापि बाधा वर्तते। अस्माकं महाविद्यालये सर्वेऽपि (vi) ……………. अति अनुभविनः स्वविषयेषु पारंगताश्च सन्ति। ते अस्मान् साधुरूपेण अध्यापयन्ति। एतदतिरिक्तं अहं पूर्ण (vii) …………….. स्वअध्ययनं करोमि। सर्वेऽपि विषयाः प्रायेण अवधानपूर्वकं मया सज्जीकृताः। अध्ययने मे (viii) …………….. अति रमते। अन्यत् सर्वं कुशलम्। पितृपादानां चरणकमलेषु मे (ix) …………….. भ्रातृवर्येभ्यः स्मरणम्। पत्र अवश्यम् लेखनीयम्।

भवदाज्ञाकारी

(x) ………….

सुनीलः

मञ्जूषा – मनोयोगेन, प्रणामम्, तत्रास्तु पटनातः, पुत्रः, प्रफुल्लितम्, मनः, मातः, प्राध्यापकाः, छात्रावासे।

उत्तर:

(i) पटनातः, (ii) मातः, (u) तत्रास्तु, (iv) प्रफुल्लितम्, (७) छात्रावासे, (vi) प्राध्यापकाः, (vi) मनोयोगेन, (vii) मनः, (ix) प्रणामम्, (x) पुत्रः।

3. राजेन्द्रः वाराणसी नगरात् सुहृदयवरं पत्रं लिखति यत्र स: वाराणसी नगरस्य वैशिष्ट्यं वर्णयित्वा तत्र आगमनाय मित्रं प्रार्थयति। तस्य एतस्मिन् कार्ये मञ्जूषायाः सहायतया (पत्रस्य लेखने) सहायतां करोतु भवान् (1/2 x 10 = 5)

(i) ……………..

दिनांकः 16.5.20xx

सुहृत् प्रवर सुभाष।

(ii)………….

(iii) ………… भवतः पत्रं सम्प्राप्तम्। सर्वं कुशलं ज्ञात्वा (iv) ……………..। अहमद्यत्वे वाराणसी नगरे निवसामि। इदं प्रसिद्ध तीर्थस्थलमस्ति। इदं नगरं (v) …………….. तटे अवस्थितमस्ति। अत्र रम्याणि मन्दिराणि सन्ति। अत्र तु मरणमपि (vi) …………….. भवति। अत्र (vii) …………….. दर्शनीयं स्थानमस्ति। अस्य प्राचीनं नाम (viii) …………….. अस्ति। इयं नगरी अतिप्राचीना वर्तते। भवानपि अवकाशे अत्र अवश्यमेव आगच्छतु। (ix) ……………. शीघ्र देयम्।

भवत्कः प्रियसुहृद्

(x) ……………

मञ्जूषा – अद्यैव, राजेन्द्रः, काशी, वाराणसी-