काळजाबक
-६ शासनाचा सार्वजनिक सुविधा पुरवण्यामागील हेतू काय असावा?
Answers
Answer:
Answer:
बर्‍याच सुविधा आहेत ज्या सर्वांना पुरविल्या पाहिजेत. या सार्वजनिक सुविधा म्हणून ओळखल्या जातात. उदाहरणे: आरोग्य सेवा, स्वच्छता, वीज, सार्वजनिक वाहतूक, शाळा, महाविद्यालये, पिण्याचे पाणी इ.
सार्वजनिक सुविधेचे एक महत्त्वाचे वैशिष्ट्य म्हणजे एकदा ते प्रदान केले की त्याचा फायदा बरेच लोक सामायिक करू शकतात. उदाहरणार्थ; एखादी शाळा एखाद्या ठिकाणी आली तर बर्‍याच मुलांना त्या शाळेचा फायदा होतो. त्याचप्रमाणे जर एखादा रस्ता एखाद्या गावातून बांधला गेला तर रस्त्याचा फायदा अनेक लोकांना होतो.
घटनेने हे मान्य केले आहे की कलम २१ अंतर्गत पाण्याचा हक्क म्हणजे जीवनाच्या अधिकाराचा एक भाग आहे. म्हणून प्रत्येक नागरिकाला पिण्यासाठी शुद्ध पाणी देणे हे सरकारचे कर्तव्य आहे.
सार्वजनिक सुविधा पुरविण्यात सरकारची भूमिका:
शासनाने सार्वजनिक सुविधेपर्यंत सार्वत्रिक प्रवेश सुनिश्चित करणे आवश्यक आहे.
कोणत्याही शुल्काशिवाय किंवा सर्वसामान्यांना परवडेल अशा शुल्काशिवाय सरकारने सुविधा पुरवावी.
खासगी कंपन्यांना देखील सार्वजनिक सुविधा देण्यास रस असू शकेल. परंतु नफा वाढविणे हे खासगी कंपनीचे मुख्य लक्ष्य आहे. यामुळे मोठ्या संख्येने शुल्क आकारले जाईल जे लोकांची संख्या निवडण्यास परवडतील. हे सार्वजनिक सुविधेपर्यंत सार्वत्रिक प्रवेशाच्या उद्देशाचा पराभव करेल. म्हणूनच, सामान्यत: सार्वजनिक सुविधा पुरविणारे सरकारच असते.
म्हणून या गोष्टी सर्वांना सारखेपणा आणि वापरता याव्यात याच हेतूने शासन आपल्याला सार्वजनिक सुविधा पुरवते.
सार्वजनिक सुविधा पुरवण्यामागील शासनाचा हेतू:
स्पष्टीकरण:
- भारतात मोठ्या प्रमाणावर आर्थिक विविधता आहे.
- काही लोक आहेत ज्यांच्याकडे जास्त पैसे आहेत. ते त्यांच्यानुसार प्रत्येक गोष्टीची व्यवस्था करू शकतात.
- पण असे काही लोक आहेत जे दोन वेळचे अन्न खाण्यास सक्षम नाहीत.
- आम्ही सरकारी लोकांना समाजातील काही बदल म्हणून निवडतो.
- त्यामुळे प्रत्येक लोकांसाठी गोष्टी उपलब्ध करून देण्यासाठी सरकार मोफत सुविधा पुरवते. प्रत्येकाला खाण्याचा, शिक्षणाचा अधिकार आहे.
- मोफत सुविधा देऊन सरकार त्यांना मदत करते.
- विनामूल्य सुविधा देऊन सरकारच्या केवळ इन्सुलेटमध्ये समाजात समानता निर्माण करणे.
- जेणेकरून कोणालाही त्यांच्या प्राथमिक अधिकारांची कमतरता भासू नये.