कार्ल मार्क्स यांचा वर्गसिद्धान्त स्पष्ट करा.
Answers
कार्लमार्स्क या प्रसिद्ध विचारवंताने एकोणिसाव्या शतकाच्या उत्तरार्धात "वर्ग सिद्धांत" मांडला. या सिद्धांतामुळे इतिहासाच्या
दृष्टिकोनात महत्वाचा बदल घडून आला.
कार्लमार्स्क यांच्या मते, इतिहास अमूर्त कल्पनांचा नसून तो जिवंत माणसांचा असतो.
माणसामाणसांंमधील नातेसंबंध हे त्यांच्या मूलभूत गरजा भागविण्यासाठी त्यांच्या कडे
उपलब्ध असलेल्या उत्पादक साधनांच्या स्वरूपावर व मालकीवर अवलंबून असतात.
समाजातील वेगवेगळ्या घटकांना ही साधने समान प्रमाणात उपलब्ध होत नाहीत. त्यामुळे समाजाची वर्गावर आधारित विषम विभागणी होवून 'वर्ग संघर्ष ' निर्माण होतो,
मानवी इतिहास अशा वर्गसंघर्षाचा इतिहास असून ज्या वर्गाच्या ताब्यात उत्पादन साधने असतात तो इतर वर्गांंचे आर्थिक शोषण करतो,
अशा विचारांच्या मांडणीला ,
कार्लमार्स्क यांचा " वर्ग सिद्धांत " असे म्हणतात.
कार्ल मार्क्सचा वर्ग सिद्धांत
स्पष्टीकरणः
- वर्ग संघर्ष, किंवा वर्ग युद्ध किंवा वर्ग संघर्ष, म्हणजे समाजातील तणाव किंवा वैमनस्य. असे म्हटले जाते कारण लोकांच्या वेगवेगळ्या गटांना वेगवेगळी आवड असते.
- अशा प्रकारे समाजाकडे पाहणे हे मार्क्सवाद आणि समाजवादाचे वैशिष्ट्य आहे. सामाजिक विज्ञान समान सामाजिक वैशिष्ट्यांसह लोक वर्गात गटबद्ध करते. यापैकी बहुतेक वैशिष्ट्ये आर्थिक आहेत.
- मार्क्सवादाच्या मते, लोकांचे दोन मुख्य वर्ग आहेत: बुर्जुआ वर्ग भांडवल आणि उत्पादनाचे साधन नियंत्रित करते आणि सर्वहारा कामगार श्रम देतात. कार्ल मार्क्स आणि फ्रेडरिक एंगेल्स म्हणतात की बर्‍याच इतिहासासाठी त्या दोन वर्गांमध्ये संघर्ष होता. हा संघर्ष वर्ग संघर्ष म्हणून ओळखला जातो. कम्युनिस्ट मॅनिफेस्टो आणि दास कपिताल नंतर ही संकल्पना सर्वश्रुत झाली.